Davacı ... ile davalı ... Hazinesi aralarındaki alacak davasına dair ... Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 05.06.2012 günlü ve 2011/292 E. - 2012/205 K. sayılı hükmün onanması hakkında dairece verilen 17.12.2012 günlü ve 2012/19607 E. - 2012/25892 K. sayılı ilama karşı davalı tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir.
Düzeltme isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davada, davacı önceki malik ile yaptığı Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi gereğince ...... mahallesi ... ada ... parsel üzerine 1994 yılında temel atılarak birinci kat beton dökme işinin tamamlandığını,... Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.10.1994 tarih ve 1994/94 sayılı dava dosyasında ihtiyati tedbir kararı verilerek inşaatın durdurulduğunu ve dava sonucunda da önceki malik adına olan tapu kaydının iptal edilerek taşınmazın ... adına kayıt edildiğini ve bu kişinin de mirasçısız ölümü nedeniyle TMK.’nun 501. maddesi hükmü gereğince davalı Hazine adına tescil edildiğini, taşınmazın üzerine yapılan inşaat nedeniyle davalı Hazinenin sebepsiz zenginleştiği ileri sürülerek 14.123,00 TL yapı bedelinin tahsili istenilmiş, mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, hükmün davalı Hazine vekili tarafından temyizi üzerine Dairemizin 17.12.2012 tarih ve 2012/19607 E.- 2012/25892 K.sayılı ilâmı ile onanması cihetine gidilmiştir.
Bir davada ileri sürülen olguları kanıtlamak, taraflara kanıtlanan olgulara göre davadaki istemi nitelendirmek, bu nitelendirmeye göre uygulanması gereken yasa maddelerini arayıp bulmak ve doğru olarak uygulamak da hakimin doğrudan görevidir (HUMK. 76. md ), (yeni HMK.’nun33.mad.).
Dava, davacı tarafından iyiniyetli olarak yapılan inşaat masraflarının sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre davalı Hazineden tahsili isteminden ibarettir.
Bu halde davacı BK"nun sebepsiz zenginleşme hükümlerine dayanabilir. BK"nın 61 vd. maddeleri gereğince, "hukuken geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir başkasının (davacının) malvarlığından istifade ederek kendi malvarlığını artıran kimse (davalı) elde ettiği kazanımı geri vermek zorundadır".
Mahkemece, davalı Hazinenin dava konusu taşınmazın adına tescili kararının kesinleşmesi üzerine 2886 sayılı Devlet İhale Kanununun 45. maddesi gereğince ihalesine karar verildiği ve satış işlemine esas kıymet takdir komisyonu kararında taşınmazın üzerindeki muhtesatın değerinin 2010 yılı Bayındırlık Bakanlığı birim fiyatları gereğince 14.123,00 TL olarak belirlendiği gerekçesi ile bu miktardan davalı Hazine sorumlu tutularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Uyuşmazlık, açıklanan ve mahkemenin de kabulünde olan bu olgular karşısında, davacının davalıdan davada olduğu gibi talep hakkının bulunup bulunmadığı, varsa bunun kapsamında toplanmaktadır.
Somut olayda, her ne kadar taşınmaz ihale ile satışa sunulmuş ise de teklif veren olmadığı için ihalenin gerçekleşmediği anlaşılmaktadır. Gerçekten taşınmaz davaya konu muhtesatlar nedeniyle daha yüksek bir bedelle satılmış olsa idi davalının bu muhtesat bedeli ile sorumlu olduğunun kabulü gerekirdi. Davadaki ileri sürülüşe göre davacı, ancak davalının haksız zenginleşmesi mevcut ise, bu zenginleşme miktarından fazla olmamak kaydıyla, hesaplanacak, miktarı isteyebilecektir. Bunun tesbitinde ise, davacının yaptığı muhtesat için hiçbir şekilde maliyet hesabı yapılmaksızın taşınmazın mevkii, konumu, imar durumu, satın alınmasındaki objektif amaç, taşınmaz üzerindeki muhtesatın alıcıya sağlayacağı muhtemel yarar ile varlığının getireceği muhtemel zarar gibi faktörler tek tek irdelenerek taşınmazın muhtesatlı gerçek sürüm değeri ile muhtesat yok farzedilerek gerçek sürüm değerleri ayrı ayrı saptanmalı, bu yolla bulunacak iki değer arasında muhtesatı yapan lehine bir fark oluşmaz, değişik bir anlatımla taşınmaz üzerinde bulunan muhtesatın varlığı davalı yönünden bir ekonomik değer taşımadığı için taşınmazın bedeline etki yapmıyor veya yapmayacak ise, davalının muhtesat nedeniyle zenginleşmesinin olmadığı, aksi halde iki bedel arasında muhtesatı yapan yönünden lehine bir fark oluştuğunda ise fark bedel kadar muhtesat nedeniyle arsa sahibinin zenginleştiği kabul edilmelidir.
Bunun dışında, mahkeme, çözümü özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir.
Mahkemece, açıklanan şekilde inceleme ve araştırma yapılmadan ve bilirkişi raporu alınmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki, mahkeme kararının açıklanan bu gerekçeler ile bozulması gerekirken, zuhulen onandığı anlaşılmakla, davalı tarafın bu yöne ilişkin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin, 17.12.2012 gün, 19607 E. – 25892 K. sayılı onama kararının kaldırılarak ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 05.06.2012 tarih ve 2011/292-205 sayılı kararının yukarıda açıklanan sebeplere binaen BOZULMASINA, 11.03.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.