23. Hukuk Dairesi 2013/5223 E. , 2013/6518 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki asıl davada alacak, birleşen davada sözleşmenin feshi davalarının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde asıl davada davacı-birleşen davada davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Asıl davada davacı vekili, müvekkili ile arsa sahibi davalılar arasında 09.09.2005 tarihinde yapılan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ile arsa sahiplerinin, arsa üzerindeki bütün evleri yıkarak boş olarak teslim edeceğini, arsa sahiplerinin arsayı temiz olarak teslim etmemesinden dolayı yüklenicinin sözleşmeyi feshetmesi durumunda oluşacak zararların arsa sahipleri tarafından karşılanacağı ve taraflardan birinin sözleşmeyi feshi durumunda karşı tarafın masraflarının on katını ödemeyi kabul edeceğinin kararlaştırıldığını, müvekkilinin inşaata ilişkin ön çalışmalara başlayarak, proje geliştirme ve başvuru için takriben 80.000,00 TL masraf yaptığını, ancak sözleşmeye konu arsaya komşu parselin tecavüzü nedeniyle inşaata başlanamadığını, müvekkilinin, inşaata konu arsaya tecavüz eden gecekondunun yıkımı için elinden geleni yaptığını, davalıları sözlü olarak defalarca uyardığını buna rağmen davalıların arsayı inşaata hazır halde teslime ait borçlarını yerine getirmediklerini, ......2010 tarihli ihtarname ile de davalıların sözleşmeyi haksız olarak feshettiklerini ileri sürerek, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla ....000,00 TL"nin davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Asıl davada davalılar vekili, müvekkillerinin arsa üzerindeki bütün gecekonduları yıkarak davacıya teslim ettiklerini, komşu parselde bulunan gecekondunun vaki tecavüzünden, uzun süre sonra davacı tarafından müvekkillerine bildirilmesi ile haberdar olduklarını, müvekkillerinin tecavüzün önlenmesi için gereken girişimde bulunduğunu, bununla birlikte komşu parseldeki gecekondunun 2009 yılı Şubat ayında yıkıldığını ve inşaat yapılarak tamamlandığını, böylelikle tecavüz durumunun ortadan kalktığını, müvekkillerinin inşaatın yapılması hususunda davacıya ihtarname göndermelerine rağmen davacının inşaata başlamaması nedeniyle ......2010 tarihinde sözleşmeyi feshettiklerini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Birleşen davada davacılar vekili, davalı yüklenicinin, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin imzalandığı tarihten itibaren beş yıl geçmesine rağmen inşaata başlamaması nedeniyle müvekkillerinin ......2010 tarihli ihtarname ile sözleşmeyi feshettiklerini, davalının sözleşmenin feshine itirazının bulunmadığını, davacıların gecekondularını yıktıkları için yıllarca kira ödemek zorunda kaldıklarını ileri sürerek, sözleşmenin haklı nedenle feshinin tespitine, fazlaya dair haklar saklı kalmak kaydıyla sözleşmenin ....
maddesine göre, ....000,00 TL rayiç kira bedeli ile ....000,00 TL menfi zarar olmak üzere toplam ....000,00 TL"nin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davalı ... vekili feshin haksız olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; asıl davada davacı yüklenicinin ....07.2005 ile 03.05.2006 tarihleri arasında projelendirmeye ilişkin yükümlülükleri yerine getirerek inşaat ruhsatı için Belediye"ye başvurması gerektiği, ancak bu müracaatı yapmadığı, davacının yıkılmadığını iddia ettiği gecekondunun ......2009 tarihinde yıkıldığı, tasdikli projelerin de bu tarihte inşaat ruhsatına bağlanması için geçerlilik süresi dolmamış olmasına rağmen yüklenicinin inşaat ruhsatı için başvurmadığı, bu nedenle sözleşmenin feshinde arsa sahiplerinin haklı olunduğu kabul edilse bile işlem ve proje bedellerini sebepsiz zenginleşme kurallarına göre yüklenici davacının talep edebileceği, ancak davacının buna ilişkin delillerini dosyaya sunmadığı gerekçesiyle, asıl davanın reddine; birleşen davada gecekondunun tasfiye edilmesinin Ekim 2009 tarihine kadar mümkün olmadığı, inşaat süresinin ... ay olduğu dikkate alındığında sözleşmenin feshedildiği tarihe kadar tahakkuk etmiş bir kira kayıplarının bulunmadığı, arsa sahiplerinin sözleşmenin feshinden dolayı fırsatları kaçırdıklarına dair delil bulunmadığı, inşaat ruhsatının süresinde alınmadığı gerekçesiyle, birleşen davanın kısmen kabulü ile, davacıların sözleşmeyi haklı sebeple feshettiklerinin tespitine, menfi zarar taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Kararı, asıl davada davacı-birleşen davada davalı ... vekili temyiz etmiştir.
