16. Hukuk Dairesi 2015/6824 E. , 2016/9334 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm için yetersiz olduğu açıklanarak; çekişmeli taşınmazın dava tarihinden geriye doğru iki ayrı tarihe ait hava fotoğraflarının getirtilerek uzman bilirkişiden taşınmazın geçmişteki kullanımı ile ilgili rapor alınması, çekişmeli taşınmaza komşu 30 parselin dayanağı olan vergi kaydının çekişmeli taşınmaz yönünü “hali” okuması ve çekişmeli taşınmazın çevresinde eylemli mera olan 519 parsel sayılı taşınmazın bulunması karşısında yeniden keşif yapılarak usulüne uygun olarak mera araştırması yapılması bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi” gereklerine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 17.10.2005 tarihli teknik raporda (A) harfi ile gösterilen 25200 metrekarelik alanın davacı adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili, davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kazanmayı sağlayan zilyetlik, imar ve ihya hukuki sebeplerine dayalı olarak TMK"nın 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddeleri gereğince açılan, tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Mahkemece, davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile taşınmaz edinme şartlarının gerçekleştiği gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin eksiksiz yerine getirilmesi zaruridir. Hükmüne uyulan bozma ilamında; “çekişmeli taşınmazın dava tarihinden geriye doğru farklı tarihlere ait hava fotoğraflarının getirtilerek uzman bilirkişiden taşınmazın geçmişteki kullanımı ile ilgili rapor alınması ayrıca usulüne uygun olarak mera araştırması yapılması ondan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi” hususlarına işaret edilmesine rağmen, bozma ilamının gereği yerine getirilmemiş, çekişmeli taşınmazın geçmişteki kullanımı ile ilgili olarak tek bir tarihe ait hava fotoğrafı incelettirilmek suretiyle rapor alınmış, taşınmazın mera niteliğinde olup olmadığının tespiti bakımından komşu köyler halkından yerel bilirkişi ve tanık dinlenmemiş, ziraatçı bilirkişinin mera değerlendirmesi içermeyen yetersiz raporuna dayalı olarak hüküm kurulmuştur. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile karar verilemez. Sağlıklı sonuca varılabilmesi için, öncelikle çekişmeli taşınmazın dava tarihinden geriye doğru 15-20-25 yıl öncesine ait hava fotoğrafları getirtilerek dosya keşfe hazır hale getirilmelidir. Daha sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle, aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları ve 3 kişilik ziraat mühendisleri kurulu ile teknik fen bilirkişisi hazır olduğu halde keşif icra edilmelidir. Keşif sırasında mahalli bilirkişi ve tanıklara çekişmeli taşınmazın kim tarafından, hangi tarihten beri ne şekilde kullanıldığı, taşınmazın öncesinin mera olup olmadığı, çekişmeli taşınmaz bölümüne komşu davacılara ait taşınmaz bulunup bulunmadığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, yargılama boyunca dinlenen bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişkiler giderilmeye çalışılmalı, taşınmazın görüntüsü ve meradan ne şekilde ayrıldığı hususlarındaki hakim gözlemi keşif tutanağına aynen yansımalı, teknik bilirkişiye keşfi takibe imkan verir kroki düzenlettirilmeli, 3 kişilik uzman ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarının da yer aldığı, taşınmazı komşu parsellerle birlikte ele alan, taşınmazın önceki ve mevcut niteliğini, ne kadar süreden beri hangi vasıfla kullanıldığını, meradan ne şekilde ayrıldığını açıklayan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, hava fotoğrafları jeodezi ve fotogrametri uzmanına tevdi edilerek taşınmazın geçmişteki niteliği, hangi tarihten beri ne şekilde kullanıldığı ve sınırları hususlarında dosya üzerinden rapor alınmalı bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Belirtilen ilkelere aykırı şekilde yetersiz araştırma ve inceleme ile karar verilmesi isabetsiz olup, davalı Hazine vekili ile davalı ... vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı ..."na iadesine, 25.11.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.