MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davalı ile 2007 yılında domates ekimi sözleşmesi yaptıklarını, bu amaçla davalıya üreteceği dometes fidelerini teslim ettiklerini ancak davalının ürettiği dometesleri teslim etmediğini ileri sürerek, fide bedellerinden davalının 2006 yılından kalan alacağının mahsubu ile bakiye 7.727 TL"nin teslim tarihinden itibaren ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalı; davacı ile sadece 2006 yılı için sözleşme yaptıklarını ancak domates bedelleri ödenmeyince borcuna mahsuben 2007 yılı için fide verdiğini, buna rağmen borcun tasfiye edilmediğini savunarak, davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; davanın kısmen kabulü ile 7.227TL"nin avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline dair verilen hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay 13. Hukuk Dairesi"nin 16/01/2014 tarih 2013/23159 esas, 2014/806 karar sayılı ilamı ile "... ticari defterlerin sahibi lehine delil olabilmesi için usulüne uygun tutulması, yasada öngörülen açılış ve kapanış tasdiklerinin süresinde yapılmış olması gerekir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda da açıklandığı üzere davacı defterlerinin yasaya uygun tutulmadığı anlaşılmaktadır. Bu haliyle davacı şirket defterlerindeki ödemeye ilişkin kayıt esas alınarak karar verilmesi doğru değildir. O halde mahkemece tarafların ibraz ettikleri teslim fişleri ve ödeme belgeleri üzerinde ayrıntılı olarak gerekli araştırma ve inceleme yapılarak sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekir. "" gerekçesi ile bozulmuş; bozma sonrası mahkemece davanın reddine karar verilmiş; hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 13. Hukuk Dairesi"nin 01/03/2016 tarih 2015/661 esas 2016/6301 karar sayılı ilamı
ile " Bozma ilamına uyulması halinde, bozma doğrultusunda taraflar lehine usuli kazanılmış hak doğar, bu aşamadan sonra bozmanın gereklerinin yerine getirilmesi zorunludur. Hal böyle olunca bozma ilamına aykırı olarak tarafların ibraz ettikleri teslim fişleri ve ödeme belgeleri üzerinde herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmaksızın davanın reddine karar verilmesi doğru değildir. " gerekçesi ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda mahkemece, davanın kısmen kabulü ile 7.298,40TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2- Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usulü kazanılmış hak doğabileceği gibi bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usulü kazanılmış hak gerçekleşebilir.
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme, kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur.
04/02/1959 tarih 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında vurgulandığı üzere bozma kararına mahkemece uyulmuş olması taraflardan biri lehine usuli kazanılmış hak meydana getirir. Bu hakkı ne mahkeme ne de temyiz mahkemesi halele uğratabilir. Çünkü, müktesep hakkın tanınması kamu düzeni düşüncesiyle kabul edilmiştir.
Bu ilkeler ışığında dosya incelendiğinde; mahkemece 20/03/2013 tarihinde verilen ilk hükümde, davanın kısmen kabulü ile 7.227TL"nin davalıdan tahsiline dair verildiği, hükmün davalı tarafça temyiz edildiği, bozma ilamına mahkemece uyulduktan sonra verilen yeni kararda ise 7.298,40TL"nin davalıdan tahsiline karar verildiği görülmektedir. İlk karar sadece davalı tarafından temyiz edildiği halde, bozma sonrası verilen son kararda ilk hükümden fazlasına dair hüküm kurulması yargılama ve temyizin temel ilkelerinden olan usuli kazanılmış hak kuralının ihlali mahiyetindedir.
O halde; mahkemece, bozma öncesi hükmedilen ve davacı tarafın temyiz etmemesi nedeniyle kesinleşen miktar yönünden davalı yararına usulü kazanılmış hak oluştuğu dikkate alınarak karar verilmesi gerekirken, usulü kazanılmış hak kuralı ihlal edilerek temyiz eden davalı aleyhine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, hükmün düzeltilerek onanması HUMK"nin 438/7 maddesi hükmü gereğidir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün (1) , (2), (4) ve (6) nolu bentleri çıkarılarak yerlerine sırasıyla;
"1-Davanın kısmen kabulü ile 7.227TL"nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Alınması gereken harç 493.67 TL olup, peşin alınan 114.75 TL harcın mahsubu ile bakiye 378.92TL"nin davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan 1.080TL yargılama giderinin kabul ve ret oranına göre, 1.010,10TL"sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden AAÜT gereğince reddedilen miktar üzerinden hesaplanan 500.11 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davalı tarafından yapılan 121TL yargılama giderinin ret oranına göre 7.83TL"nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine," ifadelerinin yazılması suretiyle hükmün düzeltilmesine ve düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440. maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 16/06/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.