MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA : Davacı, ... Bakanlığının işkolu tespitine ileşkin kararının iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı ... dahili davalılar avukatları tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, ... Bakanlığınca ... İnşaat Gıda Bilgisayar Tic. Ltd. Şti. tarafından hizmet alımı yoluyla yürütülen ... Üniversitesi ...... Hastanesi akademik yerleşke acil servis ve morfoloji binaları ile çevrelerinin genel temizlik, hasta bakımı ve destek hizmetleri işlerinin İşkolları Tüzüğünün 28 sıra numaralı “genel işler” işkolunda yer aldığının tespit edildiğini, tespit yapılan hastanede davalı şirkete bağlı olarak çalışan işçilerin sağlık hizmetleri yapmakta olduğunu, günde bir saat temizlik hizmeti yaptıktan sonra tamamen yardımcı sağlık hizmetlerinde çalıştırıldığını, bu işçilerin servislerin temizliği dışında, hastaların filme götürülüp getirilmesi, hasta tahlillerinin laboratuvara götürülüp getirilmesi, hastaların ameliyathaneye götürülmesi gibi işleri yaptığını, şirkete bağlı işçilerin sağlık hizmeti verdiğini, mülga 2821 sayılı Sendikalar Kanunu ve İşkolları Tüzüğüne göre hastanelerin sağlık işkoluna girdiğini, hastanelerde yapılan işlerin tamamının sağlık hizmeti ile ilgili olduğu ve tamamlayıcı yardımcı sağlık hizmeti veren işçilerin de sağlık işkoluna girmesi gerektiğini, kaldı ki işkolları tüzüğünde sağlık işkolunda sayılan işyerlerinin temizlik, yemek ve çamaşırhane işlerinin de diğer işyerlerinden farklı olduğunu, bazı işlerin ihale ile başka şirkete verilmiş olmasının yapılan asıl işi ve işyerini değiştirmeyeceğini, ayrıca geçerli bir asıl işveren-alt işveren ilişkisinde bulunması gereken kanuni şartların mevcut olmadığını ve anılan ilişkinin muvazaalı olduğunu ve çalışanların başlangıçtan itibaren asıl işveren işçisi sayılması gerektiğini ileri sürerek ..."nın 2012/56 karar sayılı işkolu tespit kararında yer alan ... Üniversitesi ...... Hastanesi, ... Hastanesi, Kalp Merkezi ve Halk Sağlığı merkezi işyerlerinde hizmet ihalesi ile yaptırılan işlerin “Genel İşler” işkoluna girdiğine dair kararın iptali ile dava konusu işyerlerinde yapılan işlerin 24 numaralı sağlık iş koluna girdiğinin tespitini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar, davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporlarına dayanılarak, ... Bakanlığının 11.10.2012 tarih ve 28438 sayılı resmi gazetede yayımlanan 2012/56 karar numaralı iş kolu tespit kararında yer alan ve ... İnşaat Gıda Nak. Tem. İlaç Bilgisayar Yemek Üretim Hizmetleri Taah. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından hizmet ihalesi ile alınan ve ... Üniversitesi ...... hastanesi, ... Hastanesi, Kalp merkezi ve Halk sağlığı merkezi işyerlerinde yapılan işlerin iş kolları tüzüğünün 28 sıra numaralı “Genel işler” iş koluna girdiğine dair kararın iptali ile, ... İnşaat Gıda Nak. Tem. İlaç Bilgisayar Yemek Üretim Hizmetleri Taah. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan ve ... Üniversitesi ...... hastanesi, ... Hastanesi, Kalp merkezi ve Halk sağlığı merkezi işyerlerinde yapılan işlerin iş kolları tüzüğünün 24 nolu “Sağlık” işkoluna girdiğinin tespitine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davalılardan ... Sendikası vekili, ... vekili, ... vekili, ... vekili ve ... vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava, ... tarafından yapılan işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.
İşkolu tespit tarihi itibariyle yürürlükte bulunan mülga 2821 sayılı Kanun"un 3. maddesinde sendikaların işkolu esasına göre kurulacakları belirtilmiştir. Bu itibarla, işkolu kavramının, sendikaların faaliyet alanlarını belirleyen temel bir öge olduğu söylenebilir. İşkolu kavramı ile, benzer işler bir hukuki kalıp altında toplu iş hukukuna sunulmaktadır.
İşkolu tespitinde birim olarak işyerinin esas alınacağı normatif düzenlemelerin tartışmasız bir sonucudur. 4857 sayılı İş Kanunu"nun 2. maddesinin gerekçesinde, işyeri, teknik bir amaca, diğer bir deyişle mal ve hizmet üretimine yönelik ve değişik unsurlardan meydana gelen bir birim olarak tanımlanmıştır. İşyerinin sınırlarının saptanmasında “işyerine bağlı yerler” ile “eklentiler” ve “araçların” bir birim kapsamında oldukları belirtildikten sonra özellikle bir işyerinin mal ve hizmet üretimi için ayrı bir alanı da kullanması halinde bunların tek işyeri mi yoksa birbirinden bağımsız işyerleri mi sayılacağı konusunda “amaçta birlik”, aynı teknik amaca bağlı olarak üretimde bulunma, nitelik yönünden bağlılık ile “yönetimde birlik”, aynı yönetim altında örgütlenmiş olma şartlarının aranacağı düzenlenmiştir.
