MAHKEMESİ: ...Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
TÜRK MİLLETİ ADINA

K A R A R
A) Davacının İstemi : Davacı vekili, müvekkillerinin eşi ve babaları ..."nun ... konutları çarşısı yönetimi işletmesinde çalışırken 01/03/2005 tarihinde depo alanını boyama sırasında fenalaştığını ve hayatını kaybettiğini, ... 18. İş Mahkemesinin 2013/456 esas sayılı dosyasında maddi manevi tazminat davası açıldığını, olayın iş kazası olup olmadığına ilişin tespit davası açılması amacıyla davacı tarafa süre verildiğini beyanla, davacıların babasının ve eşinin boyama yaparken fenalaştığı ve ölümüyle sonuçlanan olayın iş kazası olduğunun tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalıların Cevapları : Davalı kurum vekili, meydana gelen kazanın iş kazası sayılabilmesi için sigortalının yürütülmekte olan iş dolayısıyla iş kazası geçirmesi ve olay ile zarar arasında uygun illiyet bağının bulunması gerektiğini, meydana gelen olayın iş kazası olarak sayılmasının mümkün olmadığını, kurumca yapılan tahkikat sonucu düzenlenen raporda olayın iş kazası olmadığı sonucuna varıldığını, iş kazası tespiti davalarında işverenin dahili davalı olarak davaya dahil edilmesinin gerektiğini beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı ... Hizmetleri Şti. vekili, müvekkili şirketin davacının işvereni olmadığını, ... çarşı yönetiminin 1999 yılında alınan kararla kurulduğunu, ilk yöneticilerinin ... , ... olup müvekkilinin sadece bir dönem yönetici olarak atandığını ve davalı ...r Tekstil San. ve A.Ş."nin talebi üzerine elindeki belgeleri devrettiğini, husumetin müteveffanın işvereni ... Çarşı yönetimine yöneltilmesi gerektiğini, müvekkili şirkete atfedilecek bir kusur bulunmadığını, kazanın meydana geldiği ... Çarşı"nın işletmecisinin ... Tekstil olduğunu, müvekkilinin olay anında çarşı da olmadığı gibi esasen dışardan hizmet verdiğini, boya parasının müvekkiline ödenmediğini, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu"nun 11/b maddesi gereğince iş kazasından dolayı müvekkilininin sorumlu tutalabilmesi için olayla yürütülen iş arasında illiyet bağı bulunması gerektiğini, tanık ifadelerinden müteveffanın geçmişte kalp spazmı geçirdiğinin anlaşıldığını, bu durumda adli tıp raporu olmadıkça kalp spazmının işten kaynaklandığını söylemenin mümkün olmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı ... Tekstil Şti vekili aşamalarda davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
C) İlk Derece Mahkemesinin Gerekçesi ve Kararı :
Mahkemenin 13/06/2017 tarihli kararında, ...Yönetim Ltd. Şti.nin özel ve resmi dairelerdeki iş ve işlemlerini takip konusunda yetkili olduğu, 05/12/2006 tarihli SGK teftiş raporunda anılan şirket yetkilisi beyanında, ... Çarşı yönetimi adına işçi alınıp çalışan işçilerini maaşlarının kendileri tarafından ödendiği, SSK bildirimlerinin kendileri tarafından yapıldığı, mahkemece yapılan keşif, alınan bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı ile davalılar arasında asıl ve alt işveren ilişkisi bulunduduğu anlaşıldığı gerekçesiyle, tüm davalıların iş kazasından birlikte sorumlu olacakları değerlendirilerek davanın kabulüne, davacılar murisi ..."nun 01/03/2005 tarihinde geçirdiği kazanın iş kazası olduğunun tespitine karar verilmiştir.
D) Bölge Adliye Mahkemesinin Kararı :
Bölge Adliye Mahkemesi tarafından, sigortalının kalp krizi geçirdiği tarihteki çalışmasının hizmet sözleşmesine dayalı olduğu, asıl işverenin ... ...Konutları Çarşı Yöneticiliği olduğu, olayın meydana geldiği işyeri kiracısının ... Tekstil Sanayi ve Tic. A.Ş. olduğu, olay anında davacıların murisinin işveren adına çalıştığının sabit olduğu, ölümle sonuçlanan ve kalp krizi sonrasında meydana geldiği konusunda uyuşmazlık bulunmayan olayın ilk derece mahkemesince iş kazası olarak kabul edilmesinde usul ve yasaya aykırı herhangi bir yön bulunmadığı ifade edilerek, davalıların istinaf istemlerinin esastan reddine karar verilmiştir.
