Yargıtay 1. Ceza Dairesi 2022/5898 Esas 2022/4835 Karar Sayılı İlamı

(KANUN YARARINA BOZMA İSTEMİ)


Bina içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında hırsızlık suçundan şüpheli ... Akıncı hakkında Manisa Cumhuriyet Başsavcılığının 2022/14 esasına kayden yürütülen soruşturma sırasında şüphelinin tutuklanmasına dair Manisa 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 02/01/2022 tarihli 2022/1 sorgu sayılı kararına karşı şüpheli müdafi tarafından yapılan itirazın, kararın düzeltilmesini gerektirir bir durum bulunmadığından bahisle reddine, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 268/3-b maddesi uyarınca itirazın incelenmek üzere Manisa Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine ilişkin anılan Hâkimliğin 06/01/2022 tarihli ve 2022/32 değişik iş sayılı kararını müteakip, verilen tutuklama kararı yönünden itirazı inceleme görev ve yetkisinin Manisa Nöbetçi Asliye Ceza Mahkemesine ait olduğu anlaşılmakla dosyanın itiraz konusunda bir karar verilmek üzere Manisa Nöbetçi Asliye Ceza Mahkemesine gönderilmek üzere Manisa 2. Sulh Ceza Hâkimliğine iadesine dair Manisa 4. Ağır Ceza Mahkemesinin 06/01/2022 tarihli ve 2022/21 değişik iş sayılı kararı ile ilgili olarak;
Her ne kadar Manisa 4. Ağır Ceza Mahkemesinin 06/01/2022 tarihli ve 2022/21 değişik iş sayılı kararı ile; şüpheli ... Akıncı'nın tutuklanmasına dair Manisa 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 02/01/2022 tarihli 2022/1 sorgu sayılı kararına karşı şüpheli müdafi tarafından yapılan itirazın, kararın düzeltilmesini gerektirir bir durum bulunmadığından bahisle reddine, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 268/3-b. maddesi uyarınca itirazın incelenmek üzere Manisa Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine ilişkin anılan Hâkimliğin 05/01/2022 tarihli ve 2022/26 değişik iş sayılı kararını müteakip, verilen tutuklama kararı yönünden itirazı inceleme görev ve yetkisinin Manisa Nöbetçi Asliye Ceza Mahkemesine ait olduğu anlaşılmakla dosyanın itiraz konusunda bir karar verilmek üzere Manisa Nöbetçi Asliye Ceza Mahkemesine gönderilmek üzere Manisa 2. Sulh Ceza Hâkimliğine iadesine karar verilmiş ise de,
5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun'un; "Ceza mahkemeleri" başlıklı 8. maddesinin "asliye ceza ve ağır ceza mahkemeleri ile özel kanunlarla kurulan diğer ceza mahkemeleridir." şeklindeki düzenleme gereğince ceza yargılaması sisteminde Mahkemelerin asliye ceza ve ağır ceza mahkemeleri ile özel kanunlarla kurulan diğer ceza mahkemeleri olduğu, Asliye ceza mahkemesinin, ceza yargılaması sisteminin temel mahkemelerinden biri olduğu, diğer ceza mahkemelerinin görevli olmadığı tüm dava ve işlere asliye ceza mahkemesi bakmakla görevli olduğu, ceza yargılamaları, ağır ceza mahkemesi, asliye ceza mahkemesi, çocuk mahkemesi, çocuk ağır ceza mahkemesi, fikri ve sınai haklar ceza mahkemesi gibi mahkemelerde yapılmakta olup ancak, ceza yargılamalarının yapıldığı esas görevli mahkemelerin asliye ceza ve ağır ceza mahkemeleri olduğu, bu iki mahkeme dışındaki diğer tüm ceza mahkemelerinin özel kanunlarla kurulmuş özel mahkemeler olduğu,
4675 sayılı İnfaz Hâkimliği Kanunu'nun 2. maddesi ile Bu Kanunla ve diğer kanunlarla verilen görevleri yerine getirmek amacıyla her il merkezi ile bölgelerin coğrafi durumları ve iş yoğunluğu göz önünde tutularak belirlenen ilçelerde infaz hâkimliği kurulduğu,
