Danıştay 10. Daire 2015/4977 Esas 2020/5508 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2015/4977
Karar No : 2020/5508

DAVACI : …
DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Huk. Müş. …

DAVANIN KONUSU :
20/07/2013 tarih ve 28713 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin, geçici 2. maddesinin ve … tarih ve …. sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü işleminin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Davacı tarafından, Sağlık Meslek Yüksek Okulu Ebelik bölümü mezunu olarak İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda düzenlenmiş diğer sağlık personeli belgesi almak üzere eğitimlere ve sınavlara katılma hakkı için yaptığı başvurunun Yönetmelik gerekçe gösterilerek reddedildiği, Yönetmelikte diğer sağlık personeli arasında ebelik unvanın bulunmadığı, ebeler aleyhine ayrımcılık olduğu, ebelerin de eğitim alma ve sınava girme hakkının olmasının kanun önünde eşitlik ilkesi ve hukukun gereği olduğu, Yönetmelik düzenlemesinde ve işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI :
Davalı idare tarafından, öncelikle, usule ilişkin olarak, davanın süresinde açılıp açılmadığının resen incelenmesi gerektiği, esas ilişkin olarak ise; dava konusu yönetmeliğin İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun verdiği yetkiyle çıkarıldığı, Sağlık Bakanlığının uygun görüşünün alındığı, hemşirelik yetkisine sahip ebelere yönelik bir önerinin olmadığı, dava konusu tanımın Kanuna uygun olduğu, ebelerin hemşire olarak kabul edilmesine hukuken imkan olmadığı, davacının da ebe olduğu, diğer sağlık personeli kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmadığı savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava; ebe olan davacı tarafından, iş şağlığı ve iş güvenliği hizmetlerinde görev yapabilmesi için belge almak üzere eğitim ve sınavlara katılma hakkı verilmesi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarihli ve … sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü işlemi ile bu işleme dayanak oluşturan 20/7/2013 tarih ve 28713 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinin (b) bendi ile Geçici 2. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelik, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevli işyeri hekimlerinin ve diğer sağlık personelinin nitelikleri, belgelendirilmeleri, eğitimleri, görev, yetki ve sorumlulukları ile çalışma usul ve esaslarını düzenlemek amacıyla 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 3, 24, 27, 30 ve 31'inci maddeleri ile 3146 sayılı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 2 ve 12'nci maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 30'uncu maddesinin 1'inci fıkrasının (b) bendinin 2 numaralı alt bendinde, işyeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik biriminde görev alacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin nitelikleri, işe alınmaları, görevlendirilmelerine, görev, yetki ve sorumlulukları, görevlerini nasıl yürütecekleri, işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak asgari çalışma sürelerine, işyerlerindeki tehlikeli hususları nasıl bildirecekleri, sahip oldukları belgelere göre hangi işyerlerinde görev alabileceklerine; 5 numaralı alt bendinde ise, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin eğitimleri ve belgelendirilmelerine, unvanlarına göre kimlerin hangi sınıf belge alabileceklerine, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli eğitimi verecek kurumların belgelendirilmelerine, yetkilendirilmeleri ile eğitim programlarının ve bu programlarda görev alacak eğiticilerin niteliklerinin belirlenmesine ve belgelendirilmelerine, eğitimlerin sonunda yapılacak sınavlar ve düzenlenecek belgelere ilişkin usul ve esasların Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiş; aynı maddenin 2'nci fıkrasında da, birinci fıkranın (b) bendine göre işyeri hekimi ve diğer sağlık personeline dair çıkarılan yönetmelikte yer alan işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eğitim programları, çalışma süreleri, görev ve yetkilerine ilişkin hususlarda Sağlık Bakanlığının uygun görüşünün alınması gerektiği ifade edilmiştir.
