Taraflar arasında görülen davada;
Davacı, miras bırakanı Ş.’nin dava konusu 11 parça taşınmazını kızlarından mal kaçırmak amacıyla ve muvazaalı olarak ölünceye kadar bakma akti ile üç erkek çocuğuna temlik ettiğini ileri sürerek miras payı oranında tapu iptal ve tescil isteğine bulunmuştur.
Davalılar, bakım aktinin muvazaalı olmadığını, murisin kanser hastası olduğunu belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, miras bırakan tarafından davalılara yapılan temliklerin mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğu gerekçesiyle miras payları oranında tapuların iptali ile davacı ve davalılar adına tesciline karar verilmiştir.
Karar, davalılar vekili tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi . ...raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden, toplanan delillerden; dava konusu toplam 11 parça taşınmazın miras bırakan tarafından 21.5.1969 tarihinde ölünceye kadar bakma aktiyle davalı üç oğluna temlik edildiği görülmektedir.
Miras bırakanın kızı olan davacı anılan temliklerin mirasçıdan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek eldeki davayı açmıştır.
Davalılar miras bırakanın kanser hastası olduğunu murise ve eşine kendileri tarafından bakıldığını, murisleri adına kayıtlı 22 parça taşınmazın daha bulunduğunu belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Bilindiği üzere; ölünceye kadar bakıp gözetme sözleşmesi, taraflarına karşılıklı hak ve borçlar yükleyen bir bağıttır. (B.K.m.5ll).Başka bir anlatımla ivazlı sözleşme türlerindendir. Bu sözleşme ile bakım alacaklısı, sözleşme konusu malın mülkiyetini bakım borçlusuna geçirme; bakım borçlu suda bakım alacaklısına yasanın öngördüğü anlamda ölünceye kadar bakıp gözetme yükümlülüğü altına girer.(B.K.m.5l4).Hemen belirtmek gerekir ki, bakıp gözetme koşulu ile yapılan temliki işlemin geçerliliği için sözleşmenin düzenlendiği tarihte bakım alacaklısının özel bakım gereksinimi içerisinde bulunması zorunlu değildir. Bu gereksinmenin sözleşmeden sonra doğması, ya da alacaklının ölümüne kadar çok kısa bir süre sürmüş bulunması da sözleşmenin geçerliliğine etkili olamaz.
Kural olarak bu tür sözleşmeye dayalı bir temlikinde muvazaa ile illetli olduğunun ileri sürülmesi her zaman mümkündür. En sade anlatımla muvazaa,irade ile beyan arasında kasten yaratılan aykırılık olarak tanımlanabilir.Böyle bir iddia karşısında, aslolan tarafların akitteki gerçek ve müşterek amaçlarının saptanmasıdır.(B.K.m.l8).Şayet bakım alacaklısının temliki işlemde bakıp gözetilme koşulunun değil de, bir başka amacı gerçekleştirme iradesini taşıdığı belirlenirse (örneğin mirasçılarından mal kaçırma düşüncesinde ise), bu takdirde akdin ivazlı (bedel karşılığı) olduğundan söz edilemez;akitte bağış amacının üstün tutulduğu sonucuna varılır.Bu haldede Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu"nun l.4.l974 gün ve l/2 sayılı İnançları Birleştirme Kararı olayda, uygulama yeri bulur.
Miras bırakanın,ölünceye kadar bakıp gözetme karşılığı yaptığı temlikin muvazaa ile illetli olup olmadığının belirlenebilmesi içinde, sözleşme tarihinde murisin yaşı, fiziki ve genel sağlık durumu, aile koşulları ve ilişkileri,elinde bulunan mal varlığının miktarı,temlik edilen malın,tüm mamelekine oranı,bunun makul karşılanabilecek bir sınırda kalıp kalmadığı gibi bilgi ve olguların gözönünde tutulması gerekir.
Somut olaya gelince, miras bırakanın davalı oğullarına temlik ettiği taşınmazlar dışında adına kayıtlı başkaca taşınmazlarının da bulunduğu dosya kapsamı ile sabittir.
Bu durumda miras bırakanın davalılara ölünceye kadar bakım akti ile temlik ettiği taşınmazların yanında muris adına kayıtlı taşınmazlarında tapu kayıtlarının getirtilerek, mahallinde yapılacak bilirkişi incelemesi ile değerlerinin saptanması, miras bırakanın davalı oğullarına temlik ettiği taşınmazların değerleri ile kıyaslanması, makul sınırlar içinde kalıp kalmadığının değerlendirilmesi, miras bırakanın gerçek amacının mal kaçırma olup olmadığının yukarıda değinilen ilkeler de göz önüne alınarak saptanması gerekirken eksik inceleme ile yazılı olduğu üzere karar verilmiş olması doğru değildir.
Hal böyle olunca, davalıların bu yönlere değinen temyiz itirazları yerindedir.Kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerle HUMK."nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 19.3.2009 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
