Mahkemesi      :  Ankara 15.İş Mahkemesi
Tarih                :  28.12.2005
No                    : 1912-1559 
        
Davacı, zorunlu sigortalılık ve askerlik süreleri dışlanmak suretiyle 4056 sayılı Yasa uyarınca 26.2.1979-1.3.1983, 3.11.1984-30.4.1986, 1.1.1992-30.12.1994 tarihleri arasındaki süreyi 16.10.1995 tarihinde prime esas alt kazanç üzerinden borçlanmasının geçerli olduğunun tesbitine  karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin   kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan  ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere hükmün dayandığı gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının 4056 sayılı Yasa"ya tabi sanatçı borçlanmasının geçerli olduğunun tesbiti istemine ilişkindir.
506 sayılı Yasaya 4056 sayılı Yasa ile eklenen geçici 80. maddede, borçlanmaları kabul edilen sanatçıların anılan Yasanın 78. maddesine göre borç ödeme tarihindeki belirlenen asgari kazanç üzerinden malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primlerini bir defada kuruma ödemeleri şartıyla borçlanma belgesinde kayıtlı meslekleri ile ilgili çalışma sürelerinin tamamını veya bir bölümünü borçlanabilecekleri öngörülmüştür. Borçlanma belgesinin verilmesi üzerine davacının, ilgili bakanlıklar arasında yapılmış protokol kapsamındaki sanat dallarında, bir veya birkaç işveren nezdinde hizmet akdine dayalı olarak ve 506 sayılı Yasanın 2, 4 ve 6. maddesi kapsamında sigortalı niteliğini haiz biçimdeki çalışmasının fiili olup olmadığı, işyerinin varlığı, borçlanma belgesinde öngörülen uğraşı alanının içeriği, bundaki ehliyetinin dayanaklarının araştırılması, işyeri kayıtlarındaki   işverenlerin   tanık  sıfatıyla   dinlenmesi  ve  diğer  tüm  delillerin toplanması suretiyle araştırılıp saptanması, işverenin bulunmaması nedeniyle borçlanma belgesinin kanunda öngörülen kuruluş tarafından verilmesi halinde dayanağı belge ve delillerin celbi ile incelenmesi ve sonucuna göre işlem yapılması gerekmektedir. Bu çerçevede yapılacak araştırma görevi kuruma verilmiştir.
Somut olayda, davacı, 26.10.1995 tarihinde borçlanma talep etmiş; borçlanma belgesi, Müzik-Der tarafından düzenlenip, Kültür Bakanlığı’nca onaylanmıştır. Sigorta müfettişi tarafından davacıya çıkartılan tebligat ile yasanın amacına uygun sanatsal çalışmalarının ispatına yarayan tüm bilgi ve belgelerin ibrazı istendiği halde, davacı müracaatta bulunmamış, 19.09.1996 tarihli sigorta müfettişi raporu ile borçlanma belgesinin iptaline karar verilmiştir. Kurumun bu işlemine karşı davacı o tarihlerde bir itirazda bulunmamış ve dava açma yoluna gitmemiştir. Kaldı ki, sanatsal çalışmalarını ispata yarayan bilgi ve belgeleri kuruma ibraz etmeyerek, incelemenin uzamasına ve borcun yükselmesine neden olan davacının kusur ve ihmalini Kuruma yüklemek isabetsizdir. Bu nedenlerle, Hukuk   Genel   Kurulu’nun  29.05.2002  gün   E:2002/21-445,  K:2002/452  sayılı Kararında da açıkça vurgulandığı üzere, borçlanma bedeline esas olarak borç ödeme tarihindeki belirlenen asgari kazancın esas alınması gerekir. Yasa hükmünü uygulayan kurumun borçlanma işleminin gecikmesinde bir kusur veya ihmali söz konusu değildir. Yasanın açıkça belirlediği bir hususun davacı lehine değiştirilmesi mümkün bulunmamaktadır.
Mahkemenin aksine düşünce ile borçlanma bedeline esas olarak borç ödeme tarihini esas almaması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 29.06.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.