4675 sayılı İnfaz Hâkimliği Kanunu'nun 6. maddesinin 4. fıkrasının "İnfaz hâkimi, bu Kanunda hüküm bulunmayan hallerde 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanun'u hükümlerine göre inceleme ve işlemlerini yürütür ve kararını verir." şeklinde,
5. fıkrasının, "İnfaz hâkiminin kararlarına karşı şikâyetçi veya ilgili Cumhuriyet savcısı tarafından, tebliğden itibaren yedi gün içinde Ceza Muhakemesi Kanun'u hükümlerine göre itiraz yoluna gidilebilir. Kanunlarda infaz hâkiminin onayına tabi olduğu belirtilen hususlarda da bu hüküm uygulanır",
6. fıkrasının, "İtiraz, infaz hakimliğinin yargı çevresinde bulunduğu ağır ceza mahkemesine (…) yapılır. İnfaz hâkimi aynı zamanda bu mahkemenin üyesi olduğu takdirde itirazla ilgili karara katılamaz." şekli düzenlemeleri ihtiva ettiği,
Yargıtay 2. Ceza Dairesinin 20/09/2007 tarihli ve 2007/13374 Esas, 2007/11682 sayılı ilâmında yer alan " ... Tüm dosya kapsamına göre, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununu'nun 268. maddesinde, hâkim veya mahkeme kararlarına karşı itirazın süresi içerisinde kararı veren mercie yapılacağı, kararına itiraz edilen hâkim veya mahkemenin itirazı yerinde görüldüğü takdirde kararını düzelteceği, yerinde görmediği takdirde en çok üç gün içinde itirazı incelemeye yetkili olan mercie göndereceği, Sulh ceza işleri, Asliye Ceza hâkimi tarafından görülüyorsa itirazı inceleme yetkisi ağır ceza işlerini gören mahkeme başkanına ait olduğunun belirtilmesi karşısında; Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulunun 23.01.2001 gün ve 44 sayılı kararı ile müstemirren (...) 11. Asliye Ceza Mahkemesi hâkimi olarak yetkilendirilen hâkim tarafından verilen söz konusu (...) 9. Sulh Ceza Mahkemesi kararına karşı yapılan itirazı inceleme yetkisinin görevli Ağır Ceza Mahkemesine ait bulunduğunun gözetilmemesinde isabet görülmediğinden 5271 sayılı CMK'nin 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu kanun yararına bozma talebine dayanılarak ihbar olunmuştur. Kanun yararına bozma istemindeki düşünce dosyadaki bilgi ve belgelere göre yerinde görüldüğünden (...) 9.Asliye Ceza Mahkemesinden verilip kesinleşen 23.03.2007 gün ve 2007/36 sayılı kararın 5271 sayılı Ceza Yargılaması Yasasının 309. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca BOZULMASINA ... " şeklinde yer alan açıklamalar dikkate alındığında,
Dosya kapsamına göre somut olayda, Manisa 2. Sulh Ceza Hâkimliği nezdinde şüphelinin üzerine atılı hırsızlık suçlaması ile sorgu işlemini gerçekleştiren ve sorgu sonrası şüphelinin tutuklanmasına karar veren Hâkim Hüsamettin Akbulut'un (sic-211063) Adlî Yargı 1. Bölge Hâkimlerinin Müstemir Yetkilerinin Belirlenmesine İlişkin Hâkimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin 17/07/2020 tarihli ve 701 sayılı kararına karar tarihi itibariyle mevcut Manisa 2. Ağır Ceza Mahkemesi üyesi müstemir yetkisinin kaldırılarak Manisa İnfaz Hâkimliği (1/2) müstemir yetkisi verildiği, Kanun yararına bozma incelemesi kapsamında hırsızlık suçu şüphelisi ... Akıncı'nın sorgusunu yaptığı ve sorgunun akabinde şüpheli hakkında tutuklama kararı verdiği, Hâkim Hüsamettin Akbulut'un bu kararı Sulh Ceza Hâkimliği nezdinde verdiği ancak, Sayın hâkimin bu kararları müstemirren donatıldığı infaz hâkimliği unvan ve sıfatıyla verdiği,
Tekrarında bir beis görülmemesi adına 4675 sayılı kanun'un ;