Anılan hükümlere dayanılarak yayımlanan İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 4'üncü maddesinin b bendinde, "diğer sağlık personeli" ibaresinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilmek üzere Bakanlıkça belgelendirilmiş hemşire, sağlık memuru, acil tıp teknisyeni ve çevre sağlığı teknisyeni diplomasına sahip olan kişiler ile Bakanlıkça verilen işyeri hemşireliği belgesine sahip kişileri ifade ettiği, 15'inci maddesinde, diğer sağlık personeli belgesinin, 4'üncü maddesinin 1'inci fıkrasının b bendinde belirtilen unvana sahip kişilerden, maddede belirtilen şartları taşıyanlara istekleri halinde EK 4'teki örneğine uygun olarak Genel Müdürlükçe verileceği belirtilmiş, ''Diğer sağlık personelinin durumu'' başlıklı Geçici 2. maddesinde ise ''(1) Yönetmeliğin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde sayılan unvanlara sahip olan ve diğer sağlık personeli olarak görevlendirilecek kişilerde; a) 1/1/2015 tarihine kadar EK-4’teki örneğine uygun belgeye sahip olma şartı aranmaz, ancak bu kişilerin 1/1/2016 tarihine kadar söz konusu belgeye sahip olması zorunludur. b) 1/1/2015 tarihinden sonra görevlendirileceklerde EK-4’teki örneğine uygun belgeye sahip olma şartı aranır.'' hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu yönetmelikte sağlık personelinin aldıkları eğitimin niteliği ile buna bağlı görev kapsamı dikkate alınarak ve yurt sathında eşit, kaliteli ve verimli sağlık hizmeti sunumunun sağlanması konusunda görevli olan Sağlık Bakanlığının uygun görüşü de alınmak suretiyle iş şağlığı ve iş güvenliği hizmetlerinde ihtiyaç duyulan sağlık personeli tanımlanmış olup; "ebe unvanı"na sahip olanlara, aldıkları eğitimin içerik ve niteliği dikkate alınarak iş şağlığı ve iş güvenliği hizmetlerinde görev yapacak sağlık personeli arasında yer verilmemesinde üst normlara ve hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Davacı tarafından yapılan 12/02/2015 tarihli başvuru ile "diğer sağlık personeli" belgesi almak üzere eğitimlere ve sınavlara katılma hakkı verilmesi talep edilmiş olup, davalı idare tarafından … tarihli ve … sayılı işlem ile 20/07/2013 tarih ve 28713 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gerekçe gösterilerek davacının başvurusu reddedilmiştir.
Bunun üzerine davacı tarafından, 20/07/2013 tarih ve 28713 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin, geçici 2. maddesinin ve … tarih ve … sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü işleminin hukuka aykırı olduğu iddialarıyla iptalleri için bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
Davalı tarafından, davanın süresinde açılıp açılmadığının resen incelenmesi gerektiği ileri sürülmüştür.
Uyuşmazlık konusu olayda, davanın süresinde açıldığı sonucuna varılmaktadır.

ESAS YÖNÜNDEN:
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin birinci fıkrasının (ş) bendinde, "işyeri hemşiresi"nin, "25/02/1954 tarihli ve 6283 sayılı Hemşirelik Kanununa göre hemşirelik mesleğini icra etmeye yetkili, iş sağlığı ve güvenliği alanında görev yapmak üzere Bakanlıkça yetkilendirilmiş işyeri hemşireliği belgesine sahip hemşire/sağlık memurunu" ifade ettiği; 6. maddesinin üçüncü fıkrasında, tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personelinin görevlendirilmesinin zorunlu olmadığı; 30. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (2) numaralı alt bendinde, işyeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik biriminde görev alacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin nitelikleri, işe alınmaları, görevlendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları, görevlerini nasıl yürütecekleri, işyerinde çalışan sayısı ve işyerinin yer aldığı tehlike sınıfı göz önünde bulundurularak asgari çalışma süreleri, işyerlerindeki tehlikeli hususları nasıl bildirecekleri, sahip oldukları belgelere göre hangi işyerlerinde görev alabilecekleri hususlarının; (5) numaralı alt bendinde ise, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personelinin eğitimleri ve belgelendirilmeleri, unvanlarına göre kimlerin hangi sınıf belge alabilecekleri, işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer sağlık personeli eğitimi verecek kurumların belgelendirilmeleri, yetkilendirilmeleri ile eğitim programlarının ve bu programlarda görev alacak eğiticilerin niteliklerinin belirlenmesi ve belgelendirilmeleri, eğitimlerin sonunda yapılacak sınavlar ve düzenlenecek belgelere dair konular ile bunlara ilişkin usul ve esasların Bakanlıkça çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği belirtilmiş; anılan maddenin ikinci fıkrasında da, birinci fıkranın (b) bendine göre işyeri hekimi ve diğer sağlık personeline dair çıkarılacak yönetmelikte yer alan işyeri hekimi ve diğer sağlık personelinin eğitim programları, çalışma süreleri, görev ve yetkilerine ilişkin hususlarda Sağlık Bakanlığının uygun görüşünün alınacağı kurala bağlanmıştır.
