MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalı vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 23.01.2020 Perşembe günü saat 10.40"da daireye gelmeleri için taraf vekillerine tebligat yapıldığı halde gelmedikleri anlaşıldı, incelemenin dosya üzerinde yapılmasına, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra Tetkik Hakimi ..."ın raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakanları ..."ın, ... ada ... parsel sayılı taşınmazını satış göstermek suretiyle önce dava dışı ... isimli şahsa temlik ettiğini, dava dışı ... tarafından ise yine satış yolu ile davalıya devredildiğini, murisin ölünceye kadar bu taşınmazda yaşamaya devam ettiğini, işlemin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek dava konusu taşınmazdaki kendisine ait ¼ payın tapusunun iptali ile adına tescil istemiştir.
Davalı, dava konusu taşınmazı muristen değil, üçüncü kişiden bedeli karşılığında annesinin oturması için, iyiniyetli olarak satın aldığını, pek çok sağlık problemi olan murisin çekişme konusu taşınmazı satmak zorunda kaldığını, mirasbırakanlarının tüm bakım ve gözetim ve tedavi masrafları ile ilgilendiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, temliki işlemlerin muvazaalı olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 1931 doğumlu mirasbırakan ...’ın 12.03.2010 tarihinde ölümü üzerine geride mirasçı olarak davacı kızı ..., davalı oğlu ..., dava dışı eşi ... ile dava dışı oğlu ...’nin kaldıkları, murisin adına kayıtlı ... ada ... parsel sayılı taşınmazı 13.04.2006 tarihinde satış yolu ile dava dışı ...’e devrettiği, ...z tarafından ise satış yolu ile 19.06.2008 tarihinde dava dışı ... Tarım Ürünleri Besicilik Nakliyat Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti’ne, bu şirket tarafından da 19.12.2013 tarihli satış işlemi ile davalıya temlik edildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere; uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 706., Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 237. (Borçlar Kanunu"nun (BK) 213.) ve Tapu Kanunu"nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Hemen belirtmek gerekir ki; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile mirasbırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Öte yandan, muvazaa iddiasına dayalı davalarda mirasbırakanın kastının açık bir şekilde saptanması gerekmektedir. Bu kapsamda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 190. maddesi ile 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun (TMK) 6. maddesi uyarınca herkes iddiasını ispatla mükelleftir.
Somut olayda; tüm dosya içeriği itibari ile dava dışı üçüncü kişi ...’e yapılan ilk temlikin muvazaalı olduğu hususunun kanıtlanamadığı, öte yandan yine dava dışı ... Tarım Ürünleri Besicilik ve Nakliyat Sanayi ve Ticaret Ltd.Şti ile davalı arasındaki ilginin belirlenemediği, ayrıca mirasbırakan adına kayıtlı başkaca taşınmazlarının da bulunduğu, bu taşınmazlardan bir kısmının mirasçılarına intikal ettiği, murisin mal kaçırma amacı olsaydı diğer taşınmazların da davalıya temlik edilebileceği, dolayısıyla dosya kapsamındaki tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde, yukarıda değinilen ilkeler uyarınca muvazaa iddiasının davacı tarafından ispat edilemediği sonucuna varılmaktadır.
Hal böyle olunca, davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir.
Davalının yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 23.01.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.