5. fıkrasının, "İnfaz hâkiminin kararlarına karşı şikâyetçi veya ilgili Cumhuriyet savcısı tarafından, tebliğden itibaren yedi gün içinde Ceza Muhakemesi Kanun'u hükümlerine göre itiraz yoluna gidilebilir. Kanunlarda infaz hâkiminin onayına tabi olduğu belirtilen hususlarda da bu hüküm uygulanır",
6. fıkrasının, "İtiraz, infaz hâkimliğinin yargı çevresinde bulunduğu ağır ceza mahkemesine (…) yapılır. İnfaz hâkimi aynı zamanda bu mahkemenin üyesi olduğu takdirde itirazla ilgili karara katılamaz." şeklindeki düzenlemeleri gereğince sorgu ve tutuklama işlemlerini gerçekleştiren Hâkim Hüsamettin Akbulut'un vermiş olduğu tutuklama kararına yönelik itirazı inceleme görev ve yetkisinin âmir hüküm gereği infaz hakimliğinin yargı çevresinde bulunduğu ağır ceza mahkemesine ait bulunduğu, Kaldı ki;
İnfaz Hâkimliği Kanunu'nun 2. maddesinin "İş durumunun gerekli kıldığı yerlerde birden fazla infaz hâkimliği kurulabilir. Bu durumda infaz hâkimlikleri numaralandırılır. Müstakilen infaz hâkimliğine atanan hâkimler, adli yargı adalet komisyonlarınca başka mahkemelerde veya işlerde görevlendirilemez." şeklindeki hükmü dikkate alındığında, İnfaz hâkimliği müstemir yetkisine sahip Hâkim Hüsamettin Akbulut'un Sulh Ceza hâkimliği nezdindeki iş ve işlemlerinde görevlendirilemeyeceği,
Son derece açık bu âmir hüküm karşısında Sayın hâkimin Sulh Ceza hâkimliğinde bir şekilde görevlendirildiği, Adalet Bakanlığının verilerine göre Manisa ilinde 2 tane Sulh Ceza hâkimliğinin halen faal ve hâlihazırda görev yaptığı, yanı sıra 10 tane Asliye Ceza Mahkemesinin kurulu ve faal olduğu, 3 tane Ağır Ceza Mahkemesinin kurulu ve faal olduğu ve nitekim Ağır Ceza Mahkemesi nezdinde yeteri kadar da Sayın üye hâkimlerin hukuki ve fiili bir neden olmadığı düşünüldüğünde yine hâlihazırda görevde oldukları, en önemlisi Sulh Ceza hâkimliklerinin mesaî saatleri içerisinde kendi görev alanları içerisinde görevlerini ifâ ettikleri, mesaî saatleri dışında ise yargılama faaliyetlerini aksatmama adına nöbet usulü ile görevlerini icra ettikleri, bu anlatımla İnfaz hâkimleri başka iş ve mahkemelerde görevlendirilmeyecekse diğer hâkimlik ve Mahkemelerin kadro durumu da dikkate alınarak Sulh Ceza hâkimliklerine yapılacak görevlendirmelerde diğer hâkimlerin görevlendirilmesinin esas olmasının gerekliliğinin de açıklığı karşısıda,
Anılan Kanun hükmüne göre başka mahkemelerde veya işlerde görevlendirilemeyen infaz hâkimlerinin somut dosya kapsamında olduğu gibi başka hâkimlik ve Mahkemelerde görevlendirilmesi hâlinde verdikleri her türlü kararın, asıl, öz ve kendi müstemir yetkilerine dayalı olarak verilmiş olduğunun kabulünün gerektiği, bununla beraber vermiş oldukları bu kararlara yönelik yasa yolu incelemelerinin de bu meyanda bu kabule paralel bir şekilde işletilmesi ve geliştirilmesinin kaçınılmaz olduğu, somut olay bazında ve muhtemel gelişecek benzer sorun ve anlaşmazlıkların tezahür etmemesi adına yukarıda paylaşılan Yargıtay içtihadı ile desteklendiği şekli ile itiraz incelemesinin Ağır Ceza Mahkemesinde olduğunun kabulünün gerektiği,