İşçi ve işveren sendikalarının kurulabilecekleri işkolları, mülga 2821 sayılı Kanun"un 60. maddesinde gösterilmiştir. Anılan maddede, bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de, asıl işin dahil olduğu işkolundan sayılacağı ifade edilmiştir. Yine aynı maddede, bir işkoluna giren işlerin neler olacağı, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü de alınarak ve uluslararası normlar da göz önünde bulundurularak bir tüzükle düzenleneceği belirtilmiştir. Söz konusu tüzükte işkollarına giren işler, tüzüğe ekli listede belirtilmiştir. Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de, asıl işin dahil olduğu işkolundan sayılacağı tüzüğün 3. maddesinde vurgulanmıştır.
İşkolu tespit davalarında her işverenin işyerinin bağımsız işyeri olarak kabul edilip o işyerinde yapılan işlerin niteliği itibarıyla işkolu tespiti gerekir. Alt işverenin işkolu tespiti asıl işverenin yaptığı işe göre belirlenmez. Alt işverenin işkolu tespiti asıl işverenden bağımsız olarak yapılmalıdır. Alt işverene ait işyerinde yapılan işlerin, asıl işverene ait işyerinde yapılan işlere yardımcı iş olarak değerlendirilmesi de doğru olmaz. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 4/2. maddesindeki "Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır" kuralı, bir işyeri sınırları ve organizasyonu içerisinde yürütülen işler için önem taşır. Yoksa birbirinden ayrı işyerlerinde asıl iş yardımcı iş kavramı geçerli olmaz. Çünkü İşkolu tespitinde birim olarak "işyeri" esas alınır. İşyeri organizasyonu içerisinde asıl işin gerçekleşmesini sağlayan diğer işler ise yardımcı işlerdir.
Somut olayda, ... tarafından 11.10.2012 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanan karara göre, ... İnşaat Gıda Bilgisayar Tic. Ltd. Şti. tarafından hizmet alım sözleşmesiyle ... Üniversitesi ...... Hastanesi ... Hastanesi, Kalp Merkezi ve Halk Sağlığı binaları ile çevrelerinin genel temizlik, hasta bakımı ve destek hizmetleri işlerinin yerine getirildiği ve bu işlerin İşkolları Tüzüğü’nün 28 sıra numaralı “Genel işler” işkolunda yer aldığının tespit edildiği anlaşılmıştır.
İnceleme konusu davada, ... İnşaat Gıda Bilgisayar Tic. Ltd. Şti. ile ... Üniversitesi arasında imzalanan 27.06.2011 tarihli hizmet alım sözleşmesinde, iş tanımının “... Üniversitesi ... hastanesi, Akademik yerleşke, acil servis ve morfoloji binaları ile ... hastanesi, kalp merkezi ve halk sağlığı binaları ve çevreleri için 2011-2012-2013 yılları genel temizlik (malzemeli) hasta bakımı ve destek hizmet alım işi” olarak belirtildiği, alt işveren işçilerinin belirtilen sözleşme kapsamında çalıştırıldığı, teknik şartnameye göre de ihale kapsamında toplam 1025 işçinin çalıştırılmasının öngörüldüğü, bu kapsamda 550 işçinin temizlik işinde, 300 işçinin hasta bakım işinde ve 175 işçinin de destek hizmetleri işinde çalıştırılmasının öngörüldüğü anlaşılmıştır. Tespite esas iş müfettişi raporu ile de, tespit tarihinde çalışan işçi sayısı ve alt işveren işçileri tarafından yapılan işlerin niteliği ile hizmet alım sözleşmesi ve teknik şartnamenin örtüştüğü belirlenmiştir. Diğer taraftan, ... Üniversitesince dosya kapsamına sunulan çalışan işçi ve görev listelerinden de, hizmet alım sözleşmesi doğrultusunda alt işveren işçilerinin ağırlıklı olarak temizlik işi yaptığı anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamı, tespite esas iş müfettişi raporu, bilirkişi raporları ve yapılan işlerin niteliği dikkate alındığında, alt işveren işçileri tarafından yapılan işlerin, hizmet alım sözleşmesi konusu işler ile örtüştüğü ve yapılan ağırlıklı işin temizlik işi olduğu tartışmasızdır. Diğer taraftan, teknik şartnamede, temizlik faaliyetinin yapılacağı birimlere göre işin düşük risk, orta risk ve yüksek risk olarak ayrılarak işin icrası şartlarının buna göre belirlenmesi, yapılan işin temizlik niteliğini de değiştirmemektedir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgulara göre ve alt işveren işyerinde yapılan işlere dair işkolu tespitinin, asıl işveren işyerinden bağımsız olarak tespit edilmesi gerekliliği karşısında, alt işveren ... İnşaat Gıda Bilgisayar Tic. Ltd. Şti. işçileri tarafından yürütülen dava konusu işler, niteliği itibariyle İşkolları Tüzüğü"nün 28 sıra numarasında yer alan “Genel İşler” işkolunda yer almaktadır. Şu halde, mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken, anılan hususlar gözetilmeksizin yazılı şekilde hüküm tesisi hatalıdır.
Belirtilen sebeplerle, mülga 2821 sayılı Kanun"un dördüncü maddesi uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Davanın REDDİNE,
3-Karar tarihi itibariyle alınması gerekli olan 29,20 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 27,70 TL harcın mahsubu ile bakiye 1,50 TL karar ve ilam harcının davacıdan tahsili ile ...ye irad kaydına,
4-Davacının yapmış olduğu yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına, davalının yaptığı 930,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.800,00 TL ücreti vekâletin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, kesin olarak 25.03.2016 tarihinde oy birliği ile karar verildi.