Davacı ilk Bağ-Kur primi kesnitisi yapıldığı tarihi takip eden ay başından itibaren tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tesbitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, davacının ürün teslimlerinden yapılan ilk pirim kesintisini takip eden aybaşından itibaren Sosyal Sigortalar Kurumuna tabi sigortalılık süreleri ile Bağ Kur Sigortalılığı süreleri dışında kalan dönemde tarım Bağ Kur sigortalısı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece davacının 01.05.1995 tarihinden itibaren tarım Bağ-Kur sigortalısı olduğunun tespitine karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 2926 sayılı Yasa’da 506 sayılı Yasa’nın 79.maddesine koşut geçmiş tarım Bağ-Kur hizmetlerinin tespitine ilişkin bir düzenleme mevcut değildir. 2926 sayılı Yasa’nın 7. maddesi hükmüne göre, bu yasaya göre sigortalı sayılanlar, sigortalı sayıldıkları tarihten itibaren en geç üç ay içinde Kurum’a başvurarak kayıt ve tescillerini yaptırmak zorundadırlar. Anılan Yasa’nın 5. maddesi ile 7. madde de belirtilen süre içinde kayıt ve tescillerini yaptırmayan sigortalıların hak ve yükümlülüklerinin kayıt ve tescil edildikleri tarihi takip eden aybaşından itibaren başlayacağı hükmü getirilmiştir. 2926 sayılı Yasa’nın 2. ve 3. maddeleri kapsamında, kendi nam ve hesabına tarımsal faaliyette bulunanlardan yasanın uygulanma tarihinde 50 yaşını dolduran kadınlarla, 55 yaşını dolduran erkekler dışındakiler bakımından tarım Bağ-Kur sigortalılığı zorunlu sigortalılık niteliğinde bulunmaktadır.Başka bir ifade ile sigortalı olmak hak ve yükümlülüğünden vazgeçip kaçınmak mümkün değildir. Diğer yandan resen tescil başlığını taşıyan 9.maddeye göre bu yasa kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıklarının başladığı tarihten itibaren 3 ay içinde Kurum’a kayıt ve tescilini yaptırmayanların tescil işlemlerinin Kurum’ca re’sen yapılması gerekmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 36.maddesi kapsamında Kurum’un prim alacaklarını Bakanlar Kurulu Kararı ile ürün bedellerinden tevkifat suretiyle tahsil etmesi mümkündür. Bu bağlamda 2.madde kapsamına girenlerin belirtilen şekilde prim borçlarının ürün bedellerinden tevkifat suretiyle kesilerek Bağ-Kur’a ödenmesi halinde kayıt ve tescil için kurum’a başvuru olmasa dahi bahse konu biçim de prim ödenmesi suretiyle kayıt ve tescil konusundaki iradelerini ortaya koydukları tartışmasızdır. Bağ-Kur’un iş bu prim ödenmesine rağmen, sigortalıyı re’sen kayıt ve tescil etmemesi yasanın kendisine yüklediği re’sen tescil mükellefiyetine aykırılık teşkil etmektedir. 2926 sayılı Yasa’nın 10.maddesine göre kayıt ve tescil işlemlerinde Valilik, Kaymakamlık, Özel İdare, Belediye, Muhtarlık ve Nüfus İdareleri kayıtları ile diğer kamu kurum ve kuruluşlarının, kanunla kurulu meslek kuruluşlarının, tarım satış kooperatifler kanununa göre kurulan pancar ekicileri İstihsal Kooperatifleri ile Birliği, T.Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi ve tarım kesimine yönelik faaliyette bulunan milli bankaların kayıtlarının esas alınacağı bildirilmiştir. Bu kayıtların tarımda kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın yasal karinesi olduğu ortadadır.
Yapılan incelemede davacının ilk pirim kesintisinin 14.4.1995 tarihinde yapıldığı, bu tarihten sonraki pirim kesintilerinin bulunup bulunmadığının mahkemece araştırılmadığı, kooperatiften gelen cevabi yazıda kayıt tarihinin belirtilmediği, davacının adına kayıtlı zirai arazi kayıtlarının bulunduğu, zabıta araştırmasına göre davacının 11.4.1990 tarihide Boğazkale Ziraat Odasına kayıtlı olduğu bildirildiği halde kayıt belgelerinin mahkemece getirtilmediği görülmüştür
Mahkemece kesintinin bulunduğu 1.5.1995-31.12.1995 tarihleri arasındaki dönem yönünden verilen tespit kararı yerinde ise de kesintinin bulunmadığı 1.1.1996-29.3.2006 tarihleri arasındaki döneme ilişkin istemin kabulüne karar verilmiş olması isabetsiz olmuştur.
Yapılacak iş;. 1.1.1996-29.3.2006 tarihleri arasındaki dönemde davacıya ürün sattığı kişi, kurum ve kuruluşların isimlerini açıklattırmak bu kişi kurum ve kuruluşlardan pirim kesintilerinin yapılıp yapılmadığını sormak, yapılmış ise belgelerini getirtmek kayıtlı olduğu kooperatiften kayıt tarihini ve kaydının halen devam edip etmediğinin sorularak zabıta araştırmasında tespit edilen Boğazkale Ziraat Odasından davacının hangi tarihten beri kayıtlı olduğunu gösteren belgeler getirtilerek, davacının zirai amaçlı banka kredisi kullanıp kullanmadığını araştırılıp tüm deliller birlikte değerlendirilip bir sonuca gitmektir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 07.12.2006 gününde oybirliğiyle karar verildi.