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun olağanüstü Kanun yolu olan Kanun yararına bozma müessesesini düzenleyen "Hâkim veya mahkeme tarafından verilen ve istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümde hukuka aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanlığı, o karar veya hükmün Yargıtayca bozulması istemini, yasal nedenlerini belirterek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı olarak bildirir." şeklindeki 309. maddesi gereğince incelemeye konu kararın niteliği itibariyle somut olayımızda olduğu gibi tutuklama ve güvenlik tedbiri gibi adil yargılanma ve insan hâk ve hürriyetleri kavramları oldukça yakından ilgilendiren konularda bu tür mercii kararlarının hukuka ve Kanunu'na uygunluklarının denetlenmesi ancak ve ancak bizzatihi Kanun yararına bozma Kanun yolu kapsamında incelenebileceği istisnaî hali de gözetildiğinde,
Diğer taraftan 5271 sayılı Kanun'un "Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde yapılan işlemler" başlıklı, 21. maddesinin "Bir hâkim veya mahkeme, yetkili olmasa bile, gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde, yargı çevresi içerisinde gerekli işlemleri yapar." şeklindeki Ceza Muhakemesi yargılaması anlamında Kanun koyucunun gecikmeye ve aksamaya bir an bile olsa mahal vermeme adına adeta sigorta vazifesine matuf bir işlem gören bu âmir hükmü de göz ardı edilerek, Manisa 4. Ağır Ceza Mahkemesinin, Manisa 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 02/01/2022 tarihli 2022/1 ve 2022/3 sorgu sayılı tutuklama kararlarına karşı yapılan itirazları incelemekle görevli olduğu anlaşılmakla, yazılı şekilde dosyanın vâki itirazı değerlendirmek üzere Nöbetçi Asliye Ceza Mahkemesine gönderilmek üzere Manisa 2. Sulh Ceza Hâkimliğine iadesine şeklinde karar verilmesinde isabet görülmediğinden bahisle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Yüksek Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğünün 06/04/2022 gün ve 94660652-105-45-3378-2022-Kyb sayılı yazılı istemlerine müsteniden Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının tebliğnamesi ile Dairemize ihbar ve dava evrakı gönderilmekle, incelenerek gereği düşünüldü;

TÜRK MİLLETİ ADINA

Manisa 2. Sulh Ceza Hakimliğinin 02.01.2022 tarihli, 2022/1 sorgu sayılı tutuklama kararına karşı, şüpheli müdafi tarafından yapılan itiraz üzerine, Sulh Ceza Hakimliğince dosyanın 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 268/3-b maddesi uyarınca incelenmek üzere Manisa Nöbetçi Ağır Ceza Mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, dosyanın gönderildiği Manisa 4. Ağır Ceza Mahkemesinin 06/01/2022 tarihli ve 2022/21 değişik iş sayılı kararı ile tutuklama kararı yönünden itirazı inceleme görev ve yetkisinin Manisa Nöbetçi Asliye Ceza Mahkemesine ait olduğundan bahisle dosyanın itiraz konusunda bir karar verilmek üzere Manisa Nöbetçi Asliye Ceza Mahkemesine gönderilmek üzere Manisa 2. Sulh Ceza Hâkimliğine iadesine karar verildiği ve verilen bu karara yönelik kanun yararına bozma isteminde bulunulduğu anlaşılmakla; kanun yararına bozma isteminin yargı yerinin belirlenmesine ilişkin olması nedeniyle incelenmesi 28.06.2014 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6545 sayılı Kanun'un 31. maddesi ile değişik 2797 sayılı Yargıtay Kanunu'nun 14. maddesi ve Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 28.01.2022 tarih ve 31733 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 26.01.2022 tarih ve 2022/1 sayılı kararı uyarınca Yüksek Yargıtay 5. Ceza Dairesine ait bulunduğundan, Dairemizin GÖREVSİZLİĞİNE ve dosyanın ilgili Daireye GÖNDERİLMESİNE, 10/06/2022 gününde oy birliğiyle karar verildi.