...- Asıl davada davacı-birleşen davada davalı ... vekilinin temyiz itirazları yönünden;
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, asıl davada davacı-birleşen davada davalı ... vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
...- Asıl davada davacı vekilinin diğer temyiz itirazı yönünden;
Asıl dava, sözleşmenin haksız olarak feshi nedeniyle tazminat istemine ilişkindir. Sözleşmenin feshi halinde yüklenicinin arsa sahibine kazandırdıkları, arsa sahibinin işine yaraması koşuluyla sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talep edilebilir.
Somut olayda, yüklenici tarafından proje geliştirme ile başvuru için harcamalar yaptığı ileri sürülerek bedelleri istenmiştir. Bu durumda mahkemece, talebin dayanağı olan proje zemin etüdü ve diğer masraflara ait belgelerin yüklenici tarafından dosyaya ibrazı sağlandıktan sonra, asıl davada bedeli istenen masraf kalemlerinin dava konusu taşınmazda, sözleşme tarihindeki imar mevzuatı ve fiili durum itibariyle arsa sahibinin işine yarayıp yaramayacağı, faydalı olup olmayacağı, kullanılıp kullanılamayacağı hususlarında, konusunda uzman bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılması, talep konusu kalemlerden arsa sahibince gönderilen fesih bildiriminden önce yapılmış ve arsa sahibi için yararlı olduğu saptanacak kalemlerin tarafların fesih iradeleri asıl davadan önce davacı yüklenicinin cevabi bir ihtarnamesi ile birleşmediğinden feshe ilişkin arsa sahiplerinin açtıkları birleşen davada verilen fesih kararının kesinleştiği tarihteki serbest piyasa rayiçleri üzerinden bedellerinin hesaplatılması ve sonucuna uygun bir karar verilmesi için birleşen davanın fesih istemi yönünden kesinleştiği tarihin beklenmesi, gerektiğinde birleşen davanın ayrılması ve sonucunun beklenmesi gerekirken, delil listesi ve ekinde bu belgelerin suretleri olmasına rağmen, delillerin sunulmadığı gerekçesiyle asıl davanın reddi doğru olmamıştır.
...) Birleşen davada davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarına gelince;
Birleşen davada davacılar tarafından sözleşmenin haklı olarak feshedildiğinin tespiti ile rayiç kira için ....000,00 TL ve menfi zararlar için ....000,00 TL olmak üzere şimdilik ....000,00 TL tazminatın tahsili istenmiştir.
6100 sayılı HMK"nın 297/...-c maddesinde hükmün gerekçe bölümünün, .... fıkrada ise hükmün sonuç bölümünün kapsayacağı hususlar düzenlenmiştir. Anılan 297/...-c maddesinde, hükmün, iki tarafın iddia ve savunmalarının özetini, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delilleri, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesini, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepleri de kapsaması gerektiği öngörülmüştür. HMK"nın 297/.... maddesinde, hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden herbiri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesinin zorunlu olduğu öngörülmüştür. Kararın hüküm fıkrası ile gerekçesi birbirine sıkı sıkıya bağlı olup, arasında çelişki bulunmaması gerekmektedir. Mahkeme kararının gerekçe bölümü ile hüküm sonucunun çelişkili olması, mahkeme kararlarının tereddüt doğurmayacak şekilde açık olması kuralına aykırılık oluşturur.
Mahkemece, hükmün gerekçe kısmında birleşen davada davacıların müspet zarar kapsamındaki kira kaybını talep edemeyecekleri hususu açıklandığı halde, hüküm kısmında sadece menfi zarar taleplerinin reddine karar verilmiştir. Mahkemece, müspet zarar ile ilgili hüküm kurulmaması ve dolayısıyla bu talebin yargılama giderleri ile bu kapsamda vekalet ücretinin belirlenmesinde dikkate alınmaması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, asıl davada davacı-birleşen davada davalı ... vekilinin her iki davaya yönelik diğer temyiz itirazlarının reddine, (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle asıl davaya; (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, birleşen davaya yönelik temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, asıl davada davacı-birleşen davada davalı ... yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesi, kararın tebliğinden itibaren ... gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere ......2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.