Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/6484 Esas 2022/3407 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 4. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada Bodrum 1. Sulh Hukuk Mahkemesince verilen 06.08.2018 tarih ve 2018/74 E- 2018/76 K. sayılı kararın talep eden vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin kabulüne dair İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi'nce verilen 25.12.2018 tarih ve 2018/2673 E- 2018/1940 K. sayılı karar karşı taraf vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteminin reddine dair verilen 20.03.2019 tarihli ek kararın Yargıtay'ca incelenmesi karşı taraf vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Talep eden vekili, Bodrum 2. İcra Müdürlüğü’nün 2014/6797 Esas sayılı dosyasından haczedilerek seferden men edilen Muradım-6 isimli teknenin muhafaza altındayken sefere çıkması (veya yedieminden kaçılması) nedeniyle kolluk tarafından yakalandığını, yediemin değişikliği yapılarak 26/05/2017 tarihinde müvekkiline bırakıldığını, müvekkilinin saklama giderinden doğan hapis hakkının bulunduğunu, karşı tarafın takip dosyasının alacaklısı olup, teknenin cebri icra yoluyla alacağına mahsuben maliki olduğunu, Bodrum 2. İcra Müdürlüğü’nün 2014/6797 Esas sayılı dosyasında bilirkişi raporuyla yedieminlik ücret alacağının 155.435 TL olduğunun tespit edildiğini ileri sürerek, yediemin ücret alacağı ödenmeden teknenin teslim edilmemesi için hapis hakkı tanınmasına ve teknenin deftere yazılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, talep hapis hakkına ilişkin olmakla birlikte, yediemin ücret alacağı, taraflar arasındaki ticari bir işten kaynaklanmadığından, bu husustaki merciinin ceza soruşturması aşamasında Cumhuriyet Savcılığı veya dava açılmışsa ceza mahkemesi olduğunu gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiş, karar talep eden vekili tarafından istinaf edilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince, icra takibi nedeniyle haciz ve satış sürecinde icra müdürlüğü tarafından seferden men edilerek yediemine teslim edilmiş geminin, borçlunun kaçırma girişimi üzerine geri alınarak davacıya yediemin olarak teslim edildiği, Cumhuriyet Başsavcılığı’nın el koyma işleminin icra dosyasından bağımsız olmayıp, aksine bu takibin usulünce sonuçlandırılmasını tamamlayıcı bir icra işlemi niteliğinde olduğu, icra takip dosyasında da yediemin atama işlemine yönelik bir itiraz yapılmayarak, davacının yedieminlik sıfatı benimsendiğinden, talep eden vekilinin istinaf isteminin kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, talep edene yediemin ücreti ödeninceye kadar hapis hakkı tanınmasına, kararın takip dosyasına ibrazı suretiyle infazı mümkün olduğundan hapis hakkı bulunan eşyanın deftere yazılma talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına kesin olarak karar verilmiş, kararın karşı taraf vekili tarafından temyizi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince 20.03.2019 tarihli ek karar ile kararın kesin olduğu ve HMK 362/1-ç maddesine göre temyiz kabiliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle temyiz isteminin reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin 20.03.2019 tarihli ek kararı, karşı taraf vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava, yediemin alacağı nedeniyle, mahcuz mal üzerinde hapis hakkı tanınması istemine ilişkindir. Bölge adliye mahkemesince, talebin reddine dair ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak, yeniden esas hakkında hüküm kurulmasına, talep edene yediemin ücreti ödeninceye kadar hapis hakkı tanınmasına kesin olarak karar verilmiş, 20.03.2019 tarihli ek kararla da kararın kesin olduğu ve HMK 362/1-ç maddesine göre temyiz kabiliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle de temyiz isteminin reddine karar verilmiştir. HMK’nın “çekişmesiz yargı işleri” başlıklı 382/(1) maddesinde, “Çekişmesiz yargı, hukukun, mahkemelerce, aşağıdaki üç ölçütten birine veya birkaçına göre bu yargıya giren işlere uygulanmasıdır:
a) İlgililer arasında uyuşmazlık olmayan hâller.
b) İlgililerin, ileri sürülebileceği herhangi bir hakkının bulunmadığı hâller.
c) Hâkimin resen harekete geçtiği hâller.” denilmektedir.
Bu koşullar gerçekleşmediğinden, dava çekişmesiz yargı kapsamında değerlendirilemez. Bu nedenle karşı taraf vekilinin Bölge Adliye Mahkemesinin 20.03.2019 tarih 2018/2673 esas 2018/1940 karar sayılı, ek karara yönelik temyiz isteminin kabulü ile ek kararın bozulmasına ve ortadan kaldırılmasına karar verilmesi gerekmiştir.
2- Asıl karara yönelik temyiz isteminin incelenmesine gelince, dava konusu uyuşmazlık çekişmesiz yargı kapsamına girmediğinden, ilk derece mahkemesi tarafından genel yetkili asliye hukuk mahkemesine görevsizlik karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilmesi ve istinaf mahkemesince de bu husus gözetilmeden talep eden vekilinin istinaf başvurusunun kabul edilmesi doğru olmamış, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenle Bölge Adliye Mahkemesince verilen 20.03.2019 tarih 2018/2673 esas 2018/1940 karar sayılı ek kararın BOZULMASINA ve ortadan kaldırılmasına, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden karşı tarafa iadesine, 26/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.