MAHKEMESİ : Tokat 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 15/05/2012
NUMARASI : 2005/201-2012/161

M.. D.. ile Hazine, Tokat Belediyesi Başkanlığı, O.. Ü.. ve müşterekleri aralarındaki tapu iptali ve tescil davasının kabulüne dair Tokat 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nden verilen 15.05.2012 gün ve 201/161 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı Hazine vekili ve davalı Tokat Belediyesi Başkanlığı vekili tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Davacı vekili, 38 ada parsel sayılı taşınmazın tapuda O.. isimli kişi adına kayıtlı olduğunu, dava dışı H.. Ü.."ın 1930"lu yıllarda taşınmazı kayıt malikinden satın aldığını, davacının da 1989 yılında taşınmazı H.. Ü.."dan satın aldığını, ancak tapuda devir işlemlerinin yapılamadığını açıklayarak taşınmazın tapu kaydının iptaliyle davacı adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
Davalı Hazine vekili ile davalı Tokat Belediyesi vekili, davanın reddini savunmuş, diğer davalılar ise davaya cevap vermemişlerdir.
Mahkemece, dava konusu taşınmazın kayıt malikinin kim olduğunun tespit edilemediği, davacının 1989 yılında taşınmazı satın aldığı ve kayıt malikinin ölümünün üzerinden 20 yıldan fazla bir süre geçtiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmesi üzerine hüküm, davalı Hazine vekili ile davalı Tokat Belediyesi vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK"nın 713/2. fıkrasında yer alan ""maliki 20 yıl önce ölmüş"" ve tapu kütüğünün bu nedenle hukuki değerini yitirdiği hukuki sebebine dayalı olarak TMK"nın 713/1 ve 2. fıkraları gereğince açılan mülkiyetin aktarılmasına ilişkin tapu iptali ve tescil davasıdır.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş ise de; mahkemenin bu görüşüne katılma olanağı bulunmamaktadır. Dava dilekçesinde davalı olarak kayıt maliki O.. gösterilmiş, malike ait veraset belgesi istenmemiş ve dava mirasçılarına yöneltilmemiştir. Tapu iptali ve tescil davalarında kural olarak; dava kayıt malikine, kayıt maliki ölmüşse mirasçılarına yöneltilerek açılır. Dava konusu 38 ada parselin 05.09.1940 tarihinde kesinleşen kadastro ile tespit ve tescilinin ölü O.. adına yapıldığı tapu kaydı ile sabittir.
O halde kayıt malikinin veraset belgesi alınmadan, mirasçıları olup olmadığı belirlenmeden, sonradan mahkeme kararıyla davaya katılması sağlanan Hazine ve Belediye huzuruyla davanın yürütülmesi ve sonuçlandırılması usul ve kanuna aykırıdır. Öncelikle davada taraf teşkili sağlanması zorunludur. Taraf teşkili kamu düzeninden olup mahkemece kendiliğinden gözetilmek zorundadır.
Saptanan bu durum karşısında, öncelikle kayıt maliki ölü O.."ın hasımlı (hasım Hazine olacak) veraset belgesinin alınması için davacı tarafa süre ve imkan tanınması, veraset belgesi alındığında davanın mirasçılarına yöneltilmesi, kayıt maliki O.. hiç mirasçı bırakmadan ölmüş ise bu durumda TMK"nın 501. maddesi gözetilerek davalı Hazine"nin hukuki durumunun değerlendirilmesi, mahkemece davaya katılması sağlanan Belediyenin davada pasif husumet ehliyeti bulunmadığından buna karşı açılan davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerekirken bu konuda olumlu veya olumsuz bir karar verilmemiş olması doğru değildir.
Kamu düzeninden sayılan davada taraf teşkili sağlanmadan işin esasına girilerek hüküm kurulması usul ve yasaya aykırıdır.
Davaya katılması sağlanan dahili davalı Hazine ve Belediyenin temyiz itirazları yerindedir. Bozma sebebine göre esasa ilişkin temyiz itirazları şimdilik incelenmeksizin hükmün 6100 sayılı HMK"nın Geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK"un 388/4. (HMK m.297/ç) ve HUMK"un 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 75,75 TL peşin harcın istek halinde temyiz eden davalı Tokat Belediyesi Başkanlığına iadesine, 16.06.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.