10. Hukuk Dairesi 2015/16811 E. , 2016/4091 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, tarafların vekillerince temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanaklarından olan 506 sayılı Kanunun “Prim Belgeleri” başlığını taşıyan 79. maddesinin onuncu fıkrasında, yönetmelikle belirlenen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları, Kurumca saptanamayan sigortalıların, çalıştıklarını, hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak (5) yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilâm ile kanıtlayabildikleri takdirde, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayılarının göz önünde bulundurulacağı açıklanmış olup, anlaşılacağı üzere, çalışmanın tespiti istemiyle hak arama yönünden getirilen süre, doğrudan doğruya hakkın özünü etkileyen hak düşürücü niteliktedir ve dolması ile hakkın özü bir daha canlanmamak üzere ortadan kalkmaktadır.
Eldeki davada, davacının davalı işveren nezdinden 1989 yılı Ağustos ayından 2010 yılı temmuz ayına kadar çalışmasında eksik bildirilen çalışmalarının tespitini istemiş, mahkemece, bozma sonrası yapılan yargılamada davacının 2004 yılı 12. ay ve 2005/1. aydaki çalışmaları yönünden tespit hükmü kurularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Davacının 1990/1. döneminde dava dışı işyerinden bildirimleri bulunduğu, davalı işverenin ...... numaralı işyerinden işe giriş tarihi 22.05.1990 olan ve süresinde kuruma intikal eden işe giriş bildirgesi bulunduğu, davanın 17.02.2011 tarihinde açıldığı, gözetildiğinde, davacının 22.05.1990 tarihinden önceki dönem yönünden isteminin hak düşürücü süreye tabi olduğu, mahkemece, davacının talebi içerisindeki 22.05.1990 ila davalı işveren nezdinde bildirim yapılmaya başlandığı 15.08.1990 tarihleri arasındaki dönem yönünden araştırma yetersiz olduğu gibi 2004/12 ayına ait bordrodaki çalışmanın davacıya ait olduğuna ilişkin kabul eksik araştırmaya dayalı olduğu, yine, davacının davalı işveren nezdindeki 1993/1, 1993/2, 2002/2, 2002/3. Dönemlerindeki bildirimlerin eksik gün üzerinden olduğu, davacının anılan dönemlerde çalışmasına ilişkin bir belge olmadığı, davacının bu dönemlerde istirahatli ücretsiz izinli vs. olabileceği değerlendirilerek, anılan dönemler yönünden eksik gün çalışma kabul edilmesi hatalı değerlendirmeye dayalı olup, mahkemece, bozma gereği yerine getirilmemiştir.
Yukarıda yapılan açıklamalar ışığında; davacının 22.05.1990 ila 15.08.1990 tarihleri arasındaki çalışmaları, 22.05.1990 tarihli işe giriş bildirgesinin verildiği davalı işverene ait …145 sicil numaralı işyerine ait dönem bordrolarında kayıtlı anılan dönem çalışmaları bulunan bordro tanıkları, kısım şefi, amiri tespit edilerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı; 2004/12. Ayındaki bordroda davacının adı soyadı karşısında farklı bir sicil numarası yazıldığı gözetildiğinde, davanın bu kişinin hak alanını ilgilendirmesi nedeniyle, anılan sicil numarası sahibi kişi tespit edilip davaya dahil edilerek delilleri sorularak toplanmalı, davacının davalı işveren nezdindeki 1993/1, 1993/2, 2002/2, 2002/3. Dönemlerindeki eksik gün bildirimlerine ilişkin süresinde Kuruma intikal eden eksik gün bildirim formu olup olmadığı, işyeri dosyasında anılan dönemler yönünden eksik gün bildirime dair bilgi ya da belge olup olmadığı araştırılmalı, tüm dosya kapsamından varılacak sonuca göre, davacının isteminin 22.05.1990 tarihinden önceki dönem yönünden hak düşürücü süreye uğradığı gözetilerek, hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, tarafların vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, istek halinde temyiz harcının davacıya ve davalı ...’na iadesine, 24.03.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi