Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davacı, davalı işverene ait işyerinde 10.07.2004-03.06.2012 tarihleri arasında deniz ürünlerinin temizliği, istiflenmesi, ihracata hazırlanıp yüklenmesi dahil olmak üzere hazırlık ve temizleme görevlerini üstlendiğini belirterek bildirilmeyen çalışmalarının tespitini istemiştir. Davacının, dava konusu dönem boyunca davalı işverene ait işyerinden bildirimleri bulunmamaktadır. Dinlenen tanık beyanlarıyla, Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş ise de; mahkemenin kararı eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanun’un 79. ve 5510 sayılı Kanun’un 86. maddesi olup anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin bu tür davalar kamu düzeni ile ilgili olduğundan özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmeleri zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip gerek görüldüğünde kendiliğinden araştırma yapılarak delil toplanabileceği açıktır.
Yukarıdaki açıklamalar ışığı altında, mahkemece yapılacak iş; davalı işverene ait işyerinin kapsam ve kapasitesinin belirlenmesi, bulunması halinde Ticaret Odası’ndan işyerinin kapasite raporu sorulmalı, davacıyla ilgili varsa tüm belge ve kayıtlar işverenden istenilmeli, talep konusu dönemde başka aynı işleri yapan çalışan olup olmadığı belirlenmeli, işin kapasitesi, davacının tam olarak ne iş yaptığı araştırılmalı, davacının, çalışmalarını doğrulayan talep konusu döneme ilişkin olarak yazılı deliller bulunup bulunmadığı araştırılmalı(davacı imzasını taşıyan fatura, irsaliye, teslim belgesi vs.), re"sen araştırma ilkesi doğrultusunda; bu işyerlerine ait talep edilen tüm dönemi kapsar bordrolar istenmeli, davalı Kuruma verilmiş dönem bordrolarından kayden çalışması görünen ve uyuşmazlığa konu dönemi kapsar şekilde çalışması bulunan dinlenmeyen tanıklardan kanaat edinmeye yetecek kadarının re’sen belirlenerek beyanlarına başvurulmalı; talep edilen döneme ilişkin bordro tanıklarına ulaşılamadığı takdirde sigortalı ile birlikte çalışan kişiler ile aynı çevrede işyeri olan işveren ya da bu işverenlerin çalıştırdığı kişiler re’sen saptanarak bilgi ve görgülerine başvurulmalı; görünmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu yeterince araştırılmalı; toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirildikten sonra elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
S O N U Ç : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem hâlinde davalı şirkete iadesine, 21.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.