Mirastan Mal Kaçırma - Muris Muvazaası - Tapu İptali Ve Tescil - Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2009/11604 Esas 2010/1933 Karar Sayılı İlamı

1. Hukuk Dairesi 2009/11604 E., 2010/1933 K.

1. Hukuk Dairesi 2009/11604 E., 2010/1933 K.

• MİRASTAN MAL KAÇIRMA
• MURİS MUVAZAASI
• TAPU İPTALİ VE TESCİL

• 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 706 ]
• 818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 213 ]
• 2644 S. TAPU KANUNU [ Madde 26 ]

"İçtihat Metni"

Taraflar arasında görülen davada;

Davacılar, miras bırakanları V... Ö...."in mirasçıdan mal kaçırmak amacıyla ve muvazaalı biçimde 859 parsel sayılı taşınmazdaki 1/2 payını davalıların murisi olan oğlu Ş...."ye temlik ettiğini ileri sürerek, tapu iptali ve tescil isteğinde bulunmuşlardır.

Davalılar, miras bırakanın sağlığında mirasçıları arasında malvarlığını paylaştırmak amacıyla tüm mirasçılarına taşınmaz temlik ettiğini, ayrıca birer daire bedeli karşılığı para verdiğini, mirastan mal kaçırmak amacının olmadığını belirterek, davanın reddini savunmuşlardır.

Mahkemece, davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar, Dairece; "kısa karara çelişkili olarak gerekçeli karar yazılmasının doğru olmadığı..." gerekçesiyle bozulmuş olup, hükmüne uyulan bozma ilamı doğrultusunda yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.

Karar, davalılar vekili tarafından süresinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 23.02.2010 Salı günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden N.... Ö....vs. vekili Avukat R…

…. B…

….. geldi, davetiye tebliğine rağmen temyiz edilen vekili avukat gelmedi, yokluğunda duruşmaya başlandı, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelen vekilin sözlü açıklamaları dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı. Bilahare Tetkik Hakimi B…

…. D…

……… K.. tarafından düzenlenen rapor okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:

-KARAR-

Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.

Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.

Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden; miras bırakan V..."nin 859 parsel sayılı taşınmazda malik olduğu 1/2 payı 10.02.1981 tarihinde davalıların murisi olan oğlu Ş...."ye satış suretiyle temlik ettiği anlaşılmaktadır.

Davacılar, muris V..."nin yapmış olduğu temlikin mirasçıdan mal kaçırmak amacıyla gerçekleştirildiğini ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek, eldeki davayı açmışlar, buna karşı davalılar, iddiaya karşı çıkarak miras bırakanın mirasçıların her birine ayrı ayrı mallar verdiğini ve amacının mal kaçırma ve muvazaalı işlem yapmak değil, sağlığında mal varlığını mirasçılar arasında paylaştırmak olduğunu savunmuşlardır.

Bilindiği üzere; uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa,niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu Muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirascısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.

Bu durumda yerleşmiş Yargıtay İçtihatlarında ve l-4-1974 tarih 1/2 sayılı İnançları Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmeside Medeni Kanunun 706, Borçlar Kanunun 213 ve Tapu Kanunun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirascılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.

Hemen belirtmek gerekir ki, bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve Aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmeside büyük önem taşımaktadır. Bunun içinde ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olA..n akışı,miras bırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı,davalı yanın alış gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.

Öte yandan miras bırakan sağlığında hak dengesini gözeten kabul edilebilir ölçüde ve tüm mirasçıları kapsar biçimde bir paylaştırma yapmışsa mal kaçırmak kastından söz edilmeyeceğinden olayda 1.4.1974 tarih 1/2 sayılı Yargıtay İnançları Birleştirme Kararının uygulanamıyacağıda kuşkusuzdur.

Hal böyle olunca, miras bırakandan tüm mirascılarına intikal eden taşınır taşınmaz mallar ve haklar araştırılmalı,tapu kayıtları ve varsa öteki delil ve begeler mercilerinden getirtilmeli her bir mirascıya nakledilen malların ve hakların nitelikleri ve değerleri hakkında uzman bilirkişiden rapor alınmalı böylece yukarda değinilen anlamda bir paylaştırma kasdının bulunup bulunmadığı açıklığa kavuşturulmalıdır.

Somut olaya gelince; çekişmeli 859 parselde olduğu gibi 1197 parseldeki 1/2 payı yine davalıların murisi Ş...."ye aynı taşınmazdaki geri kalan 1/2 payıda dava dışı oğlu A..."e satış suretiyle temlik ettiği ayrıca bazı taşınmazları da mirasçı çocuklarına bağış yoluyla devrettiği dosya kapsamı ile sabittir.

Buna karşı yukarıda değinilen ilkeler gözetildiğinde mahkemece hangi mirasçıya ne verildiği ve ne kazandırıldığı, tüm mirasçıları (dışarda mirasçı bırakmaksızın) kapsar ve hak dengesini sağlar biçimde bir paylaşma yapılıp yapılmadığı, başka bir ifadeyle miras bırakanın gerçek iradesini ortaya koyacak şekilde ve hükme elverişli nitelikte bir araştırma, incelemenin yapıldığı söylenemez.

O halde, eksik soruşturma ile yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru değildir.

Davalıların, temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle hükmün HUMK."nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 24.12.2009 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Ücret Tarifesinin 14. maddesi gereğince gelen temyiz eden vekili için 750.00.-TL. duruşma avukatlık parasının temyiz edilenden alınmasına, 23.02.2010 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.