Davacı, Bağ--Kur"a tescil tarihinin 20.4.1982 olduğunun tesbitiyle karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
Dava, davacının 20.4.1982 tarihinde Bağ-Kur sigortalısı olarak kayıt ve tescil edildiğinin tesbiti ile davalı Kurumun çıkardığı muarazanın giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece istemin kabulüne karar verilmiştir.
1.4.1972 tarihinde yürürlüğe giren 1479 sayılı Yasa"nın 24. maddesinde zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için esnaf sicili veya kanunla kurulu meslek kuruluşu kaydı aranırken 20.4.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 sayılı Yasa ile 1479 sayılı Yasa"nın 24. maddesi değiştirilecek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olması şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için meslek kuruluşuna kayıtlı olma yeterli görülmüş, 22.3.1985 tarihinde yürürlüğe giren 3165 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için vergi kaydı veya esnaf sicil kaydı veya oda kaydının bulunması yeterli görülmüş, 2.8.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4956 sayılı Yasa ile 24. madde değiştirilerek zorunlu Bağ-Kur sigortalılığı için gelir vergisi mükellefi olma şartı getirilmiş ancak gelir vergisinden muaf olanlar için esnaf sicil kaydı ve oda kaydının bir arada bulunması yeterli görülmüştür.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden davacının 2.3.1987 tarihli bildirge ile 26.5.1981 tarihinde başlayan vergi kaydına istinaden geriye doğru 20.4.1982 tarihi itibariyle resen kayıt ve tescil edildiği, oto parçacılık faaliyetinden 10.10.1978 tarihinden başlayıp devam eden, Madeni Küçük Sanatkarlar Odası kaydının, tornacılık faaliyetinden 21.12.1994 tarihinde başlayıp devam eden Esnaf Sanatkarlar odası kaydının bulunduğu davalı Kurumca davacının vergi kaydının 21.9.1982 tarihinde son bulduğunun öğrenilmesi üzerine 21.9.1982 tarihi itibariyle terkin edildiği, davacının 6.7.1981-6.3.1983 tarihleri arasında askerlik yaptığı, odakaydına istinaden davalı Kurumca 22.3.1985 tarihi itibariyle tekrar tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının tescil tarihi olan 20.04.1982 ile 21.09.1982 ve sigortalılık şartlarının taşımaması sebebiyle davalı Kurumca iptal edilen 22.9.1982-22.3.1985 tarihleri arasındaki sürede sigortalı sayılıp sayılmayacağı noktasındadır.
22.07.1962 tarih ve 33 sayılı Yasa hükümlerine göre çalışanlar hariç olmak üzere askerlik hizmetlerini yapmakta olan yükümlüler sigortalı değildir. Terhis mahiyetinde izinli gelenlerin terhis tarihinden önce olsa bile herhangi bir işverene hizmet akdi ile bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına fiilen bağımsız çalışmaları halinde 1479 sayılı Yasa"ya göre sigortalı sayılacakları Yargıtay"ın yerleşmiş ve kökleşmiş içtihatlarındandır. Dosyada bulunan askerlik süresini borçlanma cetvelinden davacının 06.07.1981-06.03.1983 tarihleri arasında askerlik hizmetini yaptığı anlaşılmakta olup 20.04.1982-06.03.1983 tarihleri arasında terhis mahiyetinde izinli olmaması halinde 20.04.1982-21.09.1982 tarihleri arasında sigortalı sayılması mümkün değildir.
Öncelikle yapılacak iş davacının askerlik hizmetini yaptığı süreyi ve bu süre içinde terhis mahiyetinde izinli gelip gelmediğini ilgili askerlik şubesinden sorarak bu dönemde izinli değilse 20.04.1982-21.09.1982 tarihleri arasındaki sigortalılığın iptaline karar vermektir.
Bu süre içinde izinli olduğunun anlaşılması halinde ise; Davacı dava dilekçesinde 22.09.1982-22.03.1985 tarihleri arasındaki süreye ilişkin primlerin davalı Kurumca tahsil edildiğini ileri sürmektedir. Gerçektende davacının Bağ-Kur dosyasının içinde davalı Kurumca davacıdan 20.1.1982-31.1.1988 tarihleri arasında 631.000 YTL prim borcu olduğu bildirilerek bu paranın istendiği görülmektedir. Ancak dosya içinde davacının yaptığı prim ödemelerine ilişkin belge bulunmadığından bu paranın ödenip ödenmediği tesbit edilememektedir.
Davacının vergi kaydı 22.9.1982 tarihinde sona erse ve davacı 22.9.1982-22.3.1985 tarihleri arasında sigortalılık şartlarını taşımasada, davalı Kurumca bu döneme ilişkin primler tahsil edilmiş ve itirazsız kabul edilen primler uzun yıllarca kullanılmışsa sigortalılığın geçersiz sayılması M.K." nun 2. maddesinde öngörülen iyi niyet kuralları ile bağdaşmayacaktır.
Yapılacak iş; davacının bu döneme ilişkin primleri ödeyip ödemediği, ödemiş ise ödeme tarihi ve davalı Kurumca uzun süre kullanılıp kullanılmadığını tesbit edilerek çıkacak sonuca göre hüküm kurmaktır.
Davacının 22.09.1982-22.03.1985 dönemine ilişkin primleri ödediğinin ve 22.09.1982-06.03.1983 tarihleri arasında askerden terhis mahiyetinde izinli geldiğinin anlaşılması halinde ise, 22.09.1982-06.03.1983 tarihleri arasındaki sigortalılık süresi ile borçlanılan askerlik süresinin çakışması sebebiyle askerlik borçlanmasının bu süreye isabet eden bölümü iptal edilmeli ve askerlik borçlanmasının bu bölümü yaşlılık aylığı bağlama hesabında nazara alınmamalıdır.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin davacı ile davalı Kurum arasındaki ihtilaf konusu olan bu yönler incelenip muaraza giderilmeksizin yalnızca sigortalılığın başlangıç tarihinin 20.4.1982 olduğunun tesbitine karar vermekle yetinilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ; Hükmün yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA, 28.11.2006 tarihinde oybirliyle karar verildi.
