Danıştay 13. Daire 2015/530 Esas 2020/3467 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2015/530
Karar No:2020/3467

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : … Kaymakamlığı - …/…

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kırklareli ili, Vize ilçesinde emniyet görevlileri tarafından yapılan kontrolde 1.740 paket gümrük kaçağı sigara yakalanması akabinde davacı hakkında 4733 sayılı Kanun'un 8. maddesinin 5. fıkrasının (f) ve (g) bentleri uyarınca ayrı ayrı olmak üzere toplamda (76.142,00-TL+1.520,00-TL) 77.662,00-TL idarî para cezası uygulanmasına ilişkin … tarih ve … no.lu Vize Kaymakamlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; 10/12/2013 tarihinde emniyet ekiplerince yapılan istihbari çalışmalar kapsamında yolda durdurulan araç içerisinde kolilerde 174 karton kaçak sigara yakalandığı, … Sulh Ceza Mahkemesi'nin … Değişik İş sayılı kararı ile kaçak sigaralara el konulduğu, Vize Kaymakamlığı tarafından da dava konusu işlem ile 1740 paket gümrük kaçağı sigara bulundurmanın 4733 sayılı Kanun'una aykırılık teşkil ettiğinden bahisle davacı hakkında 77.662,00-TL idari para cezası işleminin uygulandığı, bu işlemin iptali istemiyle davanın açıldığı,
Uyuşmazlık konusu olayda, davacının da içerisinde bulunduğu H.K.'ye ait aracın içinde 1740 paket gümrük kaçağı sigaranın bulunduğu, her ne kadar kendilerinin kullanımı için aldıklaını iddia etselerde söz konusu sigaraların sayı olarak fazla olması nedeniyle, toptan satış kapsamında değerlendirildiği, H.K.'ye ait araçta kaçak sigaranın bulundurulduğu, sigaraların satışa hazır olması ve sayı olarak da perakende satışa göre çok fazla olması ayrıca toptan satışa yönelik olması ve davacının beyanlarından araca (içerisinde sigara bulunan) kolilerin kendisi tarafından konulduğunu beyan etmesi nedeniyle davacının kaçak sigara ticareti yaptığının sabit olduğu, aynı zamanda davacının ilgili kurumdan alınmış satış belgesinin de olmadığı anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kendisine ait iki kolide yorgan ve yatak olmasına rağmen koli açıldığında içerisinden sigara çıktığı, kaçak sigaraların kendisine ait olmadığı, otobüs muavinin yanlış kolileri vermiş olabileceği, ceza davasının derdest olduğu, tek fiilden iki ayrı ceza verildiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI :Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY :
10/12/2013 tarihinde … isimli şahsın kaçak sigara getireceği yönünde alınan istihbarat sonucunda kolluk kuvvetlerince araç takibe alınarak durdurulmuş ve aracın içerisinde sürücü … ve davacının olduğu görülmüştür. Aracın arka koltuğundaki siyah poşet içindeki koli açıldığında kaçak sigaralar tespit edilmiştir. 1 adet bagajda 1 adet arka koltukta koli içinde 174 karton 1740 adet kaçak sigara bulunmuştur. Sigaraların incelenmesine ilişkin ekspertiz raporunda; Tütün Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından iç piyasaya ithalat izni verilen sigaralardan olmadığı, kaçak sigara olduğu, sigaralarda bandrol olmadığının tespiti üzerine söz konusu fiilerin 4733 sayılı Kanun'un 8. maddesinin 5. fıkrasının (f) ve (g) bentlerine aykırılık oluşturduğundan idare tarafından davacı hakkında dava konusu işlem ile 77.662,00-TL idari para cezası uygulanmış, söz konusu işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4733 sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 8. maddesinin 5. fıkrasının (f) bendinde, "Kurumdan belge almamış kişilerden ürün alan veya bu kişilere ürün satan ya da belgesinde belirtilen işyeri dışında satış yapan toptan veya perakende tütün mamulü, etil alkol, metanol veya alkollü içki satıcıları ya da açık içki satıcılarına bin Yeni Türk Lirasından onbin Yeni Türk Lirasına kadar idarî para cezası verilir." kuralı yer almış ve (g) bendinde, "Kurumdan satış belgesi almadan tütün mamulleri, etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin toptan satışını yapanlara ellibin Yeni Türk Lirası; perakende satışını yapanlara beşbin Yeni Türk Lirası idarî para cezası verilir" kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, 10/12/2013 tarihinde Vize ilçesi emniyet görevlilerince kaçak sigara getirileceği yönünde alınan istihbari bilgiler çerçevesinde yapılan kontrolde, … kullanmış olduğu … plâkalı beyaz … marka aracın takibe alınarak, ilçe merkezinde durdurulduğu ve savcılığın yazılı emriyle yapılan araçta yapılan aramada siyah çöp poşetine sarılmış 2 adet karton kolinin bulunduğu, bu kolilerden farklı markalarda 174 karton (1740 adet) kaçak sigara tespit edildiği görülmüştür.
4733 sayılı Kanun'un 8. maddesinin 5. fıkrasının (f) bendinde düzenlenen "Kurumdan belge almamış kişilerden ürün almak" fiilinden ve (g) bendinde düzenlenen "Kurumdan satış belgesi almadan tütün mamullerinin toptan satışını yapmak" fiilinden ötürü idari para cezası verilebilmesi için madde metninde belirtildiği şekilde tipe uygun fiilin gerçekleştirildiğinin tam olarak ortaya konulması gerektiği, kaçak olduğu tespit edilmiş ürünlerin bu kişinin üzerinde, aracında veya yanında yakalanmasının anılan fiillerin işlenmiş olabileceği noktasında şüphe oluştursa da idari para cezasına hükmetmek için yeterli olmadığı açıktır.
Kanun'a uygun olarak idari para cezası tesis edebilmek için söz konusu kaçak tütün ürünlerinin kurumdan belge almamış kişilerden alınırken veya perakende satışı yapılırken yakalanma yönünde bir tespitin yapılması, bu konuda tanık beyanlarına başvurulması ve bunların satışının yapıldığı veya alım yapılan kimselerin ifadelerinin alınması noktasında bir takım ek araştırma ve soruşturma sonucunda somut tespitlere dayanılarak fiilin açıkça sübut bulduğunun ortaya konulması gerekmektedir.
Belirtilen çerçevede somut olayda, sadece davacının üzerinde kaçak sigara bulundurmasının anılan Kanun'da aranılan tipteki fiile uygun olmadığı, dava konusu idari yaptırım tutanağındaki ceza verilmesine neden olan kanunun ilgili maddeleri ile tespit edilen aykırı kabahat/fiil arasındaki bağlantının ne şekilde kurulduğunun açık ve anlaşılır şekilde belirtilmediği, dosyada yalnızca davacının üzerinden çıkan 30 paket kaçak sigara tespitine dayalı olarak idari yaptırım tutanağı düzenlendiği, söz konusu yaptırım tutanağında ihlâl edildiği belirtilen kanun maddelerine yönelik ihlallerin ne şekilde gerçekleştiğinin tam olarak hukuki denetime imkân verecek şekilde ortaya konulamadığı ve yukarıda belirtilen ek tespitler yapılmaksızın idari yaptırım uygulandığı görüldüğünden tüm bu hususlar açısından kanunilik ve hukuki belirlilik ilkelerinin ihlâl edildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, 4733 sayılı Kanun'un 8. maddesinin 5. fıkrasının (f) ve (g) bentleri uyarınca tesis edilen idarî para cezası işleminde hukuka uygunluk ve bu işleme karşı açılan davanın reddine ilişkin Mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 02/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.