"İşyerindeki sağlık ve güvenlik risklerini önleyici ve koruyucu hizmetleri yürütenlerin niteliklerini belirlemek, eğitimlerini ve sertifikalandırılmalarını sağlama" görevi, 02/07/2018 tarihli ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 4. maddesiyle adı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Alanında Bazı Mali Hükümler Hakkında Kanun olarak değiştirilen 3146 sayılı Kanunun mülga 2. maddesinde kapatılan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 65. maddesinde ise Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının görevleri arasında sayılmıştır.
Yine, "işyerindeki sağlık ve güvenlik risklerini önlemek ve koruyucu hizmetleri yürütmek üzere görevlendirilecek işyeri hekimleri, iş güvenliği uzmanları ve diğer görevlilerin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eğitim ve belgelendirme usul ve esaslarını belirleme" görevi de 3146 sayılı Kanunun mülga 12. maddesinde ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 76. maddesinde İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün görevleri arasında sayılmıştır.
6283 sayılı Hemşirelik Kanunu'nun 1. maddesinde, Türkiye’de üniversitelerin hemşirelik ile ilgili lisans eğitimi veren fakülte ve yüksek okullarından mezun olan ve diplomaları Sağlık Bakanlığınca tescil edilenler ile öğrenimlerini yurt dışında hemşirelik ile ilgili, Devlet tarafından tanınan bir okulda tamamlayarak denklikleri onaylanan ve diplomaları Sağlık Bakanlığınca tescil edilenlere "hemşire" unvanı verileceği; 4. maddesinin birinci fıkrasında, "hemşirelerin"; tabip tarafından acil haller dışında yazılı olarak verilen tedavileri uygulamak, her ortamda bireyin, ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirlemek ve hemşirelik tanılama süreci kapsamında belirlenen ihtiyaçlar çerçevesinde hemşirelik bakımını planlamak, uygulamak, denetlemek ve değerlendirmekle görevli ve yetkili sağlık personeli olduğu, ayrıca aile hekimliği uygulamasına ilişkin kanun hükümleri ile bu Kanuna dayanılarak yürürlüğe konulan mevzuattaki görevleri de yapacakları; ikinci fıkrasında, hemşirelerin birinci fıkrada sayılan hizmetlerde çalışma alanlarına, pozisyonlarına ve eğitim durumlarına göre görev, yetki ve sorumluluklarının Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenleneceği hükme bağlanmıştır.
