Danıştay 6. Daire 2019/10944 Esas 2020/11964 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/10944
Karar No : 2020/11964

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Tuğla Refrakter Maden ve Sanayi Ticaret İthalat İhracat Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete, Ambalaj Atığı Toplama - Ayırma Lisansı olmamasına rağmen davacı şirkete ait tesiste yüzlerce adet ambalaj atığı metal varil, plastik varil ve plastik bidon bulundurularak Çevre Kanunu ve Ambalaj Atıkları Kontrol yönetmeliğine aykırı faaliyet gösterildiğinden bahisle, 2872 sayılı Çevre Kanununun 20. maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi uyarınca 147.285,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Mersin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dosyada mevcut bilgi ve belgeler ile adli yargıda yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu alınan bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesi sonucunda, davacıya ait işletmenin ''Ambalaj Atığı Toplama - Ayırma'' lisansına sahip olmaması rağmen, tesisinde ambalaj atığı metal varil, plastik varil ve plastik bidon bulundurduğunun sabit olduğu, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; Tehlikesiz Atıklar Toplama - Ayırma Belgesi sahibi olan davacıya ait işletmede denetim sırasında tespit edilmiş olan materyal ve malzemelerin ambalaj atığı değil, tehlikesiz atık kapsamında tanımlanmış bulunan emtia ile davacıya ait ticari-sınai işletmede ateş tuğlası üretiminde hammadde olarak kullanıldığı belirtilen ve bilirkişi tarafından tahlil yaptırılmadan rapor yazılan reçine dolu variller olduğu, davacının tehlikesiz atık toplama, depolama ve ayırma yetkisinin ise mevcut olduğu, bu sebeple somut olay kapsamında ambalaj atığı olarak kabul edilmesi mümkün bulunmayan bu tehlikesiz atıklar ile emtialar sebebiyle verilen idari para cezasında hukuka uyarlık, söz konusu idari para cezasına karşı açılan davanın reddine ilişkin Mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Denetim raporu, fotoğraflar ve adli yargıda yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu alınan bilirkişi raporu birlikte incelendiğinde dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirkete, Ambalaj Atığı Toplama - Ayırma Lisansı olmamasına rağmen davacı şirkete ait tesiste yüzlerce adet ambalaj atığı metal varil, plastik varil ve plastik bidon bulundurularak Çevre Kanunu ve Ambalaj Atıkları Kontrol yönetmeliğine aykırı faaliyet gösterildiğinden bahisle, 2872 sayılı Çevre Kanununun 20. maddesinin birinci fıkrasının (r) bendi uyarınca 147.285,00-TL idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Mersin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işleminin iptali istenilmesi üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2872 sayılı Çevre Kanununun 8. maddesinde; "Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır. Kirlenme ihtimalinin bulunduğu durumlarda ilgililer kirlenmeyi önlemekle; kirlenmenin meydana geldiği hallerde kirleten, kirlenmeyi durdurmak, kirlenmenin etkilerini gidermek veya azaltmak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler.", 20. maddesinin birinci fıkrasının (r) bendinde; "Bu Kanunda ve yönetmeliklerde öngörülen usûl ve esaslara, yasaklara veya sınırlamalara aykırı olarak atık toplayan, taşıyan, geçici ve ara depolama yapan, geri kazanan, geri dönüşüm sağlayan, tekrar kullanan veya bertaraf edenlere 24.000 Türk Lirası, ithal edenlere 60.000 Türk Lirası idarî para cezası verilir. " hükmü, ikinci fıkrasında da "Bu maddenin (k), (l), (r), (s), (t), (u), (v) ve (y) bentlerinde öngörülen idarî para cezaları kurum, kuruluş ve işletmelere üç katı olarak verilir" düzenlemesi mevcuttur.
10/09/2014 günlü, 29115 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01/11/2014 tarihinde yürürlüğe giren Çevre İzin ve Lisans Yönetmeliğinin 5. maddesinde; "(1) Bu Yönetmelik kapsamında çevre iznine veya çevre izin ve lisansına tabi işletmeler, çevresel etkilerine göre Ek-1 ve Ek-2 listelerinde sınıflandırılmıştır.(2) Ek-1 ve Ek-2 listelerinde yer alan işletmeler, faaliyette bulunabilmeleri için, öncelikle geçici faaliyet belgesi almak zorundadır. (3) Geçici faaliyet belgesi alan işletmeler belge tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde çevre izin veya çevre izin ve lisans belgesi almak zorundadır." kuralına yer verilmiştir.
