21. Hukuk Dairesi 2015/12725 E. , 2015/18793 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, davalılardan işverene ait işyerinde 17.03.1970 - 17.03.1971 tarihleri arasında çalıştığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanuni gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun tüm temyiz itirazlarının reddine,
2-Davalı ... Sanayi Malzemeleri ... ve ...’nin temyiz itirazlarının kabulüne,
3-Dava, bir günlük hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulü ile davacının 17.03.1970 tarihinde bir gün süreyle 506 sayılı Yasa kapsamında...’de çalışmış olduğunun tespitine karar verilmiş ve yargılama giderlerinden ve vekalet ücretinden davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olmasına karar verilmiştir.
Somut olayda; davacının ıslah ile davalı işveren aleyhindeki davasından vazgeçtiği, Mahkemece 23.11.2010 tarih, 2009/2 E. – 2010/485 K. sayılı karar ile; “a) ... açısından husumet yokluğundan davanın reddine, b) Davanın kabulü ile davacının 17.03.1970 tarihinde 1 gün süreyle 506 sayılı Yasa kapsamında ...Şirketinde çalıştığının tespitine karar verildiği, bu hükümde yargılama giderlerinden sadece ... Başkanlığının sorumlu tutulduğu ve ...lehine davacı aleyhine vekalet ücretine hükmedildiği ve bu kararın sadece davalı... Kurumu Başkanlığı tarafından temyiz edildiği,” Dairemiz tarafından 10.09.2012 tarih, 2011/346 E. – 2012/13998 K. sayılı ilam ile araştırmanın genişletilmesi gerektiği belirtilerek hükmün bozulduğu görülmüştür.
Usuli kazanılmış hak kavramı, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Usuli kazanılmış hakkın hukuki sonuç doğurabilmesi için; bir davada ya taraflar ya mahkeme ya da Yargıtay tarafından açık biçimde yapılmış olan ve istisnalar arasında sayılmayan bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan bir hakkın varlığından söz edilebilmesi gerekir. (...nun 12.07.2006 T., 2006/4-519 E, 2006/527 K, 03.12.2008 T., 2008/10-730 E., 2008/732 K.) Usuli kazanılmış hak ilkesi kamu düzeniyle ilgilidir. (09.05.1960 T., 21/9; 04.02.1959 gün 13/5 sayılı İçtihadı Birleştirme kararı)
Bozmadan önceki 23.11.2010 tarih, 2009/2 E. – 2010/485 K. sayılı mahkeme kararında; “yargılama giderlerinden sadece... Kurumu Başkanlığının sorumlu tutulduğu ve... lehine davacı aleyhine vekalet ücretine hükmedildiği” bu kararın davacı tarafından temyiz edilmediği, buna göre... Sanayi Malzemeleri Makineleri Ticareti ve Sanayi A.Ş. yararına usulü kazanılmış hakkın gerçekleştiği, Mahkemece yeniden hüküm kurulurken bu hususa dikkat edilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Buna rağmen, Mahkemece yeniden hüküm kurulurken... Sanayi Malzemeleri Makineleri Ticareti ve Sanayi A.Ş. lehine vekâlet ücretine hükmedilmemesi ve işveren olarak yargılama giderlerinden sorumlu tutulması hatalı olmuştur.
Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden H.U.M.K.’nun 438/7. maddesi uyarınca hüküm bozulmamalı, ... Sanayi Malzemeleri Makineleri Ticareti ve Sanayi A.Ş. lehine vekâlet ücretine hükmetmek ve yargılama giderlerinden ... Kurumu Başkanlığının sorumlu olduğunu belirtmek suretiyle düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
a)Hüküm fıkrasının, 3. ve 4. bentlerindeki, "davalılardan" sözcüğünün silinerek, yerine "davalı ... Başkanlığından" sözcüklerinin yazılmasına,
b)Ayrı bir bent olarak " ...Sanayi Malzemeleri Makineleri Ticareti ve Sanayi A.Ş. kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan ... gereğince 1.500,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak ... Sanayi Malzemeleri Makineleri Ticareti ve Sanayi A.Ş.’ye verilmesine," rakam ve sözcüklerinin eklenmesine ve hükmün bu düzeltilmiş şekli ile ONANMASINA, 20.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.