Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/1113 Esas 2022/757 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki davada Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti'nce verilen 24.12.2019 gün ve 2018/İHK-4058 sayılı karar, duruşmalı olarak davacı vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla, saklanmak üzere tevdi edildiği İstanbul Anadolu 7. Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından temyiz incelemesi yapılmak üzere Dairemize gönderilmiş olup, duruşma için belirlenen 18.01.2022 günü hazır bulunan davacı vekili Av.... ile davalı vekili Av....dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakıldı. Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı/hakem heyetine başvuran vekili; İnşaat All Risk Sigorta poliçesi kapsamında üçüncü şahıslara verilen zararların da teminat altına alındığını, müvekkilinin inşaat faaliyeti esnasında gerçekleşen göçme sonucu komşu parselde yer alan sanayi sitesinde üçüncü kişilere ait işyerlerinin bulunduğu yapılarda ve yol ve altyapıda hasar meydana geldiğini ileri sürerek, 3.000.000 TL zararının tazminini talep etmiştir.
Davalı/karşı taraf vekili; davacının aynı iddialarını daha önce hakem huzurunda uyuşmazlık konusu yaptığını, söz konusu dosyanın Bölge Adliye Mahkemesinde bulunduğunu savunarak derdestlik itirazında bulunmuş, ayrıca sigortalının bilerek sebep olduğu zararların teminat dışı olduğunu savunmuştur.
Uyuşmazlık Hakem Heyeti; derdestlik nedeniyle başvurunun usulden reddine karar verilmiş; karara karşı davacı/hakem heyetine başvuran vekili tarafından itiraz yoluna başvurulmuştur.
İtiraz Hakem Heyetince Dairemiz bozma ilamı sonrasında, itiraz başvurusunun reddine, 21.03.2018 tarihli usulden ret kararının kaldırılmasına, başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı/başvuru sahibi vekili temyiz etmiştir.
Talep, İnşaat All Risk Sigorta Poliçesi kapsamında yer alan 3. şahıs mali mesuliyet teminatına dayalı tazminat istemine ilişkindir.
Başvuruda bulunan Pulsar Yaşam Alanları Konut İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş, poliçe kapsamında 3. kişilere verdiği zarar nedeniyle zeyilnameyle arttırılan 3.000.000.- TL'yi talep etmiştir. Uyuşmazlık Hakem Heyetince başvurunun usulden reddine karar verilmiş, itiraz üzerine, İtiraz Hakem Heyetince, aynı poliçeyle ilgili olarak 3. kişilere verilen zararlara ilişkin daha önceden de hakem heyetine başvuru yapıldığı ve söz konusu kararın henüz kesinleşmeyip derdest olduğu, ayrıca zeyilnamenin de geçersizliğine karar verildiği gerekçesiyle itiraz başvurusunun usulden reddine dair verilen karar, Dairemizin 25/06/2019 tarih, 2019/1209 E. - 4812 K. sayılı ilamı ile bozulmuştur. Dairemiz bozma ilamında davacının, hakem heyetine ilk başvurusunda 3. kişilere verdiği zarar nedeniyle 750.000.-TL talep ettiği, hakem heyetince davacının 3. kişilerin zararını gidermek amacıyla ödeme yaptığını belgelerle ispat edemediği, bu aşamada tazminat talep edemeyeceği gerekçesiyle bu talebe ilişkin başvurusunun reddine karar verildiği, Hakem Heyetine yapılan ilk başvuruda, zeyiledilen 3.000.000.-TL talep edilmemiş olmasına rağmen, Hakem Heyeti’nin aynı zamanda zeyilnamenin de geçersizliğine karar verdiği, ancak bu durumda, mahkemece gerektiği takdirde, 750.000.-TL tutar yönünden ilk başvurunun sonucunun beklenip, başvurunun 3. kişilerin zararını gidermek amacıyla ödeme yapılmamış olması nedeniyle reddedildiği gözetilerek işbu davada sonradan ödeme yapıldığı ve bu suretle zararın gerçekleştiği iddia edilmiş olduğu takdirde, sonraki tarihli işbu davanın 750.000.