MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 1. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL-TENKİS

Taraflar arasında görülen tapu iptali-tescil ve tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın reddine dair verilen karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiş, ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince mahkeme kararı ve gerekçesinin yerinde olduğu gerekçesiyle istinaf talebinin esastan reddine ilişkin olarak verilen karar davacı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ... "in raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, ölünceye kadar bakma sözleşmesinden kaynaklanan muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, bu mümkün olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakan ...’ın maliki olduğu ... ada ... parsel sayılı taşınmazını 17/01/2007 tarihinde davalı kardeşleri ile yaptığı ölünceye kadar bakma sözleşmesi ile muvazaalı olarak davalılara temlik ettiğini, mirasbırakanın hiçbir zaman bakıma muhtaç olmadığını, tüm ihtiyaçlarını eşinin karşıladığını, sözleşmenin kız çocuğu olan davacıdan mal kaçırmak amacıyla akdedildiğini ileri sürerek taşınmazın tapusunun iptali ile miras payı oranında adına tescilini, bu mümkün olmadığı takdirde tenkisini talep etmiştir.
Davalılar, mirasbırakan ile aynı yerde yaşayarak kendisinin maddi ve manevi tüm ihtiyaçlarını giderdiklerini, davacının mirasbırakan ile ilgilenmediğini, davacıya ... parsel sayılı taşınmazı teklif ettiklerini, ancak davacının bu taşınmazı kabulden kaçınıp kötü niyetli olarak dava açtığını, mirasbırakanın temlik dışı ... parsel sayılı taşınmazının da bulunduğunu, mirasbırakanın muhtelif borçlarını ödediklerini belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, ölünceye kadar bakma sözleşmesinin muvazaalı olmadığı, mal kaçırma amacıyla yapılmadığı, ivazlı sözleşmelerden olduğundan tenkis hükümlerinin de uygulanamayacağı gerekçesiyle davanın reddine dair verilen karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiş, ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesince istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden, mirasbırakan ...’nın 18.01.2016 tarihinde ölümü ile geriye mirasçı olarak eşi ... ile davacı ve davalı çocuklarının kaldığı, kayden maliki olduğu ... ada ... parsel sayılı taşınmazı 17/01/2007 tarihli ölünceye kadar bakma akdiyle davalı oğulları ... ve ...’a 1/2"şer paylı olarak devrettiği, davalılarca murise ait temlik dışı olduğu iddia edilen ... parsel sayılı taşınmazın davalı ... adına, ... parsel sayılı taşınmazın ise ... adına kayıtlı olduğu anlaşılmıştır.
Bilindiği üzere, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 611. maddesine göre, ölünceye kadar bakıp gözetme sözleşmesi, taraflarına karşılıklı hak ve borçlar yükleyen bir akittir. (818 s. Borçlar Kanununun (BK) m. 511). Başka bir anlatımla ivazlı sözleşme türlerindendir. Bu sözleşme ile bakım alacaklısı, sözleşme konusu malın mülkiyetini bakım borçlusuna geçirme; bakım borçlusu da bakım alacaklısına yasanın öngördüğü anlamda ölünceye kadar bakıp gözetme yükümlülüğü altına girer. (TBK m. 614 (BK) m. 514)).
Bakıp gözetme koşulu ile yapılan temliki işlemin geçerliliği için sözleşmenin düzenlendiği tarihte bakım alacaklısının özel bakım gereksinimi içerisinde bulunması zorunlu değildir. Bu gereksinmenin sözleşmeden sonra doğması ya da alacaklının ölümüne kadar çok kısa bir süre sürmüş bulunması da sözleşmenin geçerliliğine etkili olamaz.
Kural olarak, bu tür sözleşmeye dayalı bir temlikin de muvazaa ile illetli olduğunun ileri sürülmesi her zaman mümkündür. En sade anlatımla muvazaa, irade ile beyan arasında kasten yaratılan aykırılık olarak tanımlanabilir. Böyle bir iddia karşısında, asıl olan tarafların akitteki gerçek ve müşterek amaçlarının saptanmasıdır. (TBK m. 19 (BK m. 18)). Şayet bakım alacaklısının temliki işlemde bakıp gözetilme koşulunun değil de, bir başka amacı gerçekleştirme iradesini taşıdığı belirlenirse (örneğin mirasçılarından mal kaçırma düşüncesinde ise), bu takdirde akdin ivazlı (bedel karşılığı) olduğundan söz edilemez; akitte bağış amacının üstün tutulduğu sonucuna varılır. Bu halde de Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 1.4.1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı olayda uygulama yeri bulur.
Mirasbırakanın, ölünceye kadar bakıp gözetme karşılığı yaptığı temlikin muvazaa ile illetli olup olmadığının belirlenebilmesi için de, sözleşme tarihinde mirasbırakanın yaşı, fiziki ve genel sağlık durumu, aile koşulları ve ilişkileri, elinde bulunan mal varlığının miktarı, temlik edilen malın, tüm mamelekine oranı, bunun makul karşılanabilecek bir sınırda kalıp kalmadığı gibi bilgi ve olguların göz önünde tutulması gerekir.
Somut olaya gelince; dosya içeriği ve toplanan delillerden davacı kızının kaçarak evlenmiş olması, murisin davalı oğullarıyla aynı avluda yaşaması, tapuda muris adına kayıtlı başka taşınmazın bulunmaması hususları birlikte değerlendirildiğinde murisin asıl iradesinin kendisine baktırmak olmayıp davacı kızından mal kaçırmak olduğu anlaşılmakla davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
Davacı vekilinin yerinde görülen temyiz itirazının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 373/1. maddesi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerden dolayı 6100 sayılı HMK’nın 371/1-a maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesine gönderilmesine, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 27/09/2021 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.