MAHKEMESİ: Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi

TÜRK MİLLETİ ADINA
K A R A R
A)Davacı İstemi:
Dava, davacının 3201 sayılı yasaya göre yurtdışı borçlanması yaptığını beyanla, 30/06/2014 tarihli yurtdışı borçlanma talebine istinaden tahakkuk cetvelinin 10/11/1995-15/10/2011 tarihleri arası 5735 gün şeklinde düzenlenmesi gerektiği, devredilen Bağ-Kur kapsamında borçlanmak suretiyle ödediği prim günlerinin 10/11/1995-10/07/2008 tarihleri arasına mal edilmesi gerektiğinin tespitine, düzeltilen bu borçlanma tarih aralıklarına göre 13/08/2014 tarihli yurtdışı borçlanma talebine istinaden devredilen SSK kapsamında 16/10/2011 tarihinden itibaren borçlanma tahakkuk cetvelinin düzenlenmesi gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
B)Davalı Cevabı:
Davalı Kurum vekili tarafından, kurum işleminin yerinde olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi talep olunmuştur.
C)İlk Derece Mahkemesi Kararı:
Mahkemece, davanın kabulü ile “ davacının 5510 sayılı yasanın 4/1-b maddesi kapsamında yaptığı 30/06/2014 tarihli yurtdışı borçlanma talebine istinaden tahakkuk cetvelinin 10/11/1995-15/10/2011 tarihleri arası 5735 gün şeklinde düzenlenmesi gerektiği, Davacının 5510 sayılı yasanın 4/1-b maddesi kapsamında borçlanma sureti ile ödediği prim günlerini 10/11/1995-10/07/2008 tarihleri arasına mal edilmesi gerektiğinin tespitine, Davacının 13/08/2014 tarihli yurtdışı borçlanma talebine istinaden 5510 sayılı yasanın 4/1-a maddesi kapsamında 16/10/2011 tarihinden itibaren borçlanma tahakkuk cetvelinin düzenlemesi gerektiğinin tespitine,” karar verilmiştir.
D) İstinaf Başvurusu :
Davalı Kurum vekilince; kurumun yapmış olduğu işlemlerde herhangi bir hata veya hukuka aykırılık bulunmadığını belirterek yerel mahkeme kararının kurum aleyhine olan yönlerinin istinaf incelemesi ile ‘kaldırılmasını’ ve yeniden yargılama yapılarak talepleri doğrultusunda davanın reddine karar verilmesi talep olunmuştur.
E)Bölge Adliye Mahkemesi Kararı:
Bölge Adliye Mahkemesince, “ Davalı Kurum vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı HMK"nın 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine,” şeklinde karar verilmiştir.
F)Temyiz:
Davalı Kurum vekili, istinaf talebindeki aynı gerekçelerle kararı temyiz etti.
G) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe:
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 26/03/1965 doğumlu davacının ... Sigorta Merciinden alınan yurtdışı hizmet cetveline göre ..."da 01/06/1986 tarihinden itibaren zorunlu sigortalı olarak çalışmaya başladığı, ... Kenti Belediye Başkanlığınca düzenlenen 27/06/2014 tarihli ikamet belgesine göre; davacının 10/11/1995 tarihinden itibaren ilçelerinde ikamet ettiğinin belirtildiği, 30/06/2014 tarihli borçlanma talep dilekçesi ile yurtdışında geçen çalışma ve ev kadınlığı sürelerinden 10/11/1995 tarihinden itibaren 5735 günü devredilen Bağ-Kur kapsamında 3201 sayılı Yasa uyarınca borçlanma talebinde bulunduğu, 5510 sayılı Kanunun 4/I-a bendi kapsamında, 02/08/2014-27/08/2014 tarihleri arasında 26 gün sigortalı çalışmasının bulunduğu, davacının 19/08/2014 tarihli ikinci borçlanma talep dilekçesi ile yurtdışında geçen çalışma ve ev kadınlığı sürelerinden 16/10/2011 tarihinden itibaren 1265 günü devredilen SSK kapsamında 3201 sayılı Yasa uyarınca borçlanma talebinde bulunduğu, 12/03/2015 tarihli ek dilekçesi ile sehven belirtilen tarihi düzelterek 18/04/2011 tarihinden başlatılmasının talep edildiği, ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün 25/10/2014 tarihli yazısı ekinde gönderilen borçlanma tahakkuk cetveli ile 10/11/1995-26/06/2014 tarihleri arasına aralıklı olarak 5670 gün karşılığı 64.774,06 TL borç çıkarıldığının davacıya bildirildiği, ikinci borçlanma talep dilekçesine cevaben ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün 25/12/2014 tarihli ve 18064256 varide sayılı yazısı ile borçlanmanın bir kısmının 4/I-b, bir kısmının 4/I-a"dan yapılmasının mümkün bulunmadığı gerekçesi ile davacının borçlanma talebinin reddedildiği, davacının 4560 gün karşılığı 52.130,00TL borçlanma bedelini 12/01/2015 tarihinde davalı Kuruma ödediği, Kurumca borçlanmanın 08/07/2001-26/06/2014 tarihleri arasına aralıklı olmak üzere toplam 4563 gün olarak mal edildiği, davacı vekilinin 06/03/2015 tarihli dilekçesi ile 10/11/1995 tarihinden itibaren 4560 gün karşılığı 52.130,00 TL"yi 12/01/2015 tarihinde Kurum hesabına ödediğinin, 13/08/2014 tarihli borçlanma talebinin tekemmülü ile borçlanma tahakkuk cetvelinin gönderilmesinin talep edildiği, ...Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün 17/03/2015 tarihli ve 4109266 varide sayılı yazısı ile davacının talebinin reddedildiği anlaşılmıştır.Davanın yasal dayanağı olan 3201 sayılı Yasa’nın, 17/04/2008 tarih ve 5754 sayılı Yasa’nın 79. maddesi ile değişik “Süre tespiti ve sigortalılığın başlangıcı” başlıklı 5. maddesi ile “Yurt dışındaki sigortalılık sürelerinin tespitinde, bunu belirten ve istek sahibinin ibraz edeceği ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayıları esas alınır, bu tespitte 1 yıl 360 gün, 1 ay 30 gün hesaplanır.
Sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların, borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları ile ilgili hizmetlerine katılır. Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülen tarihtir.Yurtdışı hizmet borçlanmasına ait süreler 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde; Türkiye’de sigortalılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa aynı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir” hükmünü içermekte olup; Yasa’nın anılan açık hükmü karşısında, 3201 sayılı Yasa kapsamında yapılan yurtdışı hizmet borçlanmalarında esas alınan yurt dışındaki sigortalılık sürelerinin, ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere belirlenmesi gerekir.Öte yandan, borçlanma cetvelindeki süreye ait borçlanma bedelinin ihtirazi kayıt konularak ödenmiş olması da sonuca etkili olmayacaktır. Borçlanma bedeli ihtirazi kayıt konularak ödense dahi kısmi ödeme hâlinde 3201 sayılı Kanun’un 5. maddesi uyarınca ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru gidilerek mal edilecek tarihler tespit edilecektir. (Hukuk Genel Kurulu’nun 12/12/2018 gün ve 2018/21-995 Esas ve 2018/1901 Karar sayılı kararı ) 06.10.2008 tarih ve 27046 sayılı Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin “Borçlandırılan Sürelerin Değerlendirilmesi ve Sigortalılığın Başlangıcı” başlıklı 12 maddesinde ise ;
(1) Başvuru sahibince borçlanmak istenilen süre belirtilmişse belirtilen süre, belirtilmemiş ise ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere borçlanmak istediği gün sayısı esas alınır. Bu tespitte bir yıl 360 gün, bir ay 30 gün olarak hesaplanır.
(2) Yurtdışında hizmet borçlanmasına dair sürelerin 5510 sayılı Kanun kapsamında hangi sigortalılık haline göre geçmiş sayılacağının belirlenmesinde söz konusu süreler, başvuru sahiplerinin Türkiye’de sigortalılıkları varsa borçlanma talep tarihindeki en son sigortalılık haline göre, sigortalılıkları yoksa 5510 sayılı Kanun’un 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında geçmiş sigortalılık süresi olarak kabul edilir.
(3) Türkiye’de sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları veya hizmetlerine eklenir. 
(4) Aylığa hak kazanmak için 5510 sayılı Kanunun 38 inci maddesinin üçüncü fıkrasında tanımlanan anlamda belli bir sigortalılık süresi şartının yerine getirilip getirilmediğinin tespitinde geçerli olmak üzere;
 a) Sigortalılığın  başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
b) Türkiye’de sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan başvuru sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten, sigortalı ölmüş ise ölüm tarihinden, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülmek suretiyle tespit edilir. Birden fazla yurtdışı hizmet borçlanması yapılması durumunda da sigortalılık süresi başlangıcı, borcun en son ödendiği tarihten, borçlanılan toplam gün sayısı kadar geriye götürülerek belirlenir.
(5) Sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınmaz” hükümleri düzenlenmiştir.
Somut olayda, ev hanımlığı için yapılan borçlanmanın 26/06/2014 tarihinden geriye doğru 4563 gün gidilerek 4/1-( b) sigortalılığı olarak kabulü gerektiği, davacının bu borçlanma nedeniyle bu kez 4/1-(a) sigortalılığı nedeniyle borçlanma yapamayacağı, ancak 5510 s.k. 4/1-( b) maddesine göre borçlanabileceği, mal etme yönünden ise; davanın yasal dayanağını oluşturan 3201 sayılı Yasa"nın 5. maddesi ve 06.10.2008 tarih ve 27046 sayılı Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 12. maddesi hükümlerine göre borçlanılan sürelerin sigortalının iradesine bırakılamayacağının belirgin olması, borçlanma bedelinin ihtirazi kayıt konularak ödenmiş olmasının dahi sonuca etkili olmadığının dikkate alınması, yine davacının borçlandığı yurtdışında geçen ev kadınlığı süresinin Türkiye" de geçen kısmı için borçlanamayacağı, sadece yurtdışında fiilen geçen süreyi borçlanabileceği dikkate alınarak kurumla ihtilaflı olan süreler yönünden sonucuna göre karar verilmesi gerekirken hükümde yazılı şekilde davanın kabulüne dair karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.O halde, davalı Kurum vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olduğundan temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebepten dolayı ORTADAN KALDIRILMASI, ilk derece Mahkemesi kararının BOZULMASI gerekmiştir.H)Sonuç:Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca (KALDIRILMASINA), ilk derece Mahkemesi kararının yukarıda belirtilen nedenle (BOZULMASINA), dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 19/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.