Sağlık hizmeti sunulan kurum ve kuruluşlarda görev yapan hemşirelerin çalışma alanlarına, pozisyonlarına ve eğitim durumlarına göre görev, yetki ve sorumluluklarını belirlemek amacıyla 08/03/2010 tarih ve 27515 sayılı Resmi Gazete'de Hemşirelik Yönetmeliği yayımlanmış; Yönetmeliğin 4. maddesinde, hemşirenin, 6283 sayılı Hemşirelik Kanununa göre hemşirelik mesleğini icra etmeye yetkili sağlık personelini, başhemşirenin, kurum ve kuruluşlarda hemşirelik hizmetlerini en üst düzeyde temsil eden hemşireyi; uzman hemşirenin, mesleğiyle ilgili lisansüstü eğitim alarak uzmanlaşan ve diploması Bakanlıkça tescil edilen hemşireyi; yetki belgesinin, hemşirelerin meslekleriyle ilgili özellik arz eden birim ve alanlarda ilgili mevzuatında düzenlenen hizmet içi eğitim çalışmaları neticesinde Bakanlıkça tanzim olunan belgeyi ifade ettiği belirtilmiştir. Yönetmeliğin "Hemşirelerin görev, yetki ve sorumlulukları" başlıklı 6. maddesinde hemşirelerin görev ve sorumlulukları, "a) Her ortamda bireyin, ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirler ve hemşirelik tanılama süreci kapsamında belirlenen ihtiyaçlar çerçevesinde hemşirelik bakımını kanıta dayalı olarak planlar, uygular, değerlendirir ve denetler. b) Verilen hemşirelik bakımının kalitesini ve sonuçlarını değerlendirir, hizmet sunumunda bu sonuçlardan yararlanarak gerekli iyileştirmeleri yapar ve sonuçları ilgili birime iletir. c) Tıbbî tanı ve tedavi planının uygulanmasında; hekim tarafından, acil durumlar dışında yazılı olarak verilen tedavileri uygular, hastada beklenmeyen veya ani gelişen durumlar ile acil uygulanması gereken tanı ve tedavi planlarında müdavi hekimin şifahi tıbbi istemini kabul eder. Bu süreçte hasta ve çalışan güvenliği açısından gerekli tedbirleri alır. ç) Hastaya lüzumu halinde uygulanmak üzere hekim tarafından reçete edilen tıbbî talepleri bilimsel esaslara göre belirlenen sağlık bakım, tanı ve tedavi protokolleri doğrultusunda yerine getirir. d) Tıbbi tanı ve tedavi işlemlerinin hizmetten faydalanana zarar vereceğini öngördüğü durumlarda, müdavi hekim ile durumu görüşür, hekim işlemin uygulanmasında ısrar ederse durumu kayıt altına alarak hekimin yazılı talebi üzerine söz konusu işlemi uygular. e) Tıbbî tanı ve tedavi girişimlerinin hasta üzerindeki etkilerini izler, istenmeyen durumların oluşması halinde gerekli kayıtları tutarak hekime bildirir ve gerekli önlemleri alır. f) Görevi teslim alacak hemşire gelmeden ve gerekli bilgiyi hasta başında sözlü ve yazılı olarak teslim etmeden ve doğal afet, toplu kazalar gibi olağanüstü durumlarda ise hemşireye olan ihtiyaç ortadan kalkmadan kurumdan ayrılamaz. g) Hemşirelikle ilgili eğitim, danışmanlık, araştırma faaliyetlerini yürütür. Mesleği ile ilgili bilimsel etkinliklere katılır. Toplumun, öğrenci hemşirelerin, sağlık çalışanlarının ve adaylarının eğitimine destek verir ve katkıda bulunur. h) Sağlık hizmetlerinin verildiği tüm alanlarda etkin bir şekilde görev alır, oluşturulan sağlık politikalarının yürütülmesinde, mevzuat çerçevesinde karar mekanizmalarına katılır. ı) Hizmet sunumunda, hizmetten faydalananların bireysel farklılıklarını kabul ederek, insan onurunu, mahremiyetini ve kültürel değerlerini azami ölçüde göz önünde bulundurur. i) Tüm uygulamalarını kayıt altına alır." şeklinde düzenlenmiş; "Uzman