MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki Aile Başkanının Sorumluluğuna ve Haksız Fiil Sorumluluğuna Dayalı Maddi Ve Manevi Tazminat Davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, maddi tazminat davasının kabulü, manevi tazminat davasının kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, müvekkilinin köyde olmadığı sırada davalılardan Emin ve kardeşi Muhammet Durmaz ın müvekkilinin evinin bahçesine girerek kümesten iki adet güvercinini çaldıklarını, davalı ..."in babası olan diğer davalı ..."dan güvercinlerini istediğini, bunun üzerine ..."ın güvercinlerden birisini müvekkiline teslim ettiğini, bu duruma sinirlenen davalı ... ile Muhammet"in müvekkilinin arkasından taş atmaya başladıklarını ve davalı ... Durmazın attığı taşın müvekkilinin sol gözüne isabet ederek ceza dosyasında mevcut ... Kurumu Başkanlığı 2. İhtisas Kurulunun 08/10/2004 tarih ve 6287 sayılı raporunda da behirtildiği üzere sol gözünde uzuv tatili meydana getirecek şekilde yaralanmasına sebebiyet verdiğini , Davalı ..."ın kasıtlı şekilde gerçekleştirdiği eylemi ile müvekkilinin yaralanmasına sebebiyet verdiği için, diğer davalı olan babası ..."ın ise olay tarihinde reşit olmayan ve velayeti altında bulunan oğlu Emin ile ilgili bakım ve gözetim yükümlülüklerini yerine getirmediğinden dolayı müvekkilinin olay nedeniyle uğradığı maddi ve manevi zararlarını tanzim borcu altında olduğunu beyanla sözkonusu olay nedeniyle ugradığı maddi ve manevi zararların tazmini amacıyla, fazlaya ilişkin haklarının saklı kalmak kaydı ile 15.000,00-TL maddi tazminat, 10.000,00-TL manevi tazminat olmak üzere toplam 25.000,00-TL"lik tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı müvekkiline verilmesini talep ve dava etmiştir .
22/10/2009 tarihli celsede dinlenen davalı ... beyanında ; açılan davayı kabul etmediğini, davacının gözlerinin gördüğünü, her türlü işini kendisinin yapabildiğini, zaten tek gözünün kavga etmeden önce kör olduğunu, taş atması sonucunda taşın sol gözüne isabet ettiğini ve davacının taş değen gözünü kullandığını, diğer gözününde zaten kör olduğunu beyan etmiştir .
Aynı celse dinlenen davalı ... beyanında; kendisinin olayla hiçbir ilgisinin olmadığını taş atanın oğlu ... olduğunu, beyan etmiştir .
Mahkemece maddi tazminat davasının kabulüne ; manevi tazminat davasının kısmen kabulüne karar verilmiş ;hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık, velayet altındaki küçüğün, üçüncü kişilere zarar vermesi halinde bu zararın tazmini için açılan maddi ve manevi tazminat davasında hangi mahkemenin görevli olduğu noktasında toplanmaktadır.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun "Sorumluluk" başlığını taşıyan 369. maddesinde aynen; "Ev başkanı, ev halkından olan küçüğün, kısıtlının, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı bulunan kişinin verdiği zarardan, alışılmış şekilde durum ve koşulların gerektirdiği dikkatle onu gözetim altında bulundurduğunu veya bu dikkat ve özeni gösterseydi dahi zararın meydana gelmesini engelleyemeyeceğini ispat etmedikçe sorumludur. Ev başkanı, ev halkından akıl hastalığı veya akıl zayıflığı bulunanların kendilerini ya da başkalarını tehlikeye veya zarara düşürmemeleri için gerekli önlemleri almakla yükümlüdür. Zorunluluk halinde gerekli önlemlerin alınmasını yetkili makamdan ister." hükmünü içermektedir.
