21. Hukuk Dairesi 2015/2185 E. , 2015/22473 K.
"İçtihat Metni"
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan kurum vekili ile B.. Y.. tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi arafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
K A R A R
Dava, davacının davalı işyeri nezdinde 09/06/2000-21/08/2011 tarihleri arasında 2001 yılı 10.ayında 14 gün, 11. ve 12. aylar ile 2009 yılı 1.ay ve 9.-10. aylardan 18 gün dışlanmak suretiyle sürekli olarak çalıştığının tespiti ile Kurum kayıtlarının bu şekilde düzeltilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kısmen kabulü ile “ Davacı 1001200003288 Sigorta Sicil Numaralı R.. Ç.."in davalı B.. Y.."e ait 1182839.016 sicil numaralı işyerinde 01.06.2001- 17.10.2009 ve 19.10.2010 – 21.08.2011 tarihleri arasında kesintisiz olarak asgari ücret düzeyinde ücret karşılığında hizmetininin bulunduğunun tespitine, 09.06.2000 -01.06.2001 tarihleri arası döneme ilişkin hizmet tespiti talebinin ispat edilememesi nedeni ile düzeltmeye ilişkin talep yönünden ise istemin feragat nedeniyle reddine,” şeklinde hüküm kurulmuştur.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli, daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu, niteliği, başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549-555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden; İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü"nün cevabî yazısı ile kanatlı hayvan yetiştiriciliğinden dolayı davalı B.. Y.."e ait TR...31787 no lu işletmenin 01/01/2004 tarihinde tescil edilmiş olup faaliyetine devam ettiğinin Mahkeme"ye bildirildiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, Mahkemece davacının davalı işyerinde 01/06/2001-31/12/2003 tarihleri arasında çalıştığının kabulü ile sonuca gidilmiş ise de davalı işyerinin İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü"nce tescil edildiği tarih olan 01/01/2004 tarihi öncesinde de faal ve kapsama alınabilecek nitelikte olduğu tespit edilmemiştir. Buna göre davacının 01/06/2001-31/12/2003 tarihleri arasında davalı işyerinde geçen hizmetlerinin her türlü tereddütten uzak şekilde aydınlatılmadan Mahkemece yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olmuştur.
Hizmet akdinin oluşabilmesi için işyerinin varlığı öncelikli koşul olduğundan yapılacak iş; davalı işyerinin (01/01/2004) tarihinden öncesinde de 506 sayılı Yasa kapsamında tescil kaydının bulunup bulunmadığını Kurum"dan sormak, davalı işyerinin faal ve kapsama alınabilecek nitelikte olup olmadığını davalı işyerine ait vergi kaydı, elektrik, su faturaları ile araştırmak, Belediye, zabıta aracılığıyla davalı işyerinin hangi tarihlerde faal olduğunu tespit etmek ve dosya kapsamında toplanan tüm deliller ile birlikte değerlendirmek suretiyle çıkacak sonuca göre davacının 01/06/2001-31/12/2003 tarihleri arasında davalı işyerinde geçen hizmetlerinin tespiti istemine ilişkin bir karar vermektir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin ve davalı B.. Y.."in bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan B.. Y.."e iadesine
14.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.
B