21. Hukuk Dairesi 2015/2368 E. , 2015/18248 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Ulukışla Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 17/07/2014
NUMARASI : 2013/95-2014/118
Davacılar, murisinin iş kazası sonucu ölümünden doğan maddi ve manevi tazminatın ödetilmesi davasının yapılan yargılacması sonunda; bozmaya uyarak ilamda yazılı nedenlerle 228.041,75 TL maddi ve manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine ilişkin hükmün süresi içinde temyizen incelenmesi davacılar vekilince duruşmasız, davalılardan E..İnşaat Taahhüt Ticaret A.Ş, Tubin İnşaat Sanayi Turizm Ticaret A.Ş, Tekfen İnşaat Ve Tesisat A.Ş, Ö.... İnşaat Turizm En San Ticaret A.Ş. vekillerince de duruşmalı olarak istenilmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 13/10/2015 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmiştir. Duruşma günü davalılardan E...İnşaat Taahhüt Ticaret A.Ş vekili Avukat Ö...B... ile karşı taraf vekili Avukat Ö... M...geldiler. Diğer davalılar adına gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan Avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı gün Tetkik Hakimi tarfından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü ve aşağıda karar tespit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, temyizin kapsamına ve temyiz nedenlerine göre, davacıların tüm temyiz eden davalıların aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava 03.09.2003 tarihinde meydana gelen iş kazası sonucu ölen sigortalının hak sahiplerinin maddi ve manevi zararlarının giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece Dairemizin birleşen davanın zaman aşımı nedeniyle reddinin hatalı olduğuna, manevi tazminatın az takdir edildiğine ve hesap bilirkişi raporunun B şıkkında bulunan ve asgari ücretin 1,81 katı düzeyindeki ücretin gerçek ücret olduğunun kabulü ile tazminatın hesabında esas alınması gerektiğine ilişkin bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davacı çocukların maddi zararları sigorta tahsisleri ile karşılandığından maddi tazminat istemlerinin reddine, davacı eşin maddi tazminat istemi ile davacı eş ve çocukların manevi tazminat istemlerinin ise kısmen kabulüne karar verilmiş ve bu karar süresinde davacılar vekili ile E... Elk. San. Tic. Ltd. Şti dışındaki davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir
Temyizin kapsam ve nedenleri dikkate alındığında davacı çocuklar bakımından maddi tazminat istemlerinin reddi ile davacılar yararına manevi tazminat takdirine ilişkin karar isabetlidir. Davacı eş bakımından ise maddi tazminatın belirlenmesi hatalı olmuştur. Mahkemece uyulmasına karar verilen bozma sonrası yapılan yargılamada, yeni verilere göre hak sahiplerinin zararları hesaplatılarak, resmi nikahla evlilik birliği bulunmayan davacı eş bakımından yeni alınan raporda hesaplanan tazminattan bozma öncesi gibi % 25 oranında takdiri indirim yapılmak suretiyle, suretiyle maddi tazminatın belirlenmesi yoluna gidilmiş olup, yapılan bu uygulama ile davalı yararına oluşan usuli kazanılmış hakkın ihlal edildiği görülmektedir.
Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına Mahkemece uyulmasına karar verildiğinde, Mahkeme için uyulan kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince de, sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde ikinci bir bozma kararı verilememektedir. (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E. 2006/521 sayılı kararı)
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Kazanılmış haklar Hukuk Devleti kavramının temelini oluşturan en önemli unsurlardandır. Kazanılmış hakları ortadan kaldırıcı nitelikte sonuçlara yol açan yorumlar Anayasanın 2.maddesinde açıklanan “Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir hukuk devletidir” hükmüne aykırılık oluşturacağı gibi toplumsal kararlılığı, hukuksal güvenceyi ortadan kaldırır, belirsizlik ortamına neden olur ve kabul edilemez.
Somut olayda, Dairemizce verilen bozma kararında, hesap raporunun “B” şıkkındaki hesaplamanın maddi tazminatın belirlenmesinde hükme esas alınması gerektiği dışında maddi tazminatın belirlenmesine ilişkin olarak bozma nedeni yoktur. Diğer bir deyişle maddi tazminatın belirlenmesine esas alınan diğer doneler bozma dışında kalmıştır. Hal böyle olunca sigortalının asgari ücretin 1,81 katı düzeyinde ücretle çalıştığının kabul edilerek hak sahiplerinin maddi zararlarının belirlendiği 13.05.2011 günlü hesap bilirkişi raporunun “B” şıkkında davacı Fatma İnce bakımından hesaplanan zarardan şimdiki gibi %25 oranında bir indirim yapılarak sonucuna göre ve taleple bağlı biçimde bir karar verilmek gerekirken, yeni verilere göre hesaplanan zarardan takdiri indirim yapılmak suretiyle maddi tazminata karar verilmesi davalılar yararına oluşan usuli kazanılmış hakkın ihlali niteliğinde olup bozma nedenidir.
Yapılacak iş 13.05.2011 tarihli hesap bilirkişi raporunun “B” şıkkında hak sahibi Fatma İnce için hesaplanan zarardan, şimdiki gibi takdiri indirim yapılarak sonucuna göre ve taleple bağlı biçimde maddi tazminat istemi hakkında bir karar verilmekten ibarettir.
Mahkemece yukarıda açıklanan maddi ve hukuksal olgular ve özellikle davalılar yararına oluşan usuli kazanılmış hak dikkate alınmadan yazılı şekilde hüküm kurması usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul olunmalı ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenle BOZULMASINA,davalılardan Emta İnş. A.Ş yararına takdir edilen 1.100.00 TL duruşma Avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılara iadesine, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz edenlerden davacılara yükletilmesine, 13.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.