MAHKEMESİ :KADASTRO MAHKEMESİ
...

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:


Yargıtay bozma ilamında özetle; "Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı belirtilerek, doğru sonuca varılabilmesi için, çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin onaylı tutanak suretleriyle var ise tespitin dayanağı olan belgeler getirtilip dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek 3 kişilik yerel bilirkişi kurulu, aynı yönteme göre tespit edilecek taraf tanıkları, tespit bilirkişileri ve 3 kişilik ziraat mühendisleri kurulu ve teknik bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılması, keşif sırasında çekişmeli taşınmaz ile komşusu 102 ada 188 parsel sayılı mera vasıflı taşınmaz arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığının belirlenmesi, komşu mera parselinin fiilen de kadim mera olup olmadığı hususu üzerinde durulması, keşif sırasında bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın ilk maliki, intikali ve tasarrufu hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınması, taşınmazın öncesinin mera, yaylak veya kışlak olup olmadığı hususunun bilirkişi ve tanık sözleri, komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmesi, beyanlar arasında doğacak çelişkinin yöntemince giderilmesi, ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan, taşınmazın niteliğiyle ilgili ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınması, çekişmeli taşınmazın her yönünden tüm özelliklerini gösterir fotoğraflarının çektirilmesi, teknik bilirkişiye keşfi takibe imkan verir rapor ve kroki düzenlettirilmesi, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi" gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazın mera olmadığı ve davacı lehine zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluştuğu kabul edilmek suretiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm kurmak için yeterli olmadığı gibi, bozma ilamına uyulduğu halde bozma ilamının gerekleri de tam olarak yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla, taraflar yararına usuli müktesep hak oluşur. Bu hakkın zedelenmemesi için bozma gereklerinin eksiksiz ve tam olarak yerine getirilmesi zorunludur. Hükmüne uyulan bozma ilamında açıkça, dava konusu taşınmaza komşu parsellerin kadastro tutanaklarının kesinleşip kesinleşmediğinin belirlenmesi gereğine değinildiği halde, mahkemece çekişmeli taşınmazın komşuları olan 102 ada 105 ve 109 parsel sayılı taşınmazların tutanakları davalı olmasına karşın, akıbetleri araştırılmamış, anılan dava dosyaları getirtilerek, toplanan delillerin eldeki dava yönünden etkisi tartışılmamış, öte yandan bozma ilamında dava konusu taşınmaz ile komşusu 102 ada 109 parsel sayılı mera vasıflı taşınmaz arasında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı, çekişmeli taşınmazın mera vasfında olup olmadığı hususunda ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan rapor alınması belirtilmesine rağmen, bu konuda yetersiz, hükme esas teşkil etmekten uzak bilirkişi kurulu raporuna itibar edilmiş, dosya arasında yer alan ziraat mühendisi bilirkişi raporunun içeriğinde, taşınmazın tamamının taban suyu seviyesi yüksek çayırlık vasfında olduğu hususunda kanaat belirtilmiş olup, fen bilirkişi raporunda dava konusu taşınmazın (B) ve (D) ile gösterilen bölümlerinin taşlık vaziyette müşahade edildiği ifade edildiği halde, bu çelişki giderilmemiş, bu anlamda taşınmazın çayır olarak kullanıldığına dair kanaat belirtilen (A) ve (C) bölümleri dışında kalan kısmı üzerinde zilyetliğin hangi şekilde sürdürüldüğü tartışılmamış ve bir taşınmazın niteliğinin saptanması bakımından en etkili yöntem olan hava fotoğraflarından yararlanılmamıştır.
Hal böyle olunca, sağlıklı bir sonuca ulaşmak için, Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaza ait temin edilebilen en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazın bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden, dava konusu taşınmaza komşu 102 ada 105 ve 109 parsel sayılı taşınmazların dava dosyaları ise ilgili yerlerden getirilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen komşu köylerde ikamet edip davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek üç kişilik yerel bilirkişi kurulu ve aynı yöntemle belirlenecek taraf tanıkları, ziraat fakültesi toprak bölümü öğretim üyelerinden seçilecek üç kişilik bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi ile jeodezi ve fotogrametri mühendisinin katılımıyla yeniden keşif icra edilmeli, keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, kime ait olduğu, kimden nasıl intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ne suretle kullanıldığı, taşınmazın kamu orta malı mera niteliğinde olup olmadığı, meradan sökülerek elde edilip edilmediği etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında oluşacak çelişkilerin gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmesine çalışılmalı, alınan beyanlar komşu parsellerin tutanak ve dayanağı kayıtlar ile tutanağı davalı parsellerin dava dosyalarının içeriği ile denetlenmeli; mahkeme hakiminin, taşınmazın konumuna, niteliğine ve çevre parsellerle karşılaştırılmalı olarak fiziksel özelliklerine ilişkin gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı; ziraat mühendisi bilirkişi kurulundan, taşınmazın öncesinin mera niteliğinde olup olmadığını, toprak yapısını, eğimini, bitki desenini, çekişmeli taşınmazın komşu mera parselinden nasıl ayrıldığını, aralarında doğal ya da yapay ayırt edici bir sınır bulunup bulunmadığını açıklayıp, tarımsal niteliğini belirten, özellikle önceki bilirkişi raporunu irdeleyen ve var ise taşınmazın taşlık bölümlerinin ekonomik amaca uygun zilyetlik üzerindeki etkisi ile taşınmazın tamamı üzerinde ne şekilde zilyetlik sürdürüldüğü hususlarını irdeleyecek biçimde, taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları ile desteklenmiş, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, taşınmazın öncesini ve mevcut niteliğini açıklayan ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişi kuruluna hava ve uydu fotoğrafları üzerinde uygulama yaptırılarak, taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, mera vasfında olup olmadığının, mera niteliğinde değilse imar-ihyasına en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve bilirkişi sözlerini denetlemeye imkan verir kroki ve rapor düzenlemesi istenmeli; yapılan araştırma ve inceleme sonucu taşınmazın öncesinin mera olduğunun anlaşılması halinde, uzun süreli kullanım ile meranın toprak yapısının değiştirilmeye çalışılmasının mera özelliğini kaybettirmeyeceği ve meralar üzerinde sürdürülen zilyetliğin hukukça bir değer taşımayacağı gözetilmeli ve bundan sonra toplanan ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03.02.2021 gününde oybirliği ile karar verildi.