hemşire" başlıklı 7. maddesinde, "(1) Lisans mezunu hemşirelerden; yurtiçinde hemşirelik anabilim dallarında ve bunların altında açılan lisansüstü eğitim programlarından mezun olan ve diplomaları Bakanlıkça tescil edilen hemşireler ile yurtdışında bu programlardan mezun olup, diplomalarının denklikleri onaylanan ve diplomaları Bakanlıkça tescil edilen hemşireler alanlarında uzman hemşire olarak çalışırlar. (2) Uzman hemşireler, temel hemşirelik rollerinin yanı sıra uzmanlığını yaptığı alana yönelik klinik bilgi, beceri, sağlık araştırmaları, danışmanlık hizmetleri, sağlık eğitim hizmetlerinin programlanması, uygulanması ve değerlendirilmesinde sorumluluk alır, uygular ve değerlendirir. (3) Uzmanlık alanı ile ilgili kapsamlı sağlık değerlendirmeleri yapar. Hemşirelik bakımını planlar, uygular ve yönetir. Bakımda istenen hedeflere ulaşılamaması durumunda, yeni stratejiler geliştirir. (4) Hastalara uygulanan tıbbi tanı ve tedavi işlemlerine ilişkin karşılaşılan kritik durumlarda, uygun kararın verilmesinde hemşirelere danışmanlık yapar, meslekî gelişimleri açısından hemşirelere yardımcı olur. (5) Hasta ve ailesinin eğitimini planlar. Hastaları, bakım ve tedavi yöntemleri ile olası yan etkileri hakkında bilgilendirir. Hastaların güncel ve güvenilir sağlık bilgisine ulaşmasını sağlar. (6) Uzmanlık alanı ile ilgili ve etik konularda kişi, kurum ve kuruluşlara danışmanlık ve bilirkişilik yapar. Çalıştığı kurumda araştırmalarla ilgili etik komitede görev alabilir." hükmüne yer verilmiştir.
13/01/1983 tarih ve 17927 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin "Ebelerin Görev ve Yetkileri" başlıklı 133. maddesinde, ebeler, "sağlık meslek okulu mezunu, doğum ve doğum kontrolü ile ilgili kendisine düşen görevleri yapabilecek yeteneklere sahip, gerekli kursları görmüş yardımcı sağlık personeli" olarak tanımlanmıştır.
1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun'un 47. maddesinin birinci fıkrasında yer alan "Türkiye dâhilinde ebelik sanatını icra için Türk olmak ve Tıp Fakültesi Kabile Mektebinden veya Sıhhiye ve Muaveneti İçtimaiye Vekâleti tarafından küşat ve idare edilen ebe mekteplerinden bir şahadetname sahibi bulunmak ve bu şahadetname mezkur Vakâletçe tasdik ve tescil edilmiş olmak lâzımdır." hükmü, 18/01/2014 tarih ve 28886 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6514 sayılı Kanun'un 22. maddesiyle "Türkiye’de üniversitelerin ebelik ile ilgili lisans eğitimi veren fakülte ve yüksekokullarından mezun olan ve diplomaları Sağlık Bakanlığınca tescil edilenler ile öğrenimlerini yurt dışında ebelik ile ilgili bir okulda tamamlayarak denklikleri onaylanan ve diplomaları Sağlık Bakanlığınca tescil edilenlere ebe unvanı verilir." şeklinde değiştirilmiştir.
1219 sayılı Kanuna 06/04/2011 tarih ve 6225 sayılı Kanun'un 9. maddesiyle eklenen ek 13. maddesinin birinci fıkrasında bazı sağlık meslek mensuplarının mezuniyet ve görevlerine ilişkin temel hususlar belirlenmiş olup, anılan maddenin ikinci fıkrasında "...sağlık meslek mensuplarının iş ve görev ayrıntıları ile sağlık hizmetlerinde çalışan diğer meslek mensuplarının sağlık hizmetlerinde çalışma şartları, iş ve görev tanımları; sertifikalı eğitime ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikte düzenlenir." hükmüne yer verilmiştir.
