4. Hukuk Dairesi 2011/1966 E. , 2012/3986 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... vd. aleyhine 22/03/2004-05/10/2004 gününde verilen dilekçe ile çevre zararı nedeniyle tazminat istenmesi üzerine yapılan yargılama sonunda; Mahkemece asıl ve birleşen davanın reddine dair verilen 01/04/2010 günlü kararın Yargıtay’da duruşmalı olarak incelenmesi davacı vekili ve duruşmasız olarak davalı ... vekili taraflarından süresi içinde istenilmekle, daha önceden belirlenen 13/05/2012 duruşma günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacı vekili Avukat ... ve karşı taraf davalılardan ... adına hazine vekili Avukat ... ve diğer davalı ... vekili Avukat ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra taraflara duruşmanın bittiği bildirildi. Dosyanın görüşülmesine geçildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü.
1-Davacının davalı ... Bakanlığına yönelik temyizi yönünden;
Dava, çevre zararı nedeniyle tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece istem reddedilmiş, kararı davacı ... davalılardan ... temyiz etmiştir.
Davacı, narenciye bahçesindeki ağaçların yılda ortalama kırkbeş ton ürün vermekteyken 1994 yılından itibaren yıllık meyve rekoltesinin on-on iki tona kadar düştüğünü, bunun sebebinin davalı şirkete ait ... (...) Termik Santralinin faaliyetleri olduğunu belirterek asıl davada 2003 yılı ürün zararının davalı şirketten tahsilini; birleşen davada ise 2004 yılı ürün zararının şirket yanından santralin çevreye zarar vermesini önleyici tedbirleri almadığı iddiasıyla ...’ndan tahsilini istemiştir.
Mahkemece, zararla davalı santralin faaliyetleri arasında uygun illiyet bağı kurulmadığından bahisle istem esastan reddedilmiştir.
Davacı, davalı bakanlığın davalı santral ile diğer termik santrallerin çevreye zarar vermelerini önlemek için gerekli tedbirleri almadığını iddia ederek tazminat isteminde bulunduğuna göre hizmet kusuru iddiasında bulunmaktadır. Hizmet kusuru olup olmadığını inceleme görevi idari yargı yerine ait olduğundan davacının davalı bakanlığa yönelik dava dilekçesinin görev yönünden reddi gerekir. Mahkemenin bu yönü gözetmeyerek istemi esastan reddetmesi usul ve yasaya aykırı olup kararın bozulmasını gerektirmiştir.
2-Davacının davalılardan ... Köy Elektrik Üretim A.Ş.’ye yönelik temyizine gelince;
Davacı, narenciye bahçesindeki 2003 yılı ve 2004 yılı ürün kayıplarının davalı şirkete ait termik santralinin bacasının bahçeye iki kilometre uzaklıkta, kömür öğütme sahasının iki buçuk kilometre, kömür taşıma yolunun ise beş altı yüz metre uzaklıkta olduğundan yaptırılan tespit uyarınca davalı termik santralin faaliyetinden kaynaklandığını belirterek 2003 ve 2004 yılları ürün kayıplarının giderimini istemiştir.
Davalı şirket cevabında, davalı santralin en modern termik santrallerden olduğunu ve olumsuz etki yapmaması için her türlü tedbirin alındığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece dosya üzerinden alınan İTÜ heyet raporu esas alınarak davalı santralin bulunduğu yöredeki etki alanı içinde ne şekilde olumsuz etkiler meydana getirdiğinin tespit edilemediği ve illiyet bağı kurulamadığı gerekçesiyle istem reddedilmiştir.
Dosya kapsamında bulunan ve mahallinde yapılan tespit ve keşifler sonucu hazırlanan 2004/9 D.iş 2005/2 D.iş. sayılı dosyalardaki ziraatçi bilirkişi raporları ile ... Üniversitesi öğretim üyelerince hazırlanan ve ziraat mühendisi ve çevre mühendislerinden oluşan heyet tarafından düzenlenen bilirkişi raporlarında, davalı santralin baca gazı arıtma tesislerinden birinci ünitenin 22/11/2002, ikinci ünitenin 14/03/2003 ve üçüncü ünitenin ise 20/12/2003 tarihinde tam olarak çalışmaya başladığı, turunçgillerde çiçek sürgünü oluşumunun bir önceki sene yaz aylarında başladığı, ünitelerin 2003 yılını ürününü oluşturacak dönemde daha devrede olmadığı, çiçeklenme döneminde (nisan) ikinci ünitenin tam devrede olmadığı, ayrıca yeni ünitelerin ilk devreye alınmaları sırasında teknik nedenler ile elektrofiltrelerin çalıştırılamayacağı hususları ile yapılan bilimsel çalışmalar ışığında baca gazı arıtma tesisinin üç ünitesinin etkili bir şekilde çalışmaya başlamasının Aralık 2003 tarihli olmasının dava konusu 2003-2004 yılı ürün ve verim kayıplarına yol açtığının düşünüldüğü belirtilmiş ve ... Üniversitesi öğretim görevlilerinden oluşan heyet raporunda zarar miktarları usulüne uygun şekilde hesaplanmıştır. Şu durumda, mahkemece Ege Üniversitesi heyet raporu esas alınarak davacının ürün kaybı istemleri kısmen kabul edilmelidir. Mahkemenin bu yönü gözetmeden istemi reddetmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın (1) nolu bentte gösterilen nedenle davacının davalı bakanlığa yönelik temyizi yönünden BOZULMASINA; bu bozma nedenine göre davalı ...’nın temyizinin şimdilik incelenmesine yer olmadığına; (2) nolu bentte gösterilen nedenle davacının davalı şirkete yönelik temyizi yönünden kararın BOZULMASINA ve temyiz eden davacı yararına takdir olunan 900,00 TL duruşma avukatlık ücretinin davalılara yükletilmesine ve davacıdan peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 13/03/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi.