Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/7798 Esas 2022/2823 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 20. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada Ankara 3. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi'nce verilen 25.12.2018 tarih ve 2018/35 E- 2018/480 K. sayılı kararın davacı vekili ve davalı TPMK vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf istemlerinin esastan reddine dair Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi'nce verilen 14.09.2020 tarih ve 2019/352 E- 2020/668 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili ve davalı TPMK vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin "Akıl Almaz Aksesuar" ibaresini 09, 35, 38, 41, 42. sınıfta yer alan bir kısım emtia yönünden kullanmak üzere, TPMK’na 2016/87052 sayılı marka tescil başvurusunda bulunduğunu, başvurunun reddine karar verildiğini, bu red kararına karşı yeniden inceleme taleplerinin bu kez Türk Patent'in 2017-M-9961 sayılı YİDK kararı ile 556 sayılı KHK’nın 7/1-a ve c bentleri uyarınca reddedildiğini, müvekkili Vodafone’un büyük bir şirket olduğunu, "Akıl Almaz Aksesuar" ibaresinin slogan markası niteliğinde olduğunu, müvekkilinin yaygın kullanımı neticesinde ayırt edicilik kazandığını belirterek, 2017-M-9961 sayılı YİDK kararının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, davacının "Akıl Almaz Aksesuar" ibaresinden oluşan başvurunun kaynak göstermekten ziyade ürünün belli bir yönüne işaret eden bir ibare olduğunu, kurum kararının usul ve yasaya uygun olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, dava konusu “akıl almaz aksesuar” ibaresinin, ilişkin olduğu emtiadan bağımsız olarak değerlendirildiğinde, bir kelime markası olarak soyut anlamda ayırt ediciliği bulunan bir işaret olduğu, 556 sayılı KHK’nın 5. ve 7/1-a maddesi anlamında marka olabilme vasfına sahip olduğu, somut olayda markanın esaslı ve tek unsurunun bütünsel olarak "akıl almaz aksesuar" ibaresi olduğu, bu ibarenin düz bir formatta herhangi bir dil oyunu olmadan bir araya getirilmiş “aksesuar” kelimesini betimleyen “akıl almaz” tabirinden oluştuğu, “akıl almaz”ın, olağanüstü, alışılmışın dışında manasına gelen bir tabir olduğu, aksesuarın ise TDK sözlüğünde, giysiyi bütünleyen eşya olarak tanımlandığı, “aksesuar” özelliği olan emtia açısından söz konusu ibarenin aksesuarın sıra dışılığına, farklılığına, piyasadakilere göre özgün özelliğine atıf yapan bir ibare olduğu, aksesuarlar açısından farklılık ve özgünlük temel bir özellik olduğundan, aksesuar niteliği bulunanlar için “akıl almaz aksesuar”ın tasviri olacağı, “akıl almaz” ibaresinin farklı çeşitli unsurlarla, farklı mesajlar veren markalar olarak tescil edilmiş olmasının “akıl almaz aksesuar”ın da tescil edileceği manasına gelmeyeceği, kazanılmış hak iddiasının dayanaksız olduğu gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne, TPMK YİDK’nın 2017-M-9961 sayılı kararının 38, 41 ve 42. sınıf tüm mal ve hizmetler ile 9. sınıfta yer alan “Bilim, denizcilik, topoğrafya, meteoroloji, sanayide ve laboratuvarda kullanım amaçlı olanlar dahil ölçme aletleri, cihazları: tıbbi amaçlı olmayan termometreler, barometreler, ampermetreler, voltmetreler, nem ölçerler, test cihazları, teleskoplar, periskoplar, pusulalar; taşıt göstergeleri; laboratuvarlarda kullanılan malzemeler: mikroskoplar, büyüteçler, deney malzeme ve cihazları. Manyetik, optik kayıt taşıyıcılar ve bunlara kaydedilmiş bilgisayar programları ve yazılımları; bilgisayar ağları vasıtasıyla indirilebilen ve manyetik ve optik ortamlara kayıt edilebilen elektronik yayınlar; manyetik/optik okuyuculu kartlar. Antenler, uydu antenler, yükselticiler ve bunların parçaları. Bilet otomatları, nakit para çekme makineleri. Makine ve cihazların elektroniğinde kullanılan elemanlar: yarı iletkenler, elektronik devreler, entegreler, yongalar (çipler), diyotlar, transistörler, manyetik kafalar, saptırıcılar; elektronik kilitler, fotoseller, elektronik açma