MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Dava dilekçesinde 7.225.000.000 TL ecrimisilin faiz ve masraflarla birlikte davalı taraftan tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili tarafından kayyım olarak idare edilen taşınmazın davalı tarafından haksız olarak işgal edildiğinden bahisle 7.225.00 TL"lik ecrimisilin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalının oğlu tarafından temyiz edilmiştir.
Hakkında dava açılan davalı ..."nun 13.06.1994 tarihinde vefat ettiği, iş bu davanın ise 11.07.2002 tarihinde açıldığı anlaşılmaktadır. 04.05.1978 gün ve 4/5 sayılı İ.B.K"da açıkça vurgulandığı gibi "ölü kişi aleyhine dava açılamaz" dava tarihinden önce ölen kişinin taraf ehliyetini yitireceği, aleyhine dava açılamayacağı, dava tarihinde şahsiyeti sona ermiş olan kimsenin mirasçılarına ardıllık (halefiyet) kuralı uygulanamayacağından tebligat yapılmak veya ıslah edilmek suretiyle davaya devam edilemeyeceği vurgulanmış içtihatlar bu doğrultuda kararlılık kazanmıştır.
Somut olayda; temyiz aşamasında ibraz edilen nüfus kaydına göre, dava ölü bir kişiye karşı açılmış ve bu husus mahkemece bilinmediği için dava tarihinde verilen karar yok hükmündedir.
Bu durumda yapılacak iş; yeniden nüfus kaydı getirtilmek ve davalının ölü olduğu anlaşıldığı takdirde ölü kişi aleyhine dava açılamayacağından davanın reddi yoluna gitmekten ibarettir.
Bundan ayrı olarak; mahkeme kararıyla kayyım olarak atanan ve gaip kişiler adına yaptığı bu iş ve işlemler nedeniyle, 3561 Sayılı Kanun kapsamında bir yönetim kayyımı olan Defterdar; burada hazineyi temsilen hareket etmemekte; aksine kayyımlık görevi gereği gaip kişilerin anılan taşınmazdaki hak ve menfaatlerini korumak için işlem yapmaktadır. Hazine avukatını vekil tayin etmiş olması da hazine adına hareket ettiğini kabul için yeterli değildir.
Öte yandan, Defterdarın taşıdığı kayyımlık sıfatı ile açtığı eldeki dava yönünden 492 sayılı Harçlar Kanunu kapsamında harçtan muafiyeti olmadığı gibi, işlemi de harçtan müstesna kılınmamıştır.
Diğer taraftan, ... Defterdarının kayyım olarak atanmasına dayanak teşkil eden 3561 sayılı Mal Memurlarının Kayyım Tayin Edilmesine Dair Kanunun 2/son maddesinde de “Kayyımlıkla ilgili işlemler, her türlü vergi, resim, harç, katkı payı gibi mali yükümlülüklerden müstesnadır.” hükmüne yer verilmiş ise de, burada yargı harçlarından bağışıklığa ilişkin özel bir düzenleme bulunmamaktadır (HGK."nun 12.10.2011 gün ve 2011/3 – 629 E. 2011/613 K. sayılı ilamı).
492 sayılı Harçlar Kanunun “Harcı Ödenmeyen İşlemler” başlığını taşıyan 32. maddesinde ise, “Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz. Ancak ilgilisi tarafından ödenmeyen harçları diğer taraf öderse işleme devam olunmakla beraber bu para muhakeme neticesinde ayrıca bir isteğe hacet kalmaksızın hükümde nazara alınır.” hükmü getirilmiştir.
Yukarıda belirtilen madde hükmünden de anlaşılacağı üzere, karar ve ilam harcının peşin olarak yatırılması gereken miktarı ile maktu başvuru harcı ödenmedikçe, davaya devam edilmesi olanağı bulunmamaktadır.
Mahkemece, yukarıda açıklanan yasal düzenlemeler ve ortaya konulan ilkeler göz ardı edilerek, dava açılırken usulünce yatırılmış yargı harcı olmadan yargılamaya devamla hüküm kurulmuş olması doğru değildir.
Buna göre mahkemece yapılacak iş; davacı kayyıma anılan yargı harçlarını ödemesi konusunda usulünce önel verilerek, sonucuna göre bir karar vermek olmalıdır.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 05.02.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.