Davacı, 1995,2000 ve 2001-2003 yılları arasında tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere hükmün dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davacı vekilinin tüm davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davalı Kurumca iptal edilen 01.04.1995-2000 ve 2001-2003 tarihleri arası Tarım Bağ-Kur sigortalılığın geçerli olduğunun tesbitine ilişkindir..
Mahkemece, 01.06.1997-2000 ve 01.06.2001-2003 tarihleri arası davacının Tarım Bağ-kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiştir.
Davanın, yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 9.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tesbitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre, sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır. Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre, kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Dosyadaki belgelerden, davacının ,Kurumca 01.04.1995 tarihinden itibaren 2926 SY tabi Tarım Bağ-Kur sigortalısı olarak tescil edildiği, 2003-2005 yılları arası prim ödemeye devam ettiği sonradan alınan ve davacı dışındaki bazı sigortalıların tescillerinde usulsüzlük olduğunu belirleyen Kurum Müfettiş Raporu gerekçesi ile sigortalılar ve davacı da dahil tescil tarihlerinin başlangıcının başvuru tarihleri esas alındığından,davacının 01.04.1995-31.07.1997 tarihleri arası dönemin iptal edildiği, 01.08.1997- 03.10.2000 tarihleri arası Tarım Bağ-kur sigortalılığının geçerli sayıldığı,bundan sonraki dönemler 04.10.2000-03.12.2001 tarihleri arası, ve 30.12.2003 tarihinden sonrası 1479 S.Y ya tabi sigortalı olduğundan, ayrıca 04.12.2001- 29.12.2003 tarihleri arası süre için yazılı başvuru olmadığı gerekçesi ile iptal edilmiştir.Bu durumda davada anlaşmazlık konusu dönemin 01.04.1995-31.07.1997 ve 04.12.2001- 29.12.2003 tarihleri arası dönemler olduğu dosya içeriğinden anlaşılmaktadır. Davacının ilk olarak üretip sattığı ürün bedelleri üzerinden 16.05.1997 tarihinde prim kesintisi yapıldığından Mahkemece davacının 01.06.1997- 31.07.1997 tarihleri arası Tarım Bağ-kur lu olduğunun kabulü doğru ise de bu tarihten sonra 2000 yılına kadar Kurumca geçerli sayılan sürenin mükerrer kabulü doğru değildir. Anlaşmazlık konusu 04.12.2001-29.12.2003 tarihleri arası dönem için ise 23.05.2001,2004,2006 yıllarında Ağrı Şeker Fabrikasına sattığı ürün bedellerinden prim kesintilerinin olduğu, bunların haricindeki yıllarda Bağ-Kur prim kesintisi yapılmadığı, tarım faaliyetine konu tapu, kooperatif ve oda üyelik kaydının araştırılmadığı görüldüğünden 01.06.2001-31.12.2001 tarihleri arası dönemin de Mahkemece Tarım Bağ-kur lu sayılması doğrudur.Ancak tarım faaliyetinin olduğuna dair yeterince araştırma yapılmayan ve prim kesintisinin yapıldığı ilişkin belgenin dosyada bulunmadığı 01.01. 2002-29.12.2003 tarihleri arası döneme yönelik istemin kabulü yerinde değildir. Ayrıca davacının Tarım Bağ-kur sigortalılığının bitiş tarihinin tereddüte yer vermeyecek şekilde kabul edilmesi gerekirken, ay ve günü belirtilmeden 2000 ve 2003 yılı olduğunun tesbitine şeklinde de karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Yapılacak iş; 01.01.2002-29.12.2003 tarihleri arası dönemde, davacıya Ağrı Şeker Fabrikası dışında varsa ürün sattığı kişi, kurum ve kuruluşları açıklattırmak, buralardan ürün bedellerinden prim kesintisi yapılıp yapılmadığını sormak yapılmış ise belgelerini getirtmek 2926 sayılı kanunun 10.maddesinde belirtildiği üzere tarım faaliyetine konu tapu,oda,kooperatif ve benzeri kayıtlarını getirtip tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle sonuca ulaşmak gerekir.
Yukarıda belirtilen maddi ve hukuki olgular dikkate alınmaksızın mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu davacının 01.01.2002-29.12.2003 tarihleri arası dönemde tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 18.10.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.