kapama mekanizmaları, algılayıcılar (sensörler). Birim zamandaki tüketim miktarını ölçen sayaçlar ve zaman ayarlayıcıları. Koruyucu giysiler, koruma ve can kurtarma amaçlı donanımlar. Elektrik enerjisini iletim, dönüştürme, depolama kontrol cihazları ve araçları: fişler, buatlar, anahtarlar, şalterler, sigortalar, balastlar, starterler, elektrik panoları, rezistanslar, soketler, transformatörler, adaptörler, şarj cihazları, elektrikli ziller, elektrik, elektronikte kullanılan kablolar, piller, aküler. Ana fonksiyonu uyarı ve alarm olan cihazlar (taşıt alarmları hariç), elektrikli ziller. Trafikte kullanım amaçlı sinyalizasyon, işaretle bildirme cihazları ve araçları. Yangın söndürme amaçlı taşıtlar dahil yangın söndürme aletleri ve cihazları (yangın söndürme hortumları ve yangın söndürme vanaları dahil). Radarlar, denizaltı radarları (sonarlar), gece görüşü sağlayıcı veya arttırıcı aletler ve cihazlar. Metronomlar.” emtiaları ve 35. sınıfta yer alan “Reklamcılık, pazarlama ve halkla ilişkiler ile ilgili hizmetler, ticari ve reklam amaçlı sergi ve fuarların organizasyonu hizmetleri. Büro hizmetleri; sekreterlik hizmetleri, gazete aboneliği düzenleme hizmetleri, istatistiklerin derlenmesi, büro makinelerinin kiralanması hizmetleri, bilgisayar veri tabanlarındaki bilginin sistematik hale getirilmesi, telefon cevaplama hizmetleri. İş yönetimi, idaresi ve bu konular ile ilgili danışmanlık, muhasebe ve mali müşavirlik hizmetleri, personel işe yerleştirme, işe alma, personel seçimi, personel temini hizmetleri, ithalat-ihracat acente hizmetleri, geçici personel görevlendirme ( başkası adına fatura yatırma, vergi yatırma, trafik işlemleri gibi iş takibi) hizmetleri. Açık artırmaların düzenlenmesi ve gerçekleştirilmesi hizmetleri. Müşterilerin malları elverişli bir şekilde görmesi ve satın alması için Bilim, denizcilik, topoğrafya, meteoroloji, sanayide ve laboratuvarda kullanım amaçlı olanlar dahil ölçme aletleri, cihazları: tıbbi amaçlı olmayan termometreler, barometreler, ampermetreler, voltmetreler, nem ölçerler, test cihazları, teleskoplar, periskoplar, pusulalar; taşıt göstergeleri; laboratuvarlarda kullanılan malzemeler: mikroskoplar, büyüteçler, deney malzeme ve cihazları. Manyetik, optik kayıt taşıyıcılar ve bunlara kaydedilmiş bilgisayar programları ve yazılımları; bilgisayar ağları vasıtasıyla indirilebilen ve manyetik ve optik ortamlara kayıt edilebilen elektronik yayınlar; manyetik/optik okuyuculu kartlar. Antenler, uydu antenler, yükselticiler ve bunların parçaları. Bilet otomatları, nakit para çekme makineleri. Makine ve cihazların elektroniğinde kullanılan elemanlar: yarı iletkenler, elektronik devreler, entegreler, yongalar (çipler), diyotlar, transistörler, manyetik kafalar, saptırıcılar; elektronik kilitler, fotoseller, elektronik açma kapama mekanizmaları, algılayıcılar (sensörler). Birim zamandaki tüketim miktarını ölçen sayaçlar ve zaman ayarlayıcıları. Koruyucu giysiler, koruma ve can kurtarma amaçlı donanımlar. Elektrik enerjisini iletim, dönüştürme, depolama kontrol cihazları ve araçları: fişler, buatlar, anahtarlar, şalterler, sigortalar, balastlar, starterler, elektrik panoları, rezistanslar, soketler, transformatörler, adaptörler, şarj cihazları, elektrikli ziller, elektrik, elektronikte kullanılan kablolar, piller, aküler. Ana fonksiyonu uyarı ve alarm olan cihazlar (taşıt alarmları hariç), elektrikli ziller. Trafikte kullanım amaçlı sinyalizasyon, işaretle bildirme cihazları ve araçları. Yangın söndürme amaçlı taşıtlar dahil yangın söndürme aletleri ve cihazları (yangın söndürme hortumları ve yangın söndürme vanaları dahil). Radarlar, denizaltı radarları (sonarlar), gece görüşü sağlayıcı veya arttırıcı aletler ve cihazlar. Metronomlar. mallarının bir araya getirilmesi hizmetleri; (belirtilen hizmetler perakende, toptan satış mağazaları, elektronik ortamlar, katalog ve benzeri diğer yöntemler ile sağlanabilir.)” emtiaları yönünden iptaline karar verilmiştir.
