Karşılıksız çek düzenlemek suçundan şüpheli ... hakkında vâki şikâyet üzerine başlatılan soruşturmada, 5941 sayılı Çek Kanunu"nun 5/1. maddesinde 6728 sayılı Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla yapılan değişiklik ile eylemin adli para cezasını gerektirir bir suç olarak öngörüldüğü, ancak yargılama usûlü açısından 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun 347, 349, 350, 351, 352 ve 353. maddelerinin uygulanacağının belirtildiği cihetle, şikâyet dilekçesinin İcra Ceza Mahkemesine sunulması gerektiğinden bahisle kovuşturmaya yer olmadığına dair İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığının 31/10/2016 tarihli ve 2016/144417 soruşturma, 2016/87596 sayılı kararına müşteki vekili tarafından yapılan itirazın kabulü ile anılan kararın kaldırılmasına ilişkin mercii İstanbul Anadolu 4. Sulh Ceza Hâkimliğinin 26/12/2016 tarihli ve 2016/5275 değişik iş sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 27/04/2017 gün ve 1536 sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekindeki dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 11/05/2017 gün ve KYB; 2017/28802 sayılı ihbarnamesi ile dairemize gönderilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre; Mercii tarafından 6728 sayılı Kanun’un 62. maddesi ile 5941 sayılı Kanun’un 3. maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “Cumhuriyet Başsavcılığına talepte” ibaresinin “icra mahkemesine şikâyette” şeklinde değiştirildiği, ancak bahse konu değişikliğin 6728 sayılı Kanun’un 76. maddesi uyarınca 31/12/2017 tarihinde yürürlüğe gireceği gerekçesiyle itirazın kabulüne karar verilmiş ise de;
6728 sayılı Kanun’un 62.maddesiyle 5941 sayılı Kanun’un 3. maddesine yukarıda belirtilen değişikliğin yanı sıra 10. fıkra eklenerek “Lehine karekodlu çek düzenlenen lehdar, teslim aldığı çeki Türk Ticaret Kanununun 780 inci maddesinin üçüncü fıkrasında belirtilen sisteme kaydeder. Karekodlu çekin sisteme kaydedildiği tarihten sonra çek düzenleyen tüzel kişinin temsilcilerinde meydana gelen değişiklikler, çek hesabı sahibi tüzel kişinin sorumluluğunu ortadan kaldırmaz.” şeklinde karekodlu çekler yönünden yeni bir düzenleme getirildiği, kanun koyucunun 6728 sayılı Kanun’un 76/f maddesindeki düzenleme ile işbu karekodlu çekler için öngörülen yeni düzenlemenin yürürlük tarihinin ertelenmesini amaçladığı zira;
6728 sayılı Kanun’un 63.maddesi ile değiştirilen 5941 sayılı Kanun’un 5.maddesinde “ (1) Üzerinde yazılı bulunan düzenleme tarihine göre kanuni ibraz süresi içinde ibrazında, çekle ilgili olarak “karşılıksızdır” işlemi yapılmasına sebebiyet veren kişi hakkında, hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur…Koruma tedbiri olarak verilen çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı kararlarına karşı yapılan itirazlar bakımından 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununun 353 üncü maddesinin birinci fıkrası hükmü uygulanır. Bu suçtan dolayı açılan davalar icra mahkemesinde görülür ve İcra ve İflas Kanununun 347, 349, 350, 351, 352 ve 353 üncü maddelerinde düzenlenen yargılama usulüne ilişkin hükümler uygulanır. Bu davalar çekin tahsil için bankaya ibraz edildiği veya çek hesabının açıldığı banka şubesinin bulunduğu yer ya da hesap sahibinin yahut şikâyetçinin yerleşim yeri mahkemesinde görülür.” şeklinde düzenleme yapılarak çekle ilgili olarak karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet vermek eyleminin, adli para cezasını gerektirir bir suç olarak öngörüldüğü, aynı maddede bu suçtan dolayı açılan davaların İcra mahkemelerinde görüleceği ve 2004 sayılı Kanun’un 347, 349, 350, 351, 352 ve 353 üncü maddelerinde düzenlenen yargılama usûlüne ilişkin hükümlerin uygulanacağının açıkça hükme bağlandığı, 2004 sayılı Kanun’un 349. maddesinde “Şikayet dilekçe ile veya şifahi beyanla yapılır. Dilekçeyi veya dava beyanını alan icra mahkemesi duruşma için hemen bir gün tayin edip şikayetçinin imzasını alır ve maznuna celpname gönderir. Şahit gösterilmişse o da celbolunur.” şeklinde yer alan düzenlemeye nazaran, 5941 sayılı Kanun’un 5. maddesinde düzenlenen karşılıksızdır işlemi yapılmasına sebebiyet vermek suçundan dolayı şikâyetlerin doğrudan İcra mahkemelerine yapılması gerektiği cihetle, itirazın reddi yerine yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla gereği görüşülüp düşünüldü;
5941 sayılı Çek Kanunu"nun "Ceza sorumluluğu, çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı" başlıklı 5. maddesinde 15/07/2016 tarihli ve 6728 sayılı Kanun"un 63. maddesi ile yapılan değişiklik ile 09/08/2016 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere karşılıksız çek keşide etmek suçlarından açılacak davalar için görevli mahkemelerin icra mahkemeleri olarak belirlenmesi, şüpheli ... adına Şekerbank ... Şubesi"nce çıkartılmış 1027249 numaralı, 30.595,30 Türk Lirası bedelli ve 29/08/2016 keşide tarihli çekin müşteki tarafından bankaya ibraz edildiğinin ve ibraz tarihinde karşılığının bulunmadığının tespit edilmiş olması karşısında, mercii İstanbul Anadolu 4. Sulh Ceza Hâkimliğinin 26/12/2016 tarihli ve 2016/5275 değişik iş sayılı kararı ile itirazın kabulüne ve kovuşturmaya yer olmadığına dair kararın kaldırılmasına ilişkin vermiş olduğu kararın usul ve yasaya aykırı olduğu anlaşılmakla;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden, kanun yararına bozma isteminin kabulü ile İstanbul Anadolu 4. Sulh Ceza Hâkimliğinin 26/12/2016 tarihli ve 2016/5275 değişik iş sayılı kararının CMK"nın 309/4. maddesi uyarınca BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde mahkemesince yapılmasına, 09/04/2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.