MAHKEMESİ : İZMİR 11. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ : 07/02/2013
NUMARASI : 2012/419-2013/60

Taraflar arasında görülen ecrimisil davası sonunda, yerel mahkemece davanın, kabulüne ilişkin olarak verilen karar davacı ve davalı vekilleri tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi.....raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;

Dava, ecrimisil isteğine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Toplanan delillerden ve tüm dosya içeriğinden, davacı tarafından dava konusu 236 parsel sayılı taşınmaz ile ilgili olarak 2.3.2011 tarihinde İzmir 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/119 E. sayılı dosyası ile açılan kamulaştırmasız elatma nedeniyle tazminat davasının 24.4.2012 tarihinde kabul edildiği, eldeki davada davacının 236 sayılı parsele davalı idare tarafından lojman binası yapılmak ve bahçe-otopark olarak kullanılmak suretiyle müdahale edildiğini ileri sürerek 2.3.2006-2.3.2011 tarihleri arasındaki dönem için ecrimisil istediği, mahkemece müdahale olgusunun keşfen belirlendiği gerekçesiyle alınan bilirkişi raporu doğrultusunda taleple bağlı kalınarak 4.000,00-TL ecrimisile hükmedildiği, karar verilmeden önce tarafların rapora ilişkin taleplerinin ve itirazlarının değerlendirilmediği anlaşılmaktadır.
Bilindiği, gerek öğretide ve gerekse yargısal uygulamalarda ifade edildiği üzere ecrimisil, diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, zilyet olmayan malikin, malik olmayan kötüniyetli zilyetten isteyebileceği bir tazminat olup, 08.03.1950 tarih 22/4 sayılı İnançları Birleştirme Kararında; fuzuli işgalin tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurduğu kira sözleşmesine benzetilemeyeceği, niteliği itibarı ile haksız bir eylem sayılması gerektiği, haksız işgal nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmesi gerekeceği vurgulanmıştır. Ecrimisil, haksız işgal nedeniyle tazminat olarak nitelendirilen özel bir zarar giderim biçimi olması nedeniyle, en azı kira geliri karşılığı zarardır. Bu nedenle, haksız işgalden doğan normal kullanma sonucu eskime şeklinde oluşan olumlu zarar ile kullanmadan kaynaklanan olumlu zarar ile malik ya da zilyedin yoksun kaldığı fayda (olumsuz zarar) ecrimisilin kapsamını belirler. Haksız işgal, haksız eylem niteliğindedir. (YHGK"nun 25.02.2004 gün ve 2004/1-120-96 sayılı kararı)
Hemen belirtelim ki, ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık olmalı ve değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere uygun şekilde HMK"nın 266 vd. maddelerine uygun olarak açıklanması gereklidir.
Bu nedenle, özellikle tarım arazilerin haksız kullanımı nedeniyle ürün esasına göre talep varsa, bu konudaki resmi veriler getirtilmeli, taşınmazın bulunduğu bölgede ekilen tarım ürünlerinin neler olduğu tarım il veya ilçe müdürlüğünden sorulmalı, ekildiği bildirilen ürünlerin ecrimisil talep edilen yıllara göre birim fiyatları ve dekara verim değerleri, hal müdürlüğünden ilgili dönem için birim fiyatlar getirtilmeli, bölgede münavebeli ekim yapılıp yapılmadığı, taşınmazın nadasa bırakılıp bırakılmadığı tespit edilmelidir.
Eğer, özellikle arsa ve binalarda kira esasına göre talep varsa, taraflardan emsal kira sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira paraları araştırılıp, varsa emsal kira sözleşmeleri de getirtilerek resen emsal araştırılmalı, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayiçe göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.
Somut olayda, dava konusu 236 sayılı parsele komşu 235 parsel ile ilgili olarak açılan İzmir 6. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2010/250 E-2011/357 K sayılı dosyası kapsamında yapılan bilirkişi incelemesinde 18.5.2005-18.5.2010 tarih aralığı için 10.651,00-TL ecrimisil belirlenmiş ve mahkemece bu miktara hükmedilmişken, hemen bitişiğindeki dava konusu parsel yönünden bilirkişilerce 2.3.2006-2.3.2011 tarih aralığı için toplam 4.276,00-TL ecrimisil belirlenmiş olup mahkemece yapılan bilirkişi incelemesinin hükme elverişli, hakkaniyete, yukarıdaki ölçü ve belirlemelere uygun olduğunu söyleyebilme olanağı yoktur.
Hal böyle olunca, kesinleşen İzmir 6. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2010/250 E-2011/357 K sayılı dosyası da gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığıyla yeniden keşif icrası ile, yukarıda açıklanan ilkelere uygun araştırma ve değerlendirme yapılmak; gerekirse ve talep halinde davacı tarafa ıslah için imkan ve süre tanınmak suretiyle bir sonuca gidilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davacının temyiz itirazları açıklanan nedenden ötürü yerindedir. Kabulüyle, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 15.01.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.