23. Hukuk Dairesi 2012/4332 E. , 2012/7396 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Davacının açmış olduğu iflasın ertelenmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde müdahiller ... A.Ş. ve ... Finansal Kiralama A.Ş. vekili, Yapı ve Kredi Bankası A.Ş. vekili, ... Nakl. Tic. A.Ş. vekili, ... Petrol Ltd. Şti. vekili ile TC. Ziraat Bankası A.Ş. vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, grup şirketleri olarak faaliyetini sürdüğünü, kendi ocaklarında ürettikleri ürünlerle sektörde öncü olduklarını, yaşanan ekonomik kriz nedeniyle şirketlerin satış kaybına uğradığını, düşen kar marjları nedeniyle beklenen faydanın sağlanamadığını, banka borçlarından kaynaklanan maliyetlerin etkisi nedeniyle büyük ve ana şirket olan . ... Mermer San.Ltd.Şti.nin borca batık hale geldiğini, şirketlerin aktiflerinin satış değerleri üzerinden borca batık durumda bulunduğunu, şirketlerin birbirlerine kefil olmaları nedeniyle risk altında bulunduklarını, sunulan projede açıklandığı üzere şirketlerin iflasının ertelenmesi halinde yapılan yatırımlarda ve diğer tedbirlerle müvekkillerinin borca batıklıktan kurtulacağını ileri sürerek, iflasının bir yıl süreyle ertelenmesine ve ihtiyati tedbire karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, iddia, müdahil beyanları, kayyım ve bilirkişi raporlarına göre, davacı şirketlerin borca batık durumda bulundukları ve iyileştirme projesinde öngörülen tedbirlerin alınması ile iflas halinden kurtulabilecekleri gerekçesiyle iflasın bir yıl süreyle ertelenmesine karar verilmiştir.
Kararı, müdahiller ... ve .... vekili, Yapı ve Kredi Bankası AŞ vekili, ... Nakl. Tic. AŞ. vekili, ... Petrol Ltd. Şti. vekili ile TC. Ziraat Bankası AŞ. vekili temyiz etmiştir.
İflasın ertelenmesini isteyen kooperatif ve sermaye şirketlerinin borca batık durumda bulunması (bir diğer ifade ile varlıklarının rayiç değerlerinin borçlarını karşılayamaması), fevkalade mühletten yararlanmamış olması ve sunacakları iyileştirme projesi kapsamında mali durumlarının ıslahının imkân dâhilinde görülmesi gerekir (İİK.m.179). Gerek borca batıklığın ve gerek iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olup olmadığının tespiti özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden bu değerlendirmelerin yapılması için bilirkişi görüşüne başvurulmalıdır (yeni tarihli 6100 sayılı HMK.m.266). Hâkim de bu raporla o konudaki özel ve teknik bilgi ihtiyacını giderebilmeli ve raporun hukuka uygunluğunu denetlemelidir. Projenin ciddi ve inandırıcılığı öncelikle ve özellikle sermaye ve/veya kârlılığın ne şekilde arttırılacağı ve Borca batıklıktan kurtulmanın ne şekilde sağlanacağı somut, belgelere dayalı ve gerçekçi bilgi ve öngörülerden yola çıkılarak tesbit edilmeli, diğer proje unsurları için de bilimsel veriler değerlendirilmelidir.
Davacı şirketlerce sunulan iyileştirme projesi ana hatlarıyla sermayenin arttırılması, üretimin sürdürülmesi, mevcut ve gelecek siparişlerin bu suretle karşılanması ve kâr elde edilmesi, gider ve maliyetlerde tasarruf, borç yapılandırması ve bir kısım taşınmazların satışı şeklinde özetlenebilir.
Varlıkların rayiç tespitinin yapılması dışında, bilirkişi heyetinden kök ve ek raporlar alınmıştır. Ancak bu raporlar gerekli bilimsel değerlendirmeleri içermemekte ve denetime uygun bulunmamaktadır.
Nitekim 1.200.000,-TL tutarında sermaye artışının sağlanması bilirkişi heyetince belirtilmekle yetinilmiştir. Davacılardan ... Granit, Mermer San. Tic. Ltd. Şti’nin borç tutarı (10.12.2010 tarihli rapora göre) 38.504.012,00 TL olup, bu sermaye artışının iyileşmeye katkısının ne şekilde olacağı detaylı biçimde analiz edilmemiştir. Bu şirketin 30.09.2011 itibariyle borca batıklığı sadece (-) 1.647.848,99 TL olarak görünse de diğer iki davacı şirketin 14.133.013,74 TL tutarındaki kefalet riskinin asli sorumluluğu, adı geçen şirketin üzerindedir. Bir diğer ifade ile adı geçen şirketin 1.647.848,99 TL tutarındaki borca batıklığı ortadan kaldırması, diğer iki şirketin kefalet riskini tam olarak ortadan kaldırmamaktadır.
İflasın ertelenmesi kurumundan beklenen, borca batıklığın giderilmesi yanında, şirketlerin sürdürülebilir bir mali yapıya kavuşması, aktiflerini değerlendirmesi, istihdam sağlayarak üretimine devam edebilmesidir. Davacılar bir arada dava açarken, her üç şirketin organik bağ içince bulundukları ve birindeki iyileşme ya da kötüleşmenin, diğerlerini de etkileyeceği ilkesinden hareket etmişlerdir. Öyleyse şirketlerden sadece birindeki iyileşmenin, diğerlerini ne oranda etkileyeceği üzerinde de durulmalıdır.
Öte yandan projede gösterilen gider ve maliyetlerde tasarruf edileceğine ilişkin hususlar da yeterince değerlendirilmemiştir. Varlıklar arasında yer alan ticari alacakların tahsili amacıyla süreç içinde girişimde bulunulup bulunulmadığı, .... Granit, Mermer San. Tic. Ltd. Şti.’nin varlıklarındaki azalmanın nedenleri ve bunun bir tasfiye ya da mal kaçırma niteliğinde olup olmadığı, .... Yapı Malz. San. Tic. Ltd. Şti’nin borçlarının ve özellikle zararının son dönemde artması üzerinde de yeterince durulmamıştır.
Borca batıklığın tespitinden kasıt, varlıkların borçları ödemeye yetmemesi olduğuna göre, varlıklar arasında bulunan taşınmazların satışının da bir iyileştirme kaynağı olamayacağı, varlıkların elden çıkartılmasının, bir miktar borcu teminatsız bırakacağı gerçeği değerlendirilmeli ve bu husus da projenin ciddi ve inandırıcı olup olmadığı noktasında bilimsel bir incelemeye tâbi tutulmalıdır.
Yukarıda açıklanan hususlar çerçevesinde yapılacak iş, davacı şirketlerin sundukları projenin ciddi ve inandırıcı olup olmadığı ve süreç içindeki uygulamaların projede gösterilen iyileştirme unsurlarına uygun bulunup bulunmadığı hususunda somut verilere dayalı, teknik, denetime elverişli ve detaylı bir inceleme için, dosyanın yeniden oluşturulacak uzman bir heyete tevdii ile dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılması ve varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmek gerekirken, eksik inceleme ve hatalı değerlendirmelerle yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle, temyiz eden müdahiller vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harçların istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 14.12.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.