Karara karşı, davacı şirket vekili ve davalı TPMK vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı, "Akıl Almaz Aksesuar" ibaresinin ilişkin olduğu emtiadan bağımsız olarak değerlendirildiğinde, bir kelime markası olarak soyut anlamda ayırt ediciliğinin bulunduğu, 556 sayılı KHK'nın 5. ve 7/1-a maddeleri anlamında marka olabilme vasfına sahip olduğu, ancak "akıl almaz aksesuar" ibaresinin, “aksesuar” kelimesini betimleyen ve ona vurgu yapan “akıl almaz” tabirinden oluşması nedeniyle aksesuar niteliği bulunan emtia için tasviri olduğu, slogan niteliğinde bulunmadığı gerekçesiyle davacı şirket vekili ve TPMK vekilinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili ve davalı TPMK vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda aşağıda belirtilen hususlar dışında bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/b-1 maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, davacının marka başvurusunun reddine ilişkin kurum kararının iptali istemine ilişkin olup ilk derece mahkemesince 2016/87052 sayılı başvuru markasındaki “AKIL ALMAZ AKSESUAR” ibaresinin, 9. sınıf bazı mallar 38. 41. ve 42. sınıf hizmetler yönünden marka olarak tescil edilebilecek nitelikte ayırt ediciliğinin bulunduğu kabul edilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, anılan karara karşı taraflarca yapılan istinaf başvurusunun Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine karar verilmiştir.
556 sayılı KHK’nın 7/1-a ve bu maddenin yollamasıyla KHK’nın 5. maddesi uyarınca, bir işaretin marka olarak tescil edilebilmesi için mal ve hizmetler üzerinde ilk görüldüğü anda ortalama tüketici kitlesi yönünden soyut ve somut ayırt ediciliği birlikte sağlaması şarttır. Belirtilen düzenleme uyarınca dava konusu başvuru markasındaki “AKIL ALMAZ AKSESUAR” ibaresinin, başvuru kapsamındaki tüm mal ve hizmetler yönünden marka algısı oluşturmayıp, satıma konu ürünün ya da hizmetin özelliği gibi algılanacağından mülga 556 sayılı KHK’nın 5. ve 7/1-a maddeleri anlamında marka algısı oluşturmaktan uzak somut ayırt edici nitelikten yoksun ve marka olarak tescil edilemeyecek işaretlerden olduğunun kabulüyle davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kısmen kabulüne dair verilen ilk derece mahkemesinin kararına karşı davalı vekilinin yapmış olduğu istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi doğru olmamış, Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın davalı TPMK yararına bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının REDDİNE, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı TPMK vekilinin temyiz istemlerinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULARAK KALDIRILMASINA, HMK'nın 373/1. maddesi uyarınca dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 26,30 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalı TPMK'ya iadesine, 05/04/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞIOY

Başvuruya konu işaret “Akıl Almaz Aksesuar” ibaresinden oluşmaktadır. Söz konusu işaretin, bir bütün olarak değerlendirilmesinde, sloganik bir ibare olduğu, sicile tescile elverişli bulunduğu, ilk derece mahkemesince ayrıntılı bir inceleme sonucunda da saptandığı üzere, tasviri nitelikte olmayan ve tescili talep edilen mal-hizmetler bakımından diğer teşebbüslere ait mal ve hizmetlere ait işaretler ile belirgin şekilde farklı ve ayırt edici olduğu, bu durumda başvuru konusu işaretin somut ve soyut ayırt ediciliğinin bulunduğu, başvuru konusu işaretin, ilk derece mahkemesince yapılan inceleme sonucu tanımlayıcı olduğu saptanan mal ve hizmetler hariç tescil engeli görülmeyen mal ve hizmetler bakımından marka algısı oluşturmaya elverişli nitelikte bulunduğu kanısında olduğumdan usul ve yasaya uygun ilk derece mahkemesi kararına vaki istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin bölge adliye mahkemesi kararının onanması düşüncesindeyim.