MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki menfi tespit davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, duruşmalı olarak incelenmesi taraflarca istenilmekle; daha önceden belirlenen, 26.09.2017 tarihli duruşma günü için yapılan tebligat üzerine; temyiz eden davalı vekili Av.... geldi. Karşı taraf adına gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00"e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, davalıdan 01.02.2014 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile kiraladığı taşınmaz için kiralama sözleşmesi ile depozito bedeli olarak 100.000 TL bedelli teminat bonosu imzaladığını, taşınmazın tahliye edilmesine rağmen bononun iade edilmediğini belirterek 05.03.3016 vade tarihli 100.000 TL bedelli bonodan dolayı borçlu bulunmadığının tespitine, hukuken geçersiz senedin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Davalı; davacının 01/02/2014 başlangıç tarihli 2 yıl süreli kira sözleşmesi ile kiracı olduğunu, kira sözleşmesinin özel şartlar 9. maddesine göre taşınmazın eski hale getirilmesi ve hor kullanmaların belirlendiğini, davacı kiracı tarafından belirtilen eksiklikler yerine getirilmediği gibi, taşınmazın anahtarlarının da teslim edilmediğini, ödenmeyen kira bedelleri için ... 3. İcra Müdürlüğünün 2015/4892 esas sayılı dosyası ile dört aylık kira alacağı 44.880 TL, ... 3. İcra Müdürlüğünün 2015/6505 esas sayılı dosyası ile iki aylık kira alacağı 22.440 TL, ... 1. İcra Md. 2015/13219 E. sayılı dosyası ile, 5 aylık kira alacağı 56.100 TL. ... 1. İcra Md. 2015/8936 E. sayılı dosyası ile, kiracısı bulunduğu taşınmazın Site Yönetimine olan aylık aidat borçlarını ödemediğinden, davalı hakkında birikmiş aylık aidat borçları için, 49.462,72 TL için icra takibi yapıldığını, ayrıca ... 2. Sulh Hukuk Mah. 2015/84 D.İş. sayılı tespit dosyası sonucu alınan bilirkişi raporu ile 53.600 TL eski hale getirme ve hor kullanma bedelinin belirlendiğini, davaya konu teminat senedinin kiracının yükümlülüklerinin karşılığı olduğunu savunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece bilirkişi raporu esas alınmak ve davacı kiracının kiralananı hasarlı olarak teslim etmesi nedeniyle hasar bedeli olan 16.850 TL"nin mahsubundan sonra verilen teminat senedinden dolayı davacının davalıya 83.150 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş hüküm taraflarca temyiz edilmiştir.
1-Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına, takdirde de bir isabetsizlik olmamasına göre temyiz eden davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davalının temyiz itirazlarına gelince; Kiralananın tahliye edildiğinin (kiracının kiralananı iade borcunu yerine getirdiğinin) kabul edilebilmesi için, kiralananın fiilen boşaltılması yeterli değildir. Anahtarın da kiraya verene teslim edilmesi gerekir. Kiracının bildirdiği tahliye tarihinin kiraya veren tarafından kabul edilmemesi başka bir ifadeyle, tahliye tarihinin taraflar arasında çekişmeli olması halinde, kiralananın fiilen boşaltıldığını ve anahtarın teslim edildiğini, böylece kira ilişkisinin kendisince ileri sürülen tarihte hukuken sona erdirildiğini kanıtlama yükümlülüğü kiracıya aittir. Kiracı, kiralananı kendisinin ileri sürdüğü tarihte tahliye ettiğini ispatlayamazsa, kiraya verenin bildirdiği tahliye tarihine itibar olunmalıdır.
Anahtarın kiraya verene teslimi, hukuki işlemin içerisinde yer alan bir maddi vakıa olmakla birlikte, sözleşmenin feshine yönelik bir hukuki sonuç doğurduğundan, bunun ne şekilde ispat edileceği hususu, yıllık kira bedelinin tutarı esas alınmak suretiyle, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı HMK"nın 200 ve 201.maddeleri çerçevesinde değerlendirilmelidir. Eş söyleyişle, yıllık kira bedelinin tutarı senetle ispat sınırının üzerindeyse ve davacı kiraya verenin açık muvafakati yoksa bu yön kiracı tarafından ancak yazılı delille ispatlanabilir; tanık dinlenemez. Kiraya veren anahtarı almaktan kaçınırsa, kiracının yapması gereken, mahkemeden bu yolda tevdi mahalli tayinini isteyip, tayin edilecek yere anahtarı teslim etmek veya Notere tevdii ederek ve durumu kiraya verene bildirmektir. Kiracının kiralananı iade borcu, ancak bu şekilde, durumun kiraya verene bildirildiği tarihte son bulur. Aksi takdirde, kiracının, kira parasını ödemek de dahil olmak üzere, sözleşmeden kaynaklanan yükümlülükleri devam eder.
Olayda; Taraflar arasında uyuşmazlık konusu olmayan 01.02.2014 başlangıç tarihli ve 2 yıl süreli kira sözleşmesi ile kiralanan taşınmaz, davacı tarafça 01.02.2015 tarihinde sözleşmenin fesh edilerek taşınmazı tahliye ettiğini ileri sürmüş, davalı kiraya veren tarafından da anahtar teslimi yapılmadığı ve kiralananın kendisine teslim edilmediği savunularak bu iddiaya karşı çıkılmıştır. Bu durumda davacı kiracı kiralananı 01.02.2015 tarihinde tahliye ettiğini yazılı belge ile ispat edemediğine göre, kiralananın davalının tasarrufuna geçtiği tarihin esas alınarak davalı tarafından taşınmazda yaptırılan tespit tarihinde tahliye edilmiş olduğunun kabulü gerekir. Hal böyle olunca, Mahkemece, ... 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2015/84 D.İş sayılı tespit dosyası getirtilerek tahliye tarihi tespit edilmeli ve taraflar arasındaki icra dosyaları da getirtilerek, tahliye tarihine kadar kira, aidat bedelleri ile taşınmazın eski hale getirme ve hor kullanma bedelleri yönünden davacı kiracının sorumluluğunun da devam ettiği dikkate alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm verilmesi doğru değildir.
Hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davacı tarafın temyiz itirazlarının reddine, hükmün HUMK"nun 428. maddesi gereğince ikinci bentte açıklanan nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilen davalı taraf için duruşma tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi hükümlerine göre takdir edilen 1.480 TL vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalı tarafa verilmesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26.09.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.