1219 sayılı Kanunun ek 13. maddesine ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 40. maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanan Sağlık Meslek Mensupları ile Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik 22/05/2014 tarih ve 29007 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Anılan Yönetmeliğin sağlık meslek mensuplarının iş ve görev tanımlarına dair (1) numaralı ekinde, "ebe"nin görev tanımı, "a) Cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetlerinde; gebelik öncesi dönemde gebeliğe hazırlık eğitimi ile anne-babalığa ve doğuma hazırlık programlarının hazırlanmasını ve yürütülmesini sağlar. Doğurganlık sınırları içerisindeki kadınların üreme sağlığı konusunda izlemini yapar. b) Gebelik tanısını koyar, normal gebe izlemini ve gerekli muayenelerini yapar, riskli durumları erken dönemde belirler, gerekli önlemleri alarak sevk eder. c) Doğum sürecini yönetir; travay sırasında anne ve bebeğin sağlığını izler, normal doğumları ve tabibin olmadığı hallerde acil makat doğumları yaptırır, gerektiğinde epizyotomi uygular. Doğum sürecinde normalden sapmaları belirler, acil durum tedbirlerini alır ve tabibe haber verir, tabibin direktifleri doğrultusunda acil müdahalede bulunur. ç) Doğum sonrası dönemde; yenidoğanın ilk bakım ve muayenesini yapar, gerektiğinde acil resüsitasyon gerçekleştirir, anneye emzirme eğitimi verir, annenin bakım ve izlemini yapar, normalden sapmaları tespit ederek sevk eder. d) Acil obstetrik durumlarda Bakanlıkça düzenlenen protokoller doğrultusunda tanımlanan ilaçları uygular. e) Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde anne ve bebek sağlığını korumak ve geliştirmek için gerekli eğitim ve danışmanlık hizmeti verir. f) Aile planlaması hizmetlerinde, kadın ve yenidoğana ait tarama programlarında görev alır. g) 0-6 yaş çocuk bakım ve gelişimini izler, özellikle gebe ve 0-6 yaş çocuk aşıları olmak üzere bulaşıcı hastalıkların kontrol programlarında ve bağışıklama hizmetlerinde görev alır." şeklinde belirlenmiştir.

Yönetmeliğin Dava Konusu 4. Maddesinin Birinci Fıkrasının (b) Bendinin İncelenmesi:
Dava konusu Yönetmeliğin 16. maddesinde iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde işyeri hekimi ile birlikte çalışacağı belirtilen "diğer sağlık personeli", Yönetmeliğin 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, "iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilmek üzere Bakanlıkça belgelendirilmiş hemşire, sağlık memuru, acil tıp teknisyeni ve çevre sağlığı teknisyeni diplomasına sahip olan kişiler ile Bakanlıkça verilen işyeri hemşireliği belgesine sahip kişileri" şeklinde tanımlanmıştır.
Yönetmeliğin dayanağı olan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nda "diğer sağlık personeli" tanımına yer verilmemekle beraber, 3146 sayılı Kanunun mülga 2. maddesi ve 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 65. maddesinde, işyerindeki sağlık ve güvenlik risklerini önleyici ve koruyucu hizmetleri yürütenlerin niteliklerini belirleme görevi davalı Bakanlığa verilmiş; 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'nun 30. maddesinde de, diğer sağlık personelinin, nitelikleri, işe alınmaları, görevlendirilmeleri, görev, yetki ve sorumlulukları, görevlerini nasıl yürütecekleri hususlarının Bakanlıkça çıkarılacak Yönetmelikle belirleneceği kurala bağlanmıştır.
1219 sayılı Kanun'un ek 13. maddesine ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 40. maddesi hükümlerine dayanılarak hazırlanan Sağlık Meslek Mensupları ile Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik, dava konusu Yönetmelikten sonra 22/05/2014 tarihinde yürürlüğe girmiş olsa da, bu Yönetmelikte de ebelerin görevlerinin, 13/01/1983 tarih ve 17927 mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinin 133. maddesinde olduğu gibi gebelik öncesi ve sonrasında anne ve bebek sağlığına ilişkin olduğu kurala bağlanmıştır.
