Danıştay 3. Daire 2019/738 Esas 2020/5088 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2019/738
Karar No : 2020/5088

,TEMYİZ EDENLER : 1- (DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …
2- (DAVALI) … Vergi Dairesi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin …. tarih ve E: …, K: … sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurularına ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, 2010 yılına ait defter ve belgelerini inceleme elemanına ibraz etmediğinden bahisle katma değer vergisi indirimlerinin reddi suretiyle yeniden oluşturulan beyan tablosu uyarınca 2010 yılının Nisan ila Aralık dönemleri için re’sen salınan üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisi ile 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 353. maddesinin 1. bendi gereğince kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Defter ve belgelerin istenilmesinden sonra açılan dava üzerine alınan ve Mahkemelerine sunulan … Asliye Ticaret Mahkemesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı zayi belgesine yönelik kararın 2010 yılına ait yevmiye defteri, envanter defteri ve defter-i kebir'e ilişkin olduğu, ticari icaplara göre emtia satın aldığı kişi veya kuruluşları tanımak ve bilmek durumunda olan davacının, gerekli girişimleri yaparak emtia alımına ilişkin belgelerin mevcudiyetini ispat olanağına her zaman sahip olduğu, re'sen araştırma ilkesi uyarınca Mahkemelerince verilen ara kararları ile davacıya emtia alışı yaptığı kişi veya kuruluşlardan ihtilaflı dönemle ilgili olarak temin edebileceği fatura ve benzeri vesikaların ibrazı için süre verildiği, ara kararları üzerine davacı tarafından, bilgisayar sisteminde muhafaza edilen defter ve belgelerinin kağıt ortamında dosyaya sunulduğu, alış faturalarının ise sunulmadığı ve söz konusu alış faturaları, belge ve makbuzların … Asliye Ticaret Mahkemesinin zayi belgesine konu olan davadaki yangında zayi olması nedeniyle gönderilemeyeceğinin beyan edildiği, yangın olayında defter ve belgelerin zayi olması durumunda basiretli bir tacirin zayi belgesi alması gerektiğini bilmesi icap ettiği, yasal defter ve belgeleri usulüne uygun olarak istenilmesine karşın mücbir sebep halini ispat edecek bilgi ve belgenin vergi inceleme elemanına ibraz edilmediği ve alış faturalarının da sunulmadığı dikkate alındığında, indirimlerin reddinde dolayısıyla salınan vergide hukuka aykırılık bulunmadığı, defterlerin zayi olduğuna ilişkin Ticaret Mahkemesi kararının ibraz edilmesi karşısında mücbir sebep halinin kabulü gerektiğinden kesilen vergi ziyaı cezasında hukuka uygunluk görülmediği gibi somut tespit yapılmadan özel usulsüzlük cezası kesilemeyeceği gerekçesiyle katma değer vergisi yönünden dava reddedilmiş, üç kat vergi ziyaı cezası ile özel usulsüzlük cezası ise kaldırılmıştır.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İbraz zorunluluğu bulunan defter ve belgelerini mücbir sebep olmaksızın incelemeye ibraz etmeyen davacının kaçakçılık suçunu işlediği ihtilafsız olduğundan, adına 213 sayılı Kanun'un 344. maddesi gereği üç kat vergi ziyaı cezası kesilmesinin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, davalı idarenin istinaf başvurusu, üç kat vergi ziyaı cezası yönünden kabul edilerek Vergi Mahkemesi kararının değinilen hüküm fıkrası kaldırılarak dava bu yönden reddedilmiş, taraflarca diğer hüküm fıkralarına yöneltilen istinaf başvurularının ise usul ve hukuka uygun olduğu sonucuna varılan Vergi Mahkemesi kararının söz konusu hüküm fıkralarının kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI :
Davacı tarafından, defter ve belgelerin çıkan yangın nedeniyle zayi olduğu, yangına ilişkin itfaiye raporunun ibraz edildiği, … Asliye Ticaret Mahkemesince defterlerin zayiine, hakkında Vergi Usul Kanununa muhalefet nedeniyle açılan davada beraatine karar verildiği, tarhiyatın hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.
Davalı idare tarafından, sadece sahte fatura kullananın tespit edilmesinin özel usulsüzlük cezası kesilmesi için yeterli olduğu ileri sürülerek kararın aleyhe olan hüküm fıkrasının bozulması istenilmektedir.

TARAFLARIN SAVUNMALARI : Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ : Davacı temyiz isteminin kabulü, davalı idare temyiz isteminin ise reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı adına, 2010 yılına ait defter ve belgelerini inceleme elemanına ibraz etmediğinden bahisle katma değer vergisi indirimlerinin reddi suretiyle dava konusu tarhiyatın yapıldığı ve özel usulsüzlük cezasının kesildiği anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 40. maddesinin 4. fıkrasında, İçtihatları Birleştirme Kurulu tarafından verilen kararlara, Danıştay daire ve kurulları ile idari mahkemeler ve idarenin uymak zorunda oldukları hüküm altına alınmıştır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30. maddesinin 3. bendinde ise bu kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsi veya bir kısmının tutulmaması veya tasdik ettirilmemesi veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmemesi re'sen takdir sebebi olarak sayılmış, aynı Yasanın 253 ve devamı maddelerinde ise defter tutmak mecburiyetinde olanların tuttukları defterlerle kullanmak zorunda oldukları belgeleri, ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılından başlayarak beş yıl süreyle muhafazaya ve bu süre içinde yetkili makam ve memurların talebi üzerine ibraz etmeye mecbur oldukları kurala bağlanmış, 13. maddesinin 2. bendinde vergi ödevinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler mücbir sebep olarak sayılmıştır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyiz istemine konu yapılan kararın; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasına ilişkin hüküm fıkrası aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle Dairemizce de uygun bulunmuştur.
25/07/2019 tarih ve 30842 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulunun E:2013/3, K:2019/1 sayılı kararında, mücbir sebebin varlığı halinde mükelleflerin ibraz ödevinin yerine getirmelerinin beklenemeyeceği ve indirim konusu yapılan vergilerin, alış belgelerinde ayrıca gösterilmiş olmasını ispatlama yükümlülükleri de bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Buna göre; defter ve belgelerin inceleme elamanınca istenilmesi üzerine, davacı tarafından … İtfaiye Grup Müdürlüğünce düzenlenen yangın raporu ibraz edildiği olayda, söz konusu yangın raporu ile iş yerinde çıkan yangında bir kısım emtia ve ofis evrakların yandığının tespit edildiği dikkate alındığında, bu durumun 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 13. maddesinde sayılan mücbir sebep halleri arasında değerlendirilmesi gerektiğinden dolayısıyla kendisinden defter ve belge ibraz etmesi beklenemeyecek olan davacı adına ibraz yükümlülüğünü yerine getirmediğinden bahisle yapılan tarhiyatta hukuka uygunluk bulunmadığından Vergi Dava Dairesinin kararının üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisine ilişkin hüküm fıkrasının bozulması gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacı temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E: …, K: … sayılı kararının, üç kat vergi ziyaı cezalı katma değer vergisine ilişkin hüküm fıkrasının BOZULMASINA,
3. Davalı idare temyiz isteminin reddine,
4. Kararın, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesinin 1. bendi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasına ilişkin hüküm fıkrasının ONANMASINA,
5. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ilgili Vergi Dava Dairesine gönderilmesine,
6. Yargılama giderlerinin yeniden verilecek kararda karşılanması gerektiğine, 08/12/2020 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.