21. Hukuk Dairesi 2015/14668 E. , 2015/22239 K.
"İçtihat Metni"Y A R G I T A Y İ L A M I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Dörtyol 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 04/06/2015
NUMARASI : 2015/244-2015/206
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 01/01/2006-30/06/2009 tarihleri arasında geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
Dava, davacının 01.01.2006-30.06.2009 tarihleri arasında davalı Belediyede Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Yerel mahkemenin davanın kısmen kabulüne ilişkin önceki kararı davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiş ve dava dilekçesindeki istem ve mevcut delil durumuna göre yapılan inceleme ile Dairemizce, “Öncelikle, davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri bir kamu kuruluşuna aittir. Kamu kuruluşlarında, çalışanların kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıldır. Öte yandan davacı ve tanıklarının, davacının, davalı Belediye’de temizlik, bakım ve park görevlisi olarak çalıştığını beyan ettikleri, davacının ihtilaflı dönemle çakışır şekilde, 27.12.2008-30.01.2009 tarihleri arasında dava dışı Ltd.Şti tarafından SGK’na bildirilen 35 günlük çalışmasının bulunduğu, anılan şirketin aynı zamanda davalı Belediye’nin çöp ve temizlik işlerini 2007-2008 yıllarında üstlendiği görülmektedir.Yapılacak iş, davalı Belediye’nin ilgili ve yetkili şef, amir, müdür gibi yetkili kişilerinin tanık olarak verdikleri beyanları da dikkate alınarak, davacının ücretini hangi işverenin (Belediye mi, taşeron firma mı?) ödediği açıklığa kavuşturularak ve ücreti dava dışı bir taşeron firma tarafından ödenmişse, gerekirse bu şirket de davaya dahil edilerek, tüm deliller birlikte değerlendirilip sonucuna göre karar vermekten ibarettir.” denilerek bozulmuştur.
Yerel Mahkemece Dairemizin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda; hükümde yazılı olduğu şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; Yargıtay Bozma ilamına uyulmasına karar verildiği ancak bozma ilamında belirtildiği şekilde, davalı belediyeninödemeye ilişkin tüm kayıt, defter ve makbuzların getirtilerek davacının ücretini nasıl aldığının araştırılmadığı, belediyenin ilgili tüm yetkililerinin dinlenmediği, sadece fen işleri müdürünün dinlendiği onun da ücretini belediyenin ödediğini beyan ettiği, nasıl ödediğini açıklamadığı bozmaya uygun araştırma yapılmadan ve karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece bozma kararına uyulduğu halde, bozma kararı gerekleri yerine getirilmemiştir. 9.5.1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca bozma kararına uyan mahkeme artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır.
.../...
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasanın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Davacının çalışmalarının geçtiğini ileri sürdüğü işyeri Belediye olup bir kamu kuruluşudur. Bu nedenle, davalı işyerinde resmi kayıtlara dayanılması ve ücretlerin yazılı belge ile ödenmesi esastır. Bunun dışında davacının, kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenle bildirim dışı kaldığı gereğince ve yeterince araştırma konusu yapılmamıştır. Davacının ücretsiz çalışması hayatın olağan akışına aykırı, kamu kuruluşundaki çalışmaların resmi kayıtlara geçirilmesi ve ücret ödemelerinin belgelere dayandırılması asıl olduğuna göre davacının tespitine karar verilen dönemde resmi kayıtların olmadığı tarihlerde ücretini nasıl aldığı hususu araştırılmadan, tanık sözlerine dayalı olarak çalışmanın kanıtlandığının kabul edilmesi doğru görülmemiştir.
Somut olaydan; davalı Belediyece davacı adına işe giriş bildirgesinin verilmediği ve hizmet bildiriminde bulunulmadığı, davacının sadece çöp toplama ve nakli konusunda taşeron olan işyerinden 27.12.2008-30.01.2009 tarihleri arasında sigortalı çalışmasının bildirildiği, Kamu tanığı olan fen işleri müdürünün ve davacının tanıklarının çalışmayı doğruladığı, taşeron olan işyerinin bordrolu çalışanlarının davacıyı tanımadığını beyan ettiği, anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, davalı Belediye Başkanlığı nezdindeki ihtilaflı döneme ait ücret bordrolarının ve puantaj kayıtlarının tamamının aslını veya onaylı örneklerini getirtmek, davacının Belediyeden bu dönemde çalıştığına ve ücret aldığına ilişkin tüm belgeleri getirtmek, çalıştığını gösterir belgelerin ibraz edilememesi halinde bunun nedenini araştırmak, davalı Belediyenin muhasebecisi, müdürleri, Belediye başkanları dinlenerek davacının ücretini nasıl aldığını ortaya koymak, davacıdan bu tarihler arasında ücret ödendiğini kanıtlayan belge olup olmadığını sormak, varsa mahkemeye sunması için süre vermek, kamu kuruluşlarında geçen çalışmanın yazılı belge ile kanıtlanması asıl olduğundan ancak ücretin başkaca şekilde ödendiği fiili, somut olarak ortaya koyulduğu, resmi kayıtlara geçmeyen ücret ödemesinin gerekçesi ile açıklanması halinde, bu takdirde re"sen belirlenecek tanık sözlerine itibar ederek davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek tüm deliller birlikte değerlendirilip davacının çalışmasının niteliğini somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan D.. B.."na iadesine, 10.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.