Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/7201 Esas 2022/220 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ


TÜRK MİLLETİ ADINA

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 22.12.2017 tarih ve 2015/887 E. - 2017/1277 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davacı lehine tapuda intifa hakkı tesis edilmiş bulunan taşınmazın akaryakıt istasyonu olarak kullanılması ve işletilmesine yönelik olarak davalı ile bayilik sözleşmesi imzalandığını, Rekabet Kurulu kararı uyarınca sözleşmenin süresinden önce 18.09.2010 tarihi itibariyle sonlandığını, intifa ve bayilik süresince davacı markasıyla satış yapılacağı inancı ile davacı tarafından duran varlık olarak adlandırılan inkişaf yatırımları yapıp, buna yönelik de ödemelerde bulunduğunu, ödenen tutarın kullanılmayan süreye tekabül eden güncellenmiş değerinin davacıya iadesi gerektiğini belirterek, 225.642,88 TL'nin 18.09.2010 tarihinden, cari hesaptan kaynaklanan 22.648,50 TL'nin ise dava tarihinden işleyecek avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacıya cari hesap borcunun ödendiğini, intifa tesis edilen taşınmazın dava dışı 3. kişiye ait olduğunu, sözleşmenin sonlanmasında davalıya kusur yüklenemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılamaya göre, sabit yatırımların bedelinin 79.000,00 TL olarak tespit edildiği, ayrıca tankların gömülmesi, tank havuzu inşaatı bedelinin de katılması gerektiği, tankların kazısının yapılması, gömülmesi, izolasyonu, tank havuzu inşaatı bedeli 75.000,00 TL olacağı gerekçesiyle davanın kısmen kabul kısmen reddi ile ticari ilişkiden kaynaklanan 22.648,50 TL’lik cari hesap alacağı, dava tarihinden sonra 14/06/2011 tarihinde davalı tarafça ödendiği ve bu talep yönünden dava konusuz kaldığından bu talep yönünden esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, 154.000,00 TL alacağın 03/10/2010 tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
Karar, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin bütün temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Dava, davacı lehine intifa hakkı tesis edilmiş olan taşınmazda inşaat yatırım bedeli olarak (duran varlık) yapılan ödemenin tahsili istemine ilişkindir. Davalının temyiz itirazlarının incelenmesine gelince, Dairemizin 2014/7763 E. 2015/4775 K. 02.04.2015 tarihli ilamı ile mahallinde keşif yapılarak davacı tarafından yaptırılan sabit yatırımların değerinin belirlenmesi ve bu yatırımın davalı bayiye sağladığı faydanın tespiti açısından inceleme yapılması gerektiği belirtilerek karar bozulmuştur. Mahkemece bozmaya uyulduktan sonra mahallinde yapılan keşif ile alınan raporlarda 154.000.- TL’lik sabit yatırım bedelinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine karar verilmiştir. Taraflar arasında yapılan ilk bayilik sözleşmesi 12.05.2004 tarihli ve sözleşme süresi 14 yıldır. Bayilik ilişkisinin 14 yıl devamı halinde davacının yatırım bedelini davalıdan talep edemeyeceğinin kararlaştırıldığı ancak sözleşmenin 18.09.2010 tarihinde tarafların kusuru olmadan sona erdiği anlaşılmaktadır. Mahkemece sözleşmenin feshinden sonra da davacıya katkı sağlayacağı tespit edilen duran varlıkların keşif tarihinden yaklaşık 12 yıl önce inşa edildiği dikkate alınarak amortisman değeri de düşülerek gerçek değerinin belirlenmesi, sözleşmenin kalan süresi yönünden sağlayacağı katkı değerlendirilerek hüküm kurulması gerekirken yatırım bedelinin tamamının davacıdan tahsiline karar verilmesi doğru olmamış davalı yararına bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle kararın davalı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı bakiye 26,30 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalıya iadesine, 13/01/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.