20. Hukuk Dairesi 2015/7748 E. , 2015/7714 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki davada ... Asliye Ticaret ve ... Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, İİK’nın 277. maddesi uyarınca açılan “tasarrufun iptali” davası niteliğindedir.
Asliye ticaret mahkemesince, açılan tasarrufun iptali davasında asliye hukuk mahkemesinin görevli olduğu gerekçesi ile görevsizlik kararı verilmiştir.
Asliye hukuk mahkemesi ise, davanın 6335 sayılı Kanunun 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girmesinden önce açıldığını, aynı Kanunun geçici 9. maddesi gereğince bu kanunun göreve ilişkin hükümlerinin yürürlüğe girmesinden önce açılan davalarda uygulanamayacağını, taraflarca iş bölümü itirazında bulunulmadığı için asliye ticaret mahkemesinin re’sen görevsizlik kararı veremeyeceğini belirterek görevsizlik kararı vermiştir.
Dava, 6335 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 01.07.2012 tarihinden önce 01.06.2012 tarihinde açılmıştır. Anılan Kanunun geçici 9. maddesinde: “…bu Kanunun göreve ilişkin hükümleri, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış olan davalarda uygulanmaz. Bu davalar, açıldıkları tarihte yürürlükte bulunan Kanun hükümlerine tabidir…" hükmü yer almaktadır.
Dava tarihi itibarı ile müstakil ticaret mahkemesi bulunan yerlerdeki ticaret mahkemesi ile asliye hukuk mahkemesi arasındaki ilişki (görev değil) iş bölümüne ilişkindir. İş bölümü itirazı yalnız ilk itiraz olarak ileri sürülebilir (6762 sayılı TTK’nın 5. m., HUMK. 187). İlk itiraz olarak ileri sürülmeyen işbölümü itirazının mahkemece kabul edilmemesi gerekir. İş bölümü itirazının uygun bulunması halinde mahkemece dava dosyasının ilgili mahkemeye gönderilmesine karar verilir. Gönderme kararı nihai bir karardır. Mahkeme bu karar ile davadan elini çeker. Gönderme kararı ile dava sona ermeyeceğinden temyizi kabil kararlardan değildir. Gönderme kararının usûlüne uygun şekilde verilmesi halinde (ilk itiraz olarak ileri sürülmesi ve mahkemece uygun görülmesi) gönderilen mahkemeyi bağlar ve gönderilen mahkeme bu davaya bakmak zorundadır. Ancak, gönderilen mahkemenin davaya bakma zorunluluğu iş bölümü itirazının ilk mahkemede süresinde yapılması hali ile sınırlıdır.
6762 sayılı TTK’nın 5/1. maddesinde, "Aksine hüküm olmadıkça dava olunan şeyin değerine göre asliye hukuk veya sulh hukuk mahkemesinin ticari davalara dahi bakmakla vazifeli olduğu, 5/3 maddesinde, “Bir davanın ticari veya hukuki mahiyeti itibariyle iş sahasına girip girmediğinin yalnızca iptidai itiraz şeklinde taraflarca dermeyan olunabileceği,” 5/son maddesinde ise, "vazifesizlik sebebiyle dava dilekçesinin reddi halinde yapılacak muamelelere ve bunların tabi oldukları müddetlere dair usul hükümleri iş sahasına ait iptidai itirazın kabulü halinde de tatbik olunur" hükümlerine yer verilmiştir.
Yukarıda açıklandığı üzere kural olarak gönderme kararları tek başına temyizi kabil değildir. Ancak, iş bölümü itirazında hiç bulunulmadığı halde verilen bir gönderme kararı, 6762 sayılı TTK’nın 5/3. maddesine uygun verilmiş bir gönderme kararı değildir. Bu gibi hallerde, gönderme kararı temyizi kabildir. Yargıtay 11. HD’nin 11.10.2004 tarih ve 923–9542 sayılı, 29.11.2004 tarih ve 2680–11555 sayılı, 02.05.2005 tarih ve 2004/7908 – 2005/4478 karar sayılı ilamları ile doktrin ve bir kısım Yargıtay uygulaması da bu yöndedir.
Yine, bir davanın 6762 sayılı TTK’nın 4. maddesinde yazılı mutlak ticari dava olması halinde de davanın asliye hukuk mahkemesinden; ticaret mahkemesine gönderilebilmesi için süresi içinde iş bölümü itirazında bulunulması gerekmektedir.
Somut olayda; davalılara dava dilekçesi tebliğ edilmiş, davalılar tarafından iş bölümü itirazında bulunulmamıştır. İş bölümü itirazında bulunulmamasına rağmen görevsizlik kararı verilmiştir. Asliye hukuk ve asliye ticaret mahkemesi arasındaki ilişkinin görev değil iş bölümü ilişkisi olduğu ve iş bölümüne itiraz edilmeden verilen görevsizlik kararının bu nedenle bağlayıcı olmadığı anlaşılmakla, davanın ... Asliye Ticaret Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince ... Asliye Ticaret Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 28/09/2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.