Görüldüğü üzere, ev başkanı ev halkından olan küçüğün, kısıtlının, akıl hastalığı veya akıl zayıflığı bulunan kişinin verdiği zarardan, alışılmış şekilde durum ve koşulların gerektirdiği dikkatle onu gözetim altında bulundurduğunu veya bu dikkat ve özeni gösterseydi dahi zararın meydana gelmesini engelleyemeyeceğini ispat etmedikçe sorumludur.
Maddenin açık ifadesinden de anlaşıldığı gibi, üçüncü kişilere verdikleri zararla ev başkanını sorumluluk altına sokanlar; küçük, kısıtlı ve akıl hastalığı veya akıl zayıflığı olan kimselerdir. Eş söyleyişle, ev başkanının MK.369/1"den doğan bu sorumluluğu, her şeyden önce şahıs itibariyle sınırlı olup, sadece küçük ve kısıtlıların haksız davranışları ile başkalarına verdikleri zararlardan sorumludur.
Bu nedenledir ki, ev başkanı özen ve gözetim görevini yerine getirmemesinden dolayı üçüncü kişilerin uğradığı zararı tazminle sorumludur ve bu sorumluluk hukuksal nitelikçe kusursuz sorumluluktur. Dolayısıyla, ev başkanının bu sorumluluktan kurtulabilmesi ancak, alışılmış şekilde durum ve koşulların gerektirdiği dikkatle küçüğü gözetim altında bulundurduğunu veya bu dikkat ve özeni gösterseydi dahi zararın meydana gelmesini engelleyemeyeceğini ispat etmesi ile mümkündür.
Tüm bu açıklamalar göstermektedir ki, ev başkanının sorumluluğu yasal dayanağını Türk Medeni Kanunu’nun Aile Hukukunu düzenleyen ikinci kitabında yer alan 369. maddeden almakta; aynı zamanda hukuksal nitelikçe de aile hukuku hükümleriyle sıkı sıkıya bağlantılı bulunmaktadır.
Sorumluluğun kaynağı böylece ortaya konulduktan sonra yargılama yöntemi ve dolayısıyla da göreve ilişkin düzenlemeler irdelenmelidir.
Aile mahkemelerinin kuruluşu, görevi ve yargılama usulleri; 4787 sayılı “Aile Mahkemesinin Kuruluş Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun” ile düzenlenmiş ve Kanunun 1.maddesinde “Amaç ve Kapsam” başlığı altında; “Bu Kanunun amacı, aile mahkemelerinin kuruluş, görev ve yargılama usullerini düzenlemektir. Bu Kanun, aile hukukundan doğan dava ve işleri görmek üzere kurulan aile mahkemelerine dair hükümleri kapsar.” Hükmüne; Yine 4.maddesinde de “Aile Mahkemelerinin Görevleri” başlığı altında Aile mahkemelerinin gördüğü dava işler belirtilmiştir.
Hal böyle olunca; 4721 sayılı Kanunun 369. maddesi, Kanunun ikinci kitabının ikinci kısmında yer almakla, bu maddeye dayalı aile hukukundan doğan uyuşmazlıkların çözümü de “Aile Mahkemeleri”nin görev alanına girmektedir.
Nitekim, eldeki dava da 4721 sayılı Kanunun 369. maddesine dayalı olup, Aile Mahkemesi sıfatıyla bakılması gerektiği kuşkusuzdur.

Görevle ilgili düzenlemeler kamu düzenine ilişkin olup, taraflar ileri sürmese dahi yargılamanın her aşamasında resen gözetilir. Görevle ilgili hususlarda kazanılmış hak söz konusu olmaz.
Hal böyle olunca mahkemece,yukarıda ifade edilen yasa hükümleri ve açıklamalar dikkate alınmak suretiyle davaya Aile Mahkemesi sıfatıyla bakılıp sonuçlandırılması gerektiğinin gözetilmesi,bu kapsamda öncelikle ayrı Aile mahkemesi varsa dava dilekçesinin görevsizlik nedeniyle reddine ,yoksa davaya Aile Mahkemesi sıfatıyla bakılması gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
2-)Bozma nedenine göre davalının sair temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1.bentde açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA; 2. Bentde açıklanan nedenlerle bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 28.09.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.