24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren mülga Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği'nin 4. maddesinde; " ... Ambalaj: Hammaddeden işlenmiş ürüne kadar, bir ürünün üreticiden kullanıcıya veya tüketiciye ulaştırılması aşamasında, taşınması, korunması, saklanması ve satışa sunulması için kullanılan herhangi bir malzemeden yapılmış Ek-1’ de yer alan Ambalaj Tanımına İlişkin Açıklayıcı Örneklerde belirtilenler ile geri dönüşsüz olanlar da dâhil tüm ürünleri," 27. maddesinde ise; "Ambalaj atıklarının toplanması-ayrılması, geri dönüştürülmesi ve/veya geri kazanılması amacıyla faaliyet göstermek isteyen gerçek ve tüzel kişiler, tesisleri için çevre lisansı almak zorundadır. Çevre lisansı alınması işlemlerinde Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik hükümleri uygulanır." hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, ambalaj atıklarının geçici faaliyet belgesi ve/veya çevre lisansı bulunmayan kişi veya kuruluşlar tarafından toplanmasının yasaklandığı açıktır.
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirketin Tehlikesiz Atıklar Toplama - Ayırma Belgesine sahip olduğu fakat Ambalaj Atığı Toplama - Ayırma Lisansının bulunmadığı, davacı şirkete ait işletmede, Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü teknik elemanlarınca 22/01/2016 tarihinde yapılan denetimde; ''tesisin güneydoğusunda yer alan ancak lisans verilen alan dışında bulunan toprak zemin üzerinde ambalaj atığı (metal varil, plastik varil, plastik bidon, ahşap sandıklar) ve tehlikesiz atık (ateş tuğlası kırıkları, cam elyafı, demir ve plastik hurdalar) maddelerinin depolandığı, tesisin girişinde yine toprak zemin üzerine metal hurda, ambalaj atıklarının depolandığı ... " tespit edilerek, davacı şirketin yetkilisi olan ... tarafından ihtirazi kayıt koymaksızın imzalandığı, bu tespitlere istinaden dava konusu işlem ile davacıya 147.285,00 TL idari para cezası verildiği, davacının talebi üzerine yapılan delil tespiti sonucu alınan .... Sulh Hukuk Mahkemesi'nin ... tarih ve E:… D.İş K:… sayılı dosyasında mevcut bilirkişi raporunda; '' ... keşif esnasında yapılan incelemede beton zemin üzerinde altları delinmiş halde istiflenen ambalaj atığı metal variller, plastik çuvallar, metal hurda atıkları ve toprak zeminde paletler üzerinde içlerinde işyeri yetkililerince İskenderun Demir Çelik Fabrikası'ndan alınan reçine bulunduğu beyan edilen plastik/metal varillerin gözlemlendiği, tesiste bulunan ambalaj atığı metal varillerin … belge numaralı Tehlikesiz Atık Toplama Ayırma Belgesi'nin eklerinde yer alan tehlikesiz atık kod listesi kapsamında olmadığı, tesiste toprak zeminde paletler üzerinde içlerinde İskenderun Demir Çelik Fabrikası'ndan alınan reçine bulunduğu beyan edilen plastik/metal varillerin 17.06.2011 tarih ve 27967 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bazı Tehlikesiz Atıkların Geri Kazanımı Tebliği'nin 11. ve 12. maddelerinin (a) bendlerine uygun olarak depolanmadığı'' yönünde tespitlere yer verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; dava konusu işlemin dayanağı denetim tutanağında bahsi geçen ambalaj atıklarının hem yukarıda anılan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin 4. maddesinde tanımı yapılan ambalaj tanımının kapsamına girdiği, hem de aynı Yönetmeliğin Ek-1’inde yer alan Ambalaj Tanımına İlişkin Açıklayıcı Örneklerde söz konusu varillerin de sayıldığı dikkate alındığında, her ne kadar davacı şirketin tehlikesiz atıkları toplama ve ayırma lisansı bulunmakta ise de, tehlikesiz atık kod listesinde ambalaj atıklarına yer verilmediği ve lisans harici tutulduğu, dolayısıyla ambalaj atıklarının toplanması ve ayrılması iznini içeren yeterli ve geçerli bir çevre lisansı bulunmadığı, söz konusu tesiste gerçekleştirilen denetim tarihinde lisanssız olarak ambalaj atıklarını toplama ve ayırma faaliyeti gerçekleştirildiğinin sabit olduğu sonucuna varıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararının kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 02/12/2020 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.