21. Hukuk Dairesi 2015/13432 E. , 2015/19358 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Anamur 1. Asliye Hukuk ( İŞ) Mahkemesi
TARİHİ : 12/10/2011
NUMARASI : 2009/21-2011/701
Davacı, davalılardan işverenlere ait işyerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalılardan kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava; davacının davalı işverenlere ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen sigortalı çalışmalarının tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece; davanın kabulü ile davacının, davalı SS. Altınyunus Villaları Konut Yapı Kooperatifi’nde 01.01.1999 - 19.07.2000 tarihleri arasında günün asgari ücreti ile hizmet aktine dayalı olarak çalıştığının tespitine, davalı işverenler tarafından 01.01.1994 - 31.12.1998 ve 20.07.2000 - 15.01.2001 tarihleri arasında davacının sigorta kaydı yapıldığından bu dönemlere ilişkin talepleri hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davalılardan S.S. A......Villaları Konut Yapı Kooperatifine ait 72346 sicil numaralı işyerinin 02.04.1992 tarihinde, ... Sitesi Yöneticiliğine ait 1034169 sicil numaralı işyerinin de 20.07.2000 tarihinde 506 sayılı Kanun kapsamına alındığı, 72346 sicil numaralı işyerinden 01.01.1994 tarihinde, 1034169 sicil numaralı işyerinden de 20.7.2000 tarihinden işe giriş bildirgelerinin verildiği ve buna bağlı olarak 01.01.1994 – 31.12.2998 tarihleri arasında 72346 sicil numaralı işyerinden, 20.07.2000 – 15.11.2001 tarihleri arasında da 1034169 sicil numaralı işyerinden çalışmalarının Kuruma bildirildiği, Anamur Vergi Dairesinin 11.10.2011 tarihli yazısında, “davalı kooperatifin 24.03.2004 tarihinde tasfiye olduğu, kooperatif yetkilerinin almış oldukları karar nedeni ile 20.11.1999 tarihinde site yönetimine geçtiğinin” belirtildiği, 10.11.2011 tarihinde yapılan Kooperatifin genel kurul toplantısında, H...... tasfiye kurulu başkanlığına, .........’nun tasfiye kurulu üyeliklerine seçildikleri, 26.11.2011 tarihli oturumda, bu kişilerden ikisinin müşterek imzaları ile tasfiye süresince yetkili kılındıkları anlaşılmıştı.
Davada sıfat, tarafın dava konusu maddi hukuk ilişkisinin süjesi olup olmamasıyla ilgilidir. Taraf ehliyeti dava şartlarından olup yargılamanın her safhasında resen göz önünde tutulması gerekir.
Hizmet tespiti davalarında, davacının tespitini istediği çalışmanın geçtiği işyerinin sahibi olan gerçek ya da tüzelkişi işveren, Sosyal Güvenlik Kurumu ile zorunlu dava arkadaşıdır.
Somut olayda; Anamur Vergi Dairesinin 11.10.2011 tarihli yazısında, davalı kooperatifin 24.03.2004 tarihinde tasfiye olduğu, dolayısıyla tüzel kişiliğinin tümüyle ortadan kalktığı anlaşıldığından, açılan davada pasif husumetin davalı kooperatife yöneltilebilmesi için kooperatifin ihyasının sağlanması hususunda davacıya önel verilerek neticesine göre karar verilmesi gerekirken tüzel kişiliği sonlanmış kooperatif aleyhine yargılamaya devam olunması isabetsiz olmuştur.
Öte yandan, yapılan araştırmanın yetersiz olduğu, davacının göstermiş olduğu iki tanığın dinlenmesi dışında araştırma yapılmadığı, davalı işyerine ait dönem bordrolarının getirtilmediği, resen tanık araştırılarak dinlenilmediği, buna göre eksik inceleme ve araştırma ile hüküm kurulduğu anlaşılmıştır.
Mahkemece yapılacak iş; ilgili ticaret sicil müdürlüğünden davalı kooperatifin tasfiye edilerek terkin edilip edilmediğini sormak, terkin edilmişse ihyası için Ticaret Mahkemesine dava açmak üzere davacıya süre vermek, terkin edilmemişse tasfiye kuruluna dava dilekçesini usulüne uygun şekilde tebliğ ederek delillerini sormak ve toplanmasını istediği delilleri toplamak, ayrıca resen davalı işyerinin ihtilaflı döneme ilişkin tüm dönem bordrolarını getirtmek ve bu bordrolarda ihtilaflı dönemin tamamında kayıtlı ve tarafsız tanıklar saptanarak bunların bilgilerine başvurmak, bordrolarda adı geçen kişilerin adreslerinin tespit edilememesi veya beyanları ile yetinilmediği takdirde, kolluk ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 03.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.