MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki kooperatif üyeliğinin tespiti davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacılar vekili, müvekkillerinin murisi ..." ın 1998 yılında vefat ettiğini, müvekkillerinin düzenli olarak davalı kooperatifin banka hesabına muris... adına aidatları yatırdıklarını, buna rağmen davalı kooperatifin murisin kooperatif üyesi olmadığından bahisle evin tapusunun davalı ... adına tescil edileceğini beyan ettiğini ileri sürerek, müvekkillerinin davalı kooperatif üyesi olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... vekili, söz konusu hissenin müvekkilinin ölen eşi, davacıların murisi ..."ın babası..."a ait olduğunu, ... belediye başkanı olduğundan dedikodu olmaması için ... takma adıyla üye olduğunu, aidatları müvekkilinin vefat eden eşinin yatırdığını, daha sonra ise kooperatife nakit olarak elden müvekkilinin yatırdığını, on yıldır da söz konusu dairede müvekkilinin ikamet ettiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı kooperatif yetkilisi, üyeliğin..."a ait olduğunu beyan etmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davacıların murisi kooperatif ortağı ... hissesinin davacılar adına miras payları oranında devrinin gerektiği ve alınan iki raporun birbirini teyit ettiği gerekçesiyle, davanın kabulü ile ölenin kooperatif ortaklığından kaynaklanan A Blok 8 numaralı dairesinin davacıların veraset payları oranında aidiyetinin tespitine karar verilmiştir.
Kararı, davalı ... vekili temyiz etmiştir.
Dava, kooperatif üyeliğinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporları yeterli inceleme ve araştırmaya dayanmadığı gibi hüküm kurmaya da elverişli değildir.
Konut yapı kooperatifleri aidat ödeme yükümlüğünü yerine getiren ortaklarına kullanılabilir durumdaki bir daire tahsisle yükümlüdür. Kooperatif anasözleşmesinin 62. maddesi uyarınca, konutlar maliyet bedelleri kesinleştikten sonra ortaklar veya temsilcilerinin katılımıyla noter önünde çekilecek kur"a ile dağıtılır. Konutların anasözleşmenin 59/2. maddesine göre ortaklara dağıtılması halinde kur’aya başvurulmaz. Bu durumda, bir konutun ortağa tahsis edildiğinden söz edilebilmesi için ya kur’a sonucu konutun tahsis edilmiş olması veya konutların genel kurulca belirlenecek esaslar dahilinde ortaklara dağıtılmış olması ve genel kurulun bu dağıtımı açık veya zımni olarak onaylaması gerekir. Anlatılan ilkeler dışında, yönetim kurulu genel kurulun kararı veya onayı olmaksızın bir konutu belli bir ortağa tahsisine karar veremez. Tahsis ortağa şahsi hak sağlar.
Kooperatifçe bir dairenin geçerli bir tahsis işlemiyle bir ortağa tahsisi halinde, tahsis edilen ortağın rızası olmaksızın, ortaklığı devam ettiği sürece konutun başka bir ortağa tahsisi mümkün değildir. Kooperatif tarafından taşınmazın ortağa tahsisi, mülkiyeti geçiren bir işlem olmayıp, kooperatifle olan iç ilişkide bir hak bahşeden ve koşulları oluştuğunda kooperatife karşı tapu iptal ve tescil talebinde bulunma hakkı yanında ortağa, tahsis hakkına karşı yapılan haksız saldırılarda üçüncü kişilere karşı müdahalenin men"i ve ecrimisil davası açmaya izin veren bir haktır.
Kooperatif ortaklığı, kooperatif yetkili organlarının açık bir kabulü ile gerçekleşebileceği gibi bu hususta açıkça alınmış bir karar olmasa da, kooperatifin kişi ile bu sıfatla yazışmalar yapması, onu genel kurullara çağırması, belirli miktarda ödeme kabul etmesi veya konut tahsisi ve teslim etmesi ve tadilata izin vermesi şeklinde zımnen de gerçekleşebilir.
Davalı kooperatiften dava konusu üyeliğe bağlı dairenin kime tahsis edildiği, ferdileşmenin gerçekleşip gerçekleşmediği, tapuların verilip verilmediği sorularak, tapular verilmiş ise hangi belgelere dayalı olarak tapunun verildiğinin açıklattırılması ve ilgili Tapu Müdürlüğü"nden tescilin dayanağı tüm bilgi ve belgelerin getirtilmesi; tapu oluşmamışsa kur"a veya tahsisin dayanağı tüm bilgi ve belgelerin davalı kooperatiften istenmesi gerekmektedir.
Bilirkişi kurulunca bir kısım banka kayıtları ve genel kurul tutanakları incelenmiş ise de kooperatifin defter, kayıt ve belgeleri ile genel kurul tutanaklarının tamamı incelenmemiştir. Bu durumda, mahkemece, davalı kooperatifin defter, kayıt ve belgelerinin öncelikle kooperatiften istenilmesi, zayi edilmiş ise zayi belgelerinin bulunup bulunmadığı, imha edildiği bildirilir ise sebebi ve imha tutanakları olup olmadığı sorulup, defter kayıt ve belgeler ya da davalı kooperatif temsilcisinin yapacağı açıklamaya göre zayi belgesi veyahut imha tutanakları ibraz edilmezse kooperatifin adresinde defter ve kayıtların incelenmesi için keşif yapılması, buna rağmen inceleme yapılamaz ya da defter ve belgelere ulaşılamaz ise kooperatifin kuruluşundan itibaren tüm genel kurul kararları, bilanço ve gelir gider cetvelleri ile yönetim ve denetim kurulu raporları, ilgili Ticaret Sicil Memurluğu"ndan ya da anasözleşmenin 41. madde hükmü gereğince Çevre ve Şehircilik il Müdürlüğü"nden celp edilerek, kooperatif konusunda uzman bilirkişi kurulu aracılığı ile yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda davacıların murisi... veya davalı ... murisi... ... "ın... olarak ya da yönetim kurulunun aldığı bir karar ile üye olup olmadığı, hangisinin (incelenemeyen) genel kurullara çağrıldığı, hangisinin tahsis önceliği bulunduğu ve buna göre üstün hak sahibi olduğu konularında ayrıntılı, gerekçeli, denetime elverişli bir rapor alınıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, anılan davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 20.11.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.