-TL yönünden dahi derdest kabul edilemeyeceği, mahkemece, taraflar arasındaki önceki tarihli hakem heyeti dosyası getirtilip, talep, talep tutarı, hukuki sebepler ve hakem heyetinin red gerekçesi de incelenerek dava şartı olan derdestliğin söz konusu olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiğinden bahisle İtiraz Hakem Heyeti'nin 23.05.2018 gün ve 2018/İHK-4058 sayılı itiraz hakem heyeti kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Uyap Sistemi üzerinden yapılan incelemede, başvuran tarafından daha önceki başvuruda İtiraz Hakem Heyeti tarafından verilen davanın kısmen kabulü ile Kloz 115/Tasarımcı Rizikosu Teminatı kapsamında kalan zarara ilişkin olarak 1.500.000,00 TL’nin 30.12.2015 tarihinden işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, fazla isteğin reddine dair karar, taraf vekillerince temyiz edilmiş ve Yargıtay 17. Hukuk Dairesi'nin 21/12/2020 tarih 2018/1511 Esas 2020/8747 Karar sayılı ilamı ile TTK'nın 1448. maddesindeki düzenleme de gözetilerek, inşaata başlanırken uygulanan Mayıs 2014 tarihli iksa projesindeki eksikliğin Ekim 2014 tarihli güçlendirme projesiyle giderilmesi biçiminde önlem alınmaya çalışıldığı; davaya konu edilen zararın, inşaat çalışmasına başlandığı anda ya da Mayıs 2014 tarihli projenin uygulanması sırasında meydana gelmediği; projedeki eksikliğin giderilmesi için alınan Ekim 2014 tarihli güçlendirme projesinin uygulanması devam ederken, zararın doğumuna yol açan asıl toprak kayması rizikosunun gerçekleştiği; İnşaat All Risk Sigortası Genel Şartları'nın A.4-h maddesi ve poliçe özel şartındaki "proje hatasından kaynaklanan zararların teminat dışı olduğu" hükmünün yapılan açıklamalar dahilinde değerlendirilmesi gerektiği dikkate alınarak, teminatın kapsamı ile sigortacının sorumluluğunun belirlenmesi gerekirken, eksik incelemeyle karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle kararın bozulduğu görülmüştür.
HMK'nın 114/1-1 maddesi gereğince aynı davanın daha önceden açılmış ve halen görülmekte olmaması dava şartlarından olup, mahkemece esasa girilmeden önce incelenmesi gerekir. Ancak, Dairemiz bozma ilamında bu husus belirtilmiş olmasına rağmen aynı poliçe ve aynı teminat kaleminden talepte bulunulan daha önceki başvuru ile ilgili dosya getirtilmediği gibi, gerek İtiraz Hakem Heyetince oluşturulan ara kararında, gerekse nihai kararda dava şartı olan derdestlik hususunda bir inceleme ve değerlendirme yapılmamıştır.
Yine, davacı işbu davasını 3. kişilerin zararını ödediğini beyan ederek açmış ve teminat limitinin tamamı olan 3.000.000.-TL’nin tahsilini talep etmiştir. 3. kişilere ödeme yapılması ve bunun geçerli belgelerle ispatı, sigortacıdan sigorta bedelinin talep edilebilmesi koşulu olup, İtiraz Hakem heyeti tarafından bu husus üzerinde de durularak bir değerlendirme yapılmamıştır. Ödeme yapılmamış olması halinde bu davanın açılamayacağının kabulü, ödeme yapılmış olduğunun anlaşılması halinde ise daha önceki başvuru dosyasının bekletici mesele yapılması gerekirken, yazılı şekilde davanın esastan reddine karar verilmesi doğru olmamış, hükmün temyiz eden başvuruda bulunan Pulsar Yaşam Alanları Konut İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle başvuruda bulunan Pulsar Yaşam Alanları Konut İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile Sigorta Tahkim Komisyonu İtiraz Hakem Heyeti'nin 24.12.2019 gün ve 2018/İHK-4058 sayılı kararının BOZULMASINA, takdir olunan 3.815,00 TL duruşma vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacı/başvuru sahibine iadesine, 01/02/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.