Danıştay 6. Daire 2017/519 Esas 2020/12781 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2017/519
Karar No : 2020/12781

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Ankara İli, … İlçesi, … ada, … parsel ile … ada, … ve … parsel sayılı taşınmazlara ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu ile dosyada yer alan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, 16.02.2007 onay tarihli üst 1/25.000 ölçekli nazım imar planında, uyuşmazlık konusu alanın "60 k/ha ila 100 k/ha orta yoğunluklu kentsel yerleşik alan" kullanımında kaldığı, buna karşılık dava konusu nazım imar planı değişikliği ile alandaki brüt nüfus yoğunluğunun 251 k/ha'ya yükseltildiği, bu haliyle 1/25.000 ölçekli nazım imar planında bölge için en fazla 100 k/ha nüfus yoğunluğu öngörülürken, dava konusu plan değişikliği ile bu değerin çok üzerinde yoğunluk getirilmesinin üst ölçekli plan kararlarına aykırı olduğu, 1/25.000 ölçekli nazım imar planının bütünlüğünün ve sürekliliğinin parsel ölçeğinde bozulduğu, uyuşmazlık konusu taşınmazların, mevcut planlara göre yapılaşmasında ne gibi engeller bulunduğu, ilave nüfusun ihtiyaç duyacağı donatı alanlarının ne şekilde karşılanacağı, yoğunluk artışının ulaşım-dolaşım sistemine yapacağı olası etkilerin ne şekilde bertaraf edileceği gibi hususlarda hiçbir değerlendirme yapılmadığı, nazım imar planı değişikliğinin bilimsel ve teknik verilere dayalı olarak hazırlanmadığı, kamusal yapı yapılması karşılığında, alanın nüfus ve yapı yoğunluğunun bu denli artırılmasının imar mevzuatına uygun olmadığı, 1/25.000 ölçekli nazım imar planında bölge için belirlenen 3.25 hane halkı büyüklüğü esas alındığında, dava konusu plan değişikliği ile alana 1.209 kişilik ilave nüfus ataması yapıldığı, bu nüfusa karşılık 12.090 m2 yeşil alan ayrılması gerekirken, bu miktarın üzerinde park alanı ayrılmasının mevzuata uygun olduğu, buna karşılık ilave nüfusun ihtiyacı olan ve Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği gereği ayrılması gereken asgari 604,50 m2 büyüklüğünde anaokulu alanı, toplam 1.813,50 m2 büyüklüğünde ilkokul ve ortaokul alanı, 2.115,75 m2 büyüklüğünde lise alanı, 604,50'şer m2 büyüklüğünde sağlık tesisi, ibadet ve teknik altyapı alanlarının ayrılmadığı, bu şekilde mevcut planın bütünlüğünün, sürekliliğinin ve donatı dengesinin zedelendiği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğine taşınmaz maliki tarafından askı süresi içinde yapılan itirazın kabulüne ilişkin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı doğrultusunda alana ilişkin yeni 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin hazırlanmakta olduğu, dava konusu plan değişikliğinin henüz kesinleşmediği, ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Planlama alanında yürürlükte olan önceki 12.08.2014 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planında, uyuşmazlık konusu taşınmazlardan toplam 14.143 m2 büyüklüğünde olan … ada, … parsel sayılı taşınmaz ile toplam 26.673 m2 büyüklüğünde olan … ada, … parsel sayılı taşınmaz "E:0.50, hmaks:serbest yapılaşma koşullarında konut alanı" kullanımında kalmakta iken, imar adaları arasında yapılan inşaat alanı transferi sonucunda, … ada, … parsel sayılı taşınmazın yapılaşma koşulları "E:0.20, inşaat alanı:2.885,51 m2, max. konut sayısı:10 adet" haline, … ada, … parsel sayılı taşınmazın yapılaşma koşulları da "E:0.18, inşaat alanı:4.801,14 m2, max. konut sayısı:18 adet" haline dönüşmüştür. Uyuşmazlık konusu diğer taşınmaz olan toplam 10.950 m2 büyüklüğündeki ... ada, ... parsel sayılı taşınmaz ise "spor alanı" kullanımda kalmaktadır.
Diğer bir ifade ile önceki 1/5000 ölçekli nazım imar planına göre, uyuşmazlık konusu alan "kısmen spor alanı", "kısmen konut alanı" kullanımında kalmakta ve imar adaları arasında yapılan imar hakları transferleri sonucunda konut alanlarında kalan toplam inşaat alanı: 7.686,65 m2, toplam konut adedi:28 iken, uyuşmazlık konusu taşınmazlardan … ada, … parsel ile … ada, … parsel sayılı taşınmazların maliki olan … Yatırım Danışmanlık Tic. Ltd. Şti.'nin teklifi doğrultusunda onaylanan dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile toplam 51.766 m2 büyüklüğündeki planlama alanın 34.406 m2'lik kısmına "toplam inşaat alanı: 64.000 m2 (E:1.86'ya karşılık gelmekte), hmaks:serbest yapılaşma koşullarında konut alanı" kullanımı getirilmiş ve alanda toplam 400 adet konut yapılması öngörülmüş, alanın 16.360 m2'lik kısmına "park alanı", 1.000 m2 lik kısmına "E:1.00 yapılaşma koşulunda sosyal kültürel tesis alanı" kullanımları getirilmiştir.