E) Temyiz Talepleri :
Davalı SGK vekili, kalp spazmının nedenini ortaya koyacak başka delil veya bulgu mevcut olmadığını, kalp krizi ile ölüm arasında illiyet bağı bulunmadığından olayın iş kazası olarak nitelendirilmesinin mümkün bulunmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı ... Yönetim Ltd. Şti. vekili müvekkili şirketin davacıların murisinin işvereni olmadığını, kazanın meydana geldiği ... Çarşı"nın işletmecinin ... Tekstil olduğunu, kararın usule ve yasaya aykırı olduğunu savunmuştur.Davalı ...Tekstil vekili, asıl işverenin ... Mensupları Vakfı oldğunu, müvekkili şirketin ise çarşı içerisindeki iş yerlerinden birinin kiracısı olduğunu, işveren sıfatını haiz olmayan müvekkili yönünden davanın reddedilmesi gerektiğini, kararın usule ve yasaya aykırı olduğunu savunmuştur.
F) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Dava, iş kazası tespiti talebine ilişkindir.
Kazanın gerçekleştiği tarih itibariyle yürürlükte bulunan 506 sayılı Yasa’nın 11/a maddesine göre, iş kazası, a) sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, b) işveren tarafından yürütülmekle olan iş dolayısıyla c) sigortalının, işveren tarafından görev ile başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda, d) sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında sigortalıyı hemen veya sonradan bedence veya ruhça arızaya uğratan olaylardır. Zararlandırıcı sigorta olayının iş kazası sayılması için, 1) sigorta olayına maruz kalan kişinin, Sosyal Sigortalar Kanunun 2. maddesi anlamında sigortalı olması, 2) sigorta olayının, madde de sayılı sınırlı olarak belirtilen hal ve durumlardan birinde meydana gelmesi koşuldur. Başka bir anlatımla, sigorta olayının iş kazası sayılabilmesi için iki koşulun birlikte gerçekleşmesi zorunludur. 506 sayılı Yasa’nın 2. maddesinde kimlerin sigortalı sayılacakları belirtilmiş olup buna göre, bir kimsenin sigortalı sayılabilmesi için bir veya daha fazla işveren nezdinde eylemli biçimde hizmet akdine dayalı olarak çalışmasının yani hizmet akdinin unsurları ise belirli bir işverene “zaman” ve “bağımlılık” unsurlarına dayalı çalışma olarak belirlenmiştir. Bağımlılıktan amaç bir işverenin göstereceği işi, emir ve talimatına göre yerine getirmek ve onun buyruğu altında bulunmaktır. Bu işin belli bir zaman kesiti içinde yerine getirilmesi ve yerine getirmek üzere hazır vaziyette beklemek ise hizmet akdinin zaman unsurunu oluşturmaktadır. Diğer yandan, 4857 sayılı İş Kanunun 2/6. maddesinde de bir işverenden yürüttüğü mal ve hizmet üretimine ilişkin yardımcı işlerinde veya asıl işin bir bölümünde, işletmenin veya işin gereği ile teknolojik nedenlerle uzmanlık gerektiren işlerde iş alan ve bu iş için görevlendirdiği işçilerini sadece bu işyerinde aldığı işte çalıştıran diğer işveren arasında kurulan ilişkiye asıl işveren-alt işveren ilişkisi deneceği, bu ilişkide asıl işverenin alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu kanundan, iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumlu olacağı bildirilmiş olup asıl işveren ile alt işveren ilişkisinin en önemli hukuki sonucunun işverenler arasında müteselsil sorumluluk olduğu açıktır.Somut olaya gelince, Sosyal Güvenlik Kurum müfettişi ve Çalışma Bakanlığı iş müfettişi tahkikat raporlarında, davacılar murisinin işvereni ... ... Çarşı Yönetimi” olarak tespit edilmiştir. İş kazasının tespitine yönelik davada, tahkikat raporlarında tespit edilen ve davacı adına sigorta prim ödemesi yapan işverenin 506 sayılı Yasa’nın 26 ve 27. maddeleri gereğince davada zorunlu hasım olduğu ve bu davanın hak alanını ilgilendirdiği dikkate alınarak, gerçek işverenin yöntemince tespit edilmesi, davaya dahil edilmesi ve yine davalılar arasında hukuki ilişkinin tespiti ile sonuca gidilmesi gerekirken eksik inceleme ile sonuca gidilmesi doğru değildir.Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde tüm davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilerek temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılmasına, ilk derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
G) SONUÇ : Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK’nın 373/1. maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ...Yönetim Hizm.Ve İşl. Ltd. Şti ile ...ne iadesine dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesi"ne, karardan bir örneğin de Bölge Adliye Mahkemesi"ne gönderilmesine, 22/06/2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.