16. Hukuk Dairesi 2014/7070 E. , 2015/770 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : KADASTRO
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sırasında .... Köyü çalışma alanında bulunan 54, 100 ve 303 parsel sayılı sırasıyla 15.000, 7.700 ve 5.750 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlardan kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle 54 parsel sayılı taşınmaz ... ve müşterekleri adına, 100 ve 303 parsel sayılı taşınmazlar ise müstakilen ... adına tespit edilmiştir. Davacı ..., çekişmeli taşınmazların devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu iddiasıyla dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 54 parsel sayılı taşınmazın kamu orta malı niteliğinde mera vasfıyla sınırlandırılmasına, çekişmeli 100 ve 303 parsel sayılı taşınmazların ise davalı .... oğlu ... adına tapuya tescillerine karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili ve davalılardan ... tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı ... vekilinin çekişmeli 100 ve 303 parsel sayılı taşınmazlara yönelik yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle, bu parseller hakkındaki usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA,
2- Davalı ..."ın temyiz itirazlarına gelince; adı geçenin temyizi çekişmeli 54 parsel sayılı taşınmaz hakkındaki hükme yöneliktir. Mahkemece, çekişmeli taşınmazı çevreleyen tespit harici bölümün ziraatçi bilirkişi raporunda mera vasfında olduğu dava konusu taşınmazın da mera vasfındaki yer ile aynı nitelikte olduğunun belirtilmiş olduğu gerekçesiyle taşınmazın mera olarak sınırlandırılmasına karar verilmiştir.
Mera, bir veya birden fazla köy ve kasaba halkına, bağımsız veya birlikte tahsis edilmiş ya da kadimden beri hayvan otlatmak amacıyla kullanılan, hak sahiplerinin üzerinde intifa hakkı olan arazi parçasıdır. Bir yerin kamu orta malı niteliğinde mera olduğu yetkili merci tarafından düzenlenen tahsis belgesi veya kadim kullanma ile belirlenir. Meralarla ilgili tahsis belgeleri, fermanlar, temliknameler, mahkeme ilamları, hüccet veya vakfiyeler olabileceği gibi 4753 sayılı Yasa"ya göre kurulan toprak komisyonlarınca düzenlenen mera norm kararları ya da 4342 sayılı Mera Kanunu uyarınca oluşturulan mera komisyonu kararları da olabilir. Taşınmaz hakkında mera tahsis belgesi yoksa komşu köyden seçilecek yerel bilirkişi ve aynı yöntemle belirlenecek taraf tanıkları marifetiyle taşınmaz başında öncesinin kadim mera olup olmadığı araştırılmalıdır. Devletin hüküm ve tasarrufu altında olan mera, yaylak ve kışlaklar, özel mülkiyete geçirilemez, amacı dışında kullanılamaz, kazandırıcı zamanaşımı hükümleri uygulanmaz ve sınırları daraltılamaz.
Somut olayda, gerek çekişmeli taşınmazı çevreleyen tespit harici bölümün gerekse dava konusu taşınmazın mera olup olmadığı yukarıda belirtilen usule uygun olarak belirlenmemiştir. Davalı ve müştereklerinin 20 yılı aşkın zilyet olduğu ve dosyadaki fotoğraflardan buğday ekili olup tespit harici bölümden farklı bir görüntüsü olduğu anlaşılan çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgede tahsisli mera bulunup bulunmadığı ilgili mercilerden sorulmamış, çekişmeli taşınmazın mera vasfında olduğu kabul edilmesine rağmen davada yararı bulunmayan komşu köy halklarından mahalli bilirkişi ve tanık dinlenilmemiştir. Ayrıca çekişmeli taşınmaza komşu tespit harici bölümün ve çekişmeli taşınmazın mera vasfında olup olmadığı, komşu taşınmaz mera vasfında ise çekişmeli taşınmaz ile arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı hususlarındaki araştırma da yetersizdir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez. Sağlıklı sonuca varılabilmesi için çekişmeli taşınmazın bulunduğu bölgeye ait mera tahsis kayıtlarının olup olmadığı İl ve İlçe Özel İdare Müdürlükleri ile İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerinden ayrı ayrı sorulmalı, varsa tahsisli mera kayıtları ile haritaları getirtilmeli, daha sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle, aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları, tespit bilirkişileri, 3 kişilik ziraat mühendisleri kurulu ve teknik fen bilirkişisi huzuruyla keşif icra edilmelidir. Keşif sırasında varsa mera tahsis kayıtları teknik bilirkişi aracılığı ile zemine uygulanıp çekişmeli taşınmazın bu kayıtlar kapsamında kalıp kalmadığı belirlenmeli, mera tahsis kayıtları yoksa ya da taşınmaz bu kayıtlar dışında kalıyorsa mahalli bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın ilk maliki, intikali ve tasarrufu hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, taşınmazın ve komşu tespit harici bölümün öncesinin mera ya da devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olup olmadığı, devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman bitirildiği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, tespit tutanağındaki tespitlerle keşifteki beyanların çelişmesi halinde tespit bilirkişileri dinlenilerek, yargılama boyunca dinlenen bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde ise yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı, taşınmazın görüntüsü ve komşu mera olduğu belirtilen tespit harici yer ile ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı hususlarındaki hakim gözlemi keşif tutanağına yansıtılmalı, teknik bilirkişiye keşfi takibe imkan verir kroki düzenlettirilmeli, 3 kişilik uzman ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın niteliği, mera olduğu belirtilen tespit harici bölüm ile diğer komşu parsellerle karşılaştırma yapan ve tespit harici bölüm ile ayrıcı unsur bulunup bulunmadığı hususlarını ele alan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Belirtilen ilkelere aykırı şekilde yetersiz araştırma ve inceleme ile karar verilmesi isabetsiz olup, davalı ..."ın temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalıya iadesine, 09.02.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.