4. Hukuk Dairesi 2010/3211 E. , 2011/4321 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı TEDAŞ vekili Avukat ... tarafından, davalı ... ve diğerleri aleyhine 13/12/2006 gününde verilen dilekçe ile haksız eylem nedeniyle tazminat istenmesi üzerine yapılan yargılama sonunda; Mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen 01/10/2009 günlü kararın Yargıtay’da duruşmalı olarak incelenmesi ..., duruşmasız olarak incelenmesi de diğer taraflar vekilleri taraflarından süresi içinde istenilmekle, daha önceden belirlenen 19/04/2011 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davalı asil ..., Şakir ... ve ... geldi, karşı taraftan davacı kurum adına gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve hazır bulunanın sözlü açıklaması dinlendikten sonra tarafa duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
Dava, haksız eylem nedeniyle uğranılan maddi zararın ödetilmesi istemine ilişkindir. Yerel mahkemece istemin bir bölümü kabul edilmiş; karar, taraflarca temyiz olunmuştur.
Davacı idare, 25.09.2002 günü Mersin Elektrik Dağıtım Müessese Müdürlüğü tarafından yapılan NH bıçaklı sigorta buşonu ihalesinin ihale şartnamesinde, sigorta gövdelerinin porselen olacağına ilişkin koşul bulunduğu halde ihale komisyonu üyeleri olan davalıların, porselen yerine steatit malzemeden üretilen ürünler için ihale yaparak, kurumun fazla para ödemesine yol açtıklarını; daha sonra ihaleye uygun malzeme alınmadığı öğrenilmesine rağmen ihaleyi iptal etmeyerek malların ambar girişini sağladıklarını belirterek, uğradığı zararın davalılardan alınmasını istemiştir.
Davalılar ise, zamanaşımı def"inde bulunmuşlar, ceza davasından beraet ettiklerini, malzemeyi bilenlerce ve daha önce kalitesiz malzeme kullanımının zarara neden olması gibi etkenler göz önüne alınarak daha kaliteli olan ürünün seçildiğini, malzemenin porselen olup olmadığının ancak laboratuar incelemesi ile belli olacağını, aldıkları malzemenin kullanıcılar arasında porselen olarak nitelendirildiğini, ihaleye giren şirketlerin sunduğu ürünlerin porselen olmayıp daha dayanıksız olduğunu, sözlü talimat üzere malların ambara girişinin yapıldığını, malların ambara girişinde kendi kusur ve sorumlulukları bulunmadığını ileri sürerek, istemin reddedilmesi gerektiğini savunmuşlardır.
Yerel mahkemece, ihale şartnamesine rağmen porselen olmayan malzeme alınması nedeniyle kurumun zarara uğratıldığı; ancak, davacı idarenin de işletmelere ve alım komisyonlarına karar vermelerine esas olacak gerekli olanak ve verileri sağlamadığından kusurlu olduğu gerekçesiyle, istemin bir bölümü kabul edilmiştir.
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; 25.09.2002 günü 02-33 MLZ.082 grup numaralı çeşitli boy ve amperdeki NH bıçaklı sigorta ihalesinin Mersin TEDAŞ Müessese Müdürlüğü tarafından yapıldığı, ihale şartnamesinde sigorta gövdelerinin “porselen” olması koşulunun bulunduğu, ihaleye giren firmaların Kale Porselen ile Federal ve Metap marka sigorta buşonlarını teklif ettikleri, alınan malzemenin teknik özellikleri komisyonca bilinemediğinden, komisyon üyesi ... ile malzemeyi devamlı kullanan elektrik teknisyeni...’ın çağrılarak malzemelerin incelendiği, bu kişilerin ihaleden önce düzenlenen şartnamedeki porselen olma özelliğini sadece kale porselen marka buşonların taşıdığını, diğer markaların ürünlerinin porselen olmadığına ilişkin raporuna göre, diğer marka ürünler değerlendirmeye alınmadan kale porselen marka ürünlerin porselen olduğu kabul edilip alım ihalesinin yapıldığı, daha sonra Federal Elektrik Yatırım ve Ticaret AŞ’nin 02.10.2002 günlü yazısı üzerine alımı yapılan malzemelerin de alımı yapılmayan malzemeler gibi porselenden değil steatit malzemeden yapıldığının anlaşıldığı, durumun müessese müdürüne aktarılmasında gecikilerek ihalenin iptal edilmesi yönünde gerekli özen ve çaba sarf edilmeyerek şartnameye aykırı buşonların ambar girişinin sağlandığı anlaşılmaktadır.
Diğer yandan davalılardan Ş. ..."ın, kusurlu alım nedeniyle memuriyet görevini kötüye kullanma suçundan yargılanıp beraet ettiği, karar tanık anlatımları ve ceza dosyası içeriğinden; işletme bakım müdürlüğü tarafından hazırlanan teknik şartname gereğince ve bu müdürlüğün önerileri doğrultusunda ihale komisyonunun çalışma yaptığı, ihaleyi alan şirketin ürettiği buşonların porselen olup Federal ve Metap marka ürünlerden daha uzun ömürlü ve daha dayanıklı olduğu, bu nedenle bu firma ürünlerinin tercih edildiği, görevi kötüye kullanma iddiasının soyut olup malzemelerin işletme bakım müdürlüğünden tavsiye kararı alınması üzerine alındığı suç ve suç unsuru bulunmadığı anlaşılmaktadır. Yine aynı davalının dava konusu eylem nedeniyle görevden çıkartılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle Mersin İdare Mahkemesi"nde açılıp kabul edilen idari yargı kararının gerekçesinde de; ihale şartnamesindeki porselen olma koşulunun işletme bakım müdürlüğü mühendis ve teknisyeni olan kişilerce hazırlanan rapora göre değerlendirildiği, buna göre Kale Porselen marka buşonu teklif eden firma tekliflerinin değerlendirmeye alındığı, bu raporu düzenleyen kişilerin diğer marka sigorta buşonlarında daha önce yaşanan sıkıntıları dikkate aldıkları, ihale fiyatlarının Adana Elektrik Dağıtım Müessesesindeki ihale fiyatlardan yüksek olmadığı yönünde belirlemelere yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen dosyalardaki belirlemeler eldeki davada hukuk yargıcı yönünden bağlayıcı değilse de güçlü bir kanıt niteliğindedir. Davalılar, Kale Porselen marka ürün ile daha önce kullanılan Federal ve Metap marka ürünler arasında dayanıklılık ve kalite bakımından fark olduğunu iddia etmiş ve bu konuda tutulan tutanakları sunarak ilgili dosyalarda tanık dinletmişlerdir.
Yerel mahkemece, olay ile ilgili ceza ve idare mahkemesi dosyasındaki belirlemeler ve davalıların ihalede alımı yapılan malzemelerin diğerlerinden farklı olduğuna, en çok kurum yararına olan malzemenin alımının yapıldığına ilişkin savunmaları da gözetilerek, firmalarca teklif olunan farklı marka buşonlardan alınacak numuneler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılıp bunlardan hangisinin daha dayanıklı ve daha kaliteli olduğu belirledikten sonra varılacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeyle yazılı biçimde karar verilmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle davalılar yararına BOZULMASINA; bozma nedenine göre davacının tüm, davalıların öteki temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına ve temyiz eden davalılardan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 19/04/2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.