Bunun üzerine davacı tarafından, önceki nazım planı doğrultusunda imar adaları arasında inşaat alanı transferi imkanı kullanıldıktan sonra, aynı alanın tekrardan inşaat alanının artırılmasının haksız şekilde rant elde edilmesine hizmet ettiği, alanda 28 olan konut sayısının 15 kat artırılarak, 400 adede çıkarıldığı, başka bir alanda anahtar teslim şekilde kamu yapısı yaptırılmasının, dava konusu konut alanlarında nüfus ve yapı yoğunluğunun bu denli artırılmasına gerekçe oluşturamayacağı, uyuşmazlık konusu bölgede inşaat emsallerinin düşük olduğu ve müstakil konut bölgesi olduğu, dava konusu plan değişikliği ile getirilen yoğunluk artışının çevrenin dokusuna uygun olmadığı, plan bütünlüğünün ve sürekliliğinin bozulduğu, bölgesel büyüklükte ayrılan spor alanının dava konusu plan değişikliği ile eşdeğer alan ayrılmaksızın kaldırıldığı, bu kentsel hizmetin nerede karşılanacağına yönelik hiçbir öngörü geliştirilmediği, dava konusu nazım imar planı değişikliği ile alana 1.528 kişilik ilave nüfus getirildiği, bu nüfusun ihtiyacı olan donatı alanlarına ilişkin herhangi bir çözüm geliştirilmediği, bölgedeki donatı dengesinin bozulduğu, çevre ile irtibatlandırılmadan, bölge bütününden kopuk olarak ve hiçbir bilimsel analize dayanılmaksızın, parçacıl şekilde yoğunluk artışı getirilmesi yönünde yapılan nazım imar planı değişikliğinin kamu yararına aykırı olduğu, plan değişikliğini zorunlu kılan nedenlerin, değişikliğin gerekçesinin ortaya konulmadığı şeklinde iddialar ileri sürülerek bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanunun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, "İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanarak, 13.05.2015 - 13.06.2015 tarih aralığında askıya çıkartılmak suretiyle ilan edildiği, davacı ilçe belediyesi tarafından, bu plan değişikliğine askı süresi içinde itiraz edilmeksizin, askı süresi sona ermeden önce 11.06.2015 tarihinde İdare Mahkemesi kayıtlarına giren dilekçe ile bakılmakta olan davanın açıldığı görülmektedir.
Diğer taraftan, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğini teklif eden, ... ada, ... parsel ile ... ada, ... parsel sayılı taşınmazların maliki ... Profesyonel Yatırım Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. tarafından, bu plana askı süresi içerisinde itiraz edilerek, önceki 12.08.2014 onay tarihli 1/5000 ölçekli nazım imar planında spor alanı kullanımında kalan ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın nazım imar planı değişikliğine sehven dahil edildiğinin belirtildiği ve söz konusu spor alanı işlevli taşınmazın plan onama sınırı dışına çıkarılmasının talep edildiği, bunun üzerine bakılmakta olan dava devam ederken Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararı ile, nazım imar planı değişikliğine ilgilisince yapılan itirazın, fiziki plan düzeltilip plan notları güncellenmek suretiyle kabulüne karar verildiği görülmektedir.
Bu doğrultuda davalı belediye tarafından dosyaya sunulan temyiz dilekçesinde de taşınmaz malikinin itirazının kabulüne ilişkin anılan büyükşehir belediye meclisi kararı doğrultusunda alana ilişkin yeni 1/5000 ölçekli nazım imar planının hazırlanmakta olduğu, dava konusu plan değişikliğinin henüz kesinleşmediği şeklinde beyanlarda bulunulduğu görüldüğünden, Ankara Büyükşehir Belediye Meclisinin ... tarih ve … sayılı kararı ile onaylanan dava konusu nazım imar planı değişikliğinin yürürlükte olup olmadığı, davalı idarece beyan edildiği şekilde alana ilişkin yeni 1/5000 ölçekli nazım imar değişikliğinin kesinleşmiş olması halinde, bu yeni planla davacının dava açmakla elde etmek istediği hukuki sonuçların ortadan kalkıp kalkmadığı araştırılmak suretiyle sonucuna göre yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.
Öte yandan, dava konusu plan değişikliğine konu edilen taşınmazlardan, ... ada, ... parsel sayılı taşınmazın Gezgin Konut Yapı Kooperatifi ünvanlı özel hukuk tüzel kişisinin mülkiyetinde; diğer ... ada, ... parsel ile ... ada, ... parsel sayılı taşınmazların ise ... Profesyonel Yatırım Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. ünvanlı özel hukuk tüzel kişisinin mülkiyetinde olduğu anlaşıldığından, İdare Mahkemesince yeniden yapılacak yargılama sonucunda verilecek karar menfaatlerini etkileyebileceğinden, 2577 sayılı Kanunun 31. maddesinin yollamada bulunduğu 6100 sayılı Kanunun 61. maddesi uyarınca davanın taşınmaz maliklerine ihbar edilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 15/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.