Öte yandan, Dünya Sağlık Örgütü’nce ebe; gebelik sırasında, doğumda ve doğum sonrası dönemlerde annelere gerekli bakım ve danışmanlığı sağlayan, normal doğumları kendi sorumluluğunda yaptırmak ve yeni doğan bakımını yapmak üzere eğitilmiş kişiler olarak tanımlanmıştır.
Diğer taraftan, davacı, ebelerin de Yönetmelikte belirtilen diğer sağlık personeli olarak çalışacak liyakat ve yeterliliğe sahip olduğu, Devletin Anayasa'nın 10. maddesindeki eşitlik ilkesi gereğince benzer durumda olanlara benzer şekilde davranmak zorunda olduğu iddiasında bulunmuştur. Anayasa'nın 10. maddesinde ifade edilen eşitlik ilkesi Anayasa Mahkemesi kararlarında ifade edildiği üzere aynı durumda bulunanlar için haklarda ve ödevlerde, yararlarda ve yükümlülüklerde, yetkilerde ve sorumluluklarda, fırsatlarda ve hizmetlerde eşit davranma zorunluluğunun bulunması olup, ebelerin, dava konusu Yönetmelikte diğer sağlık personelleri olarak belirtilen hemşire, sağlık memuru, acil tıp teknisyeni ve çevre sağlığı teknisyenlerinden farklı mesleki görev, yetki ve sorumluluklarının bulunduğu dikkate alındığında, farklı kurallara tabi tutulmaları eşit davranma zorunluluğunun ihlali anlamına gelmemektedir.
Ebelerin sağlık hizmetlerinde ifa ettikleri görev ve sorumlulukları dikkate alınmak ve Sağlık Bakanlığı'nın diğer sağlık personelinin tanımına ilişkin verdiği görüş de dikkate alınmak suretiyle iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinde görevlendirilecek personelin kimler olacağının tespiti hususunda görevli ve yetkili davalı Bakanlıkça hazırlanan Yönetmeliğin 4. maddesinin (b) bendinde bu yönüyle üst düzenleyici kurallara, kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmamaktadır.


Yönetmeliğin Geçici 2. Maddesinin İncelenmesi:
Dava konusu Yönetmeliğin Geçici 2. maddesinde, diğer sağlık personeli unvanına sahip olup da, diğer sağlık personeli belgesini almayanların hangi tarihe kadar belge almaları gerektiği kurala bağlanmış; 07/03/2016 tarih ve 29646 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İşyeri Hekimlerinin ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 4. maddesi ile yapılan değişiklik ile diğer sağlık personeli unvanına sahip olanlardan belge almayanların, eğitimlerini tamamlayıp tamamlamamış olmalarına göre hangi tarihe kadar görevlendirilebilecekleri yeniden düzenlenmiştir.
Davacı tarafından ebelerin diğer sağlık personeli tanımı içerisinde yer almaması nedeniyle diğer sağlık personeli belgesi düzenlenmediği belirtilmek suretiyle ilgili düzenlemelerin iptalinin istenilmesi karşısında, Yönetmeliğin 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine ilişkin olarak yapılan açıklamalar doğrultusunda Yönetmeliğin geçici 2. maddesinde de bu yönüyle üst düzenleyici kurallara ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

… Tarih ve … Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü İşleminin İncelenmesi :
Dava konusu işlem, 20/07/2013 tarih ve 28713 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İşyeri Hekimi ve Diğer Sağlık Personelinin Görev, Yetki, Sorumluluk ve Eğitimleri Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gerekçe gösterilerek tesis edilmiştir.
Yukarıda yer verilen gerekçelerle söz konusu Yönetmelik düzenlemesinde hukuka aykırılık görülmediğinden, bu düzenlemeye dayanılarak tesis edilen dava konusu işlemde de hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 01/12/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.