MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın yetki yönünden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkili ile davalı şirket arasındaki ....03.2011 tarihli statik pojelendirme hizmetleri sözleşmesi gereğince müvekkilinin edimini ifa ettiğini, davalının yapı ruhsata bağlandıktan sonra sözleşmeyi feshettiğini, bu sözleşmeden doğan alacağını ödemediğinden girişilen ... takibine davalının itiraz ettiğini ileri sürerek, itirazın iptali ile inkar tazminatına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre; taraflar arasındaki sözleşmenin ihtilaflar ve ihtilafların hallini düzenleyen .../.... maddesinde, bu sözleşmenin hüküm ve uygulanmasından doğacak uyuşmazlıklarda ... Mahkeme ve ... Dairelerinin yetkili olduğunun düzenlendiği, davacı ve davalıyı bağlayıcı olacak şekilde taraflar arasında HMK"nın .... maddesi kapsamında münhasır yetki sözleşmesi bulunduğu gerekçesiyle, dava dilekçesinin yetki yönünden reddine karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
...-Dava, taraflar arasındaki statik pojelendirme hizmetleri sözleşmesinden kaynaklanan alacağın tahsili için başlatılan ... takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Somut olayda, tacir olan taraflar arasındaki ....03.2011 tarihli sözleşmede, sözleşmenin uygulanmasından doğacak uyuşmazlıklarda ... Mahkeme ve ... Dairelerinin yetkili olduğu hususu kabul edilmiş, dava 6100 sayılı HMK"nın yürürlüğe girdiği 01.....2011 tarihinden sonra 08.06.2012 tarihinde ... Asliye Ticaret Mahkemesinde açılmıştır.
6100 sayılı HMK"nın “ yetki sözleşmesi “ başlıklı .... maddesinde, “Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır.” hükmü düzenlenmiştir.
01.....2011 tarihinde yürürlüğe giren HMK"nın "zaman bakımından uygulanma" başlıklı 448/.... maddesiyle HMK hükümlerinin, tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhal uygulanacağı kabul edilmiştir. Eski Kanun zamanında yapılan yetki sözleşmelerinin düzenlendikleri tarihte yürürlükte bulunan Kanuna göre geçerli olmaları halinde sonraki Kanun döneminde dahi geçerliliklerini muhafaza ettikleri kabul edilmelidir. Çünkü usul sözleşmelerinin kurulmaları ve geçerlilikleri bakımından maddi hukuk hükümlerine tâbi
oldukları genel kabul gören bir ilkedir (Prof. Dr. Sadri Şakir Anzay – Hukuk Yargılama Usulleri .... basım 1960 s. 152; Prof Dr. Saim Üstündağ, Medeni Yargılama Hukuku, .... bası (... 2000), s.420;Prof Dr. ..., Medeni Usul Hukukunda Usuli İşlemler (... 2001), s.239) Sözleşmenin imzalandığı tarih itibariyle 6100 sayılı HMK yürürlüğe girmediğinden sözleşmede kararlaştırılan yer mahkemesinin münhasır yetkili olduğunun kabulü mümkün değildir. Böyle bir kabul sözleşmenin imzalandığı tarihte değişik yer mahkemesinde dava açma imkânı bulunan tarafların seçimlik haklarını ortadan kaldıracaktır ve hak kaybına yol açacaktır. Bu bakımdan sözleşmeyle kararlaştırılan münhasır yetkinin 6100 sayılı Yasa"nın yürürlüğe girdiği 01.....2011 tarihinden sonra imzalanan yetki sözleşmelerinde tatbiki uygun olacaktır. Aksinin kabulü tarafların sözleşmeyle kazandıkları ve o tarih itibariyle Yasayla yetkili kılınan mahkemelerde dava açma imkânını ortadan kaldıracağından eşitlik ilkesine de aykırı olacaktır. Buna göre maddi hukuk alanında yapılan yeni kanunlar eski kanuna göre geçerli olarak yapılmış olan sözleşmeleri hükümsüz hale getirmedikleri gibi usul sözleşmelerine ilişkin yeni kanun hükümlerinin dahi eski kanun zamanında yapılmış usul sözleşmelerinin geçerliliğini etkileyemeyeceğini kabul etmek gerekir. 6100 sayılı HMK, 01.....2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir. HMK"nun 448. maddesine göre, kanun hükümleri tamamlanmış işlemleri etkilememek kaydıyla derhal uygulanır. Sözleşmenin yapıldığı tarihte yürürlükte bulunan 1086 sayılı HUMK"nın .... maddesine göre, sözleşme ile yetkili kılınan mahkemelerin yanında genel ve özel yetkili mahkemeler de yetkili olmaya devam .... Davacı, 08.06.2012 olan dava tarihinden önce imzalanmış yetki sözleşmesi ile kararlaştırılan yer dışında genel veya özel yetkili bir mahkemede dava açmışsa, artık açılan dava ile işlem tamamlanmış olup, 6100 sayılı HMK"nun .... maddesindeki münhasır yetki sözleşmesine ilişkin hüküm olayda uygulanmaz. Sonuç olarak 01.....2011 tarihinden önce tacirler arasında yapılan yetki sözleşmeleri, 01.....2011 tarihinden sonra da geçerliliklerini muhafaza etmektedirler.
Somut olayda, mahkemece, HMK"nın .... maddesi uyarınca yetkisizlik kararı verilmiştir. Oysa, HMK"nın yetkiyi düzenleyen maddelerinde kesin yetki halleri açıkça belirtilmiştir. 6100 Sayılı HMK"nın 116-a maddesinde kesin yetki kuralının bulunmadığı hallerde yetki itirazının ilk itiraz olarak ileri sürülmesi gerektiği belirtilmiş, 117/.... maddesinde de cevap dilekçesinde ileri sürülmeyen ilk itirazların dinlenemeyeceği hükmü getirilmiştir. Kesin yetki bulunmayan hallerde davalı tarafından süresinde ileri sürülmeyen yetki itirazının daha sonra ileri sürülmesi mümkün olmadığı gibi mahkemece de kendiliğinden dikkate alınamaz. 6100 sayılı HMK"nın .... maddesinde tacirler ve kamu tüzel kişilerinin aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşme ile yetkili kılabilecekleri, taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça davanın sadece sözleşme ile belirlenen bu mahkemelerde görülebileceği şeklinde düzenleme yapılmıştır. HMK"nın .../.... maddesi uyarınca, yetki sözleşmesi de ancak kesin yetki bulunmayan hallerde yapılabilir. Ancak, HMK"nın .... maddesindeki, taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça davanın sadece sözleşmeyle belirlenen mahkemelerde açılabileceğine ilişkin yetki kuralı, aksi de kararlaştırılabildiğinden münhasır yetkiyi düzenlemekte olup, kesin yetki kuralı değildir. HMK"nın 116/a maddesi uyarınca mahkemenin yetkisinin kesin yetki esasına göre belirlenmediği hallerde ise, yetki itirazı bir ilk itiraz olduğundan, aynı Kanun"un .... maddesi uyarınca da yetki itirazı ileri sürülmezse, yetkisiz mahkeme yetkili hale gelir. Somut uyuşmazlıkta, davalı tarafça usulüne uygun bir yetki itirazı yapılmamış olmakla, yetkisiz mahkeme yetkili hale geldiği gibi, hükmü veren mahkemenin yetkisi davalı tarafça da benimsenmiş olmaktadır. Davalının süresinde yetki itirazında bulunmaması
halinde dava sırasında taraflar arasında aksi yönde zımnen oluşan ve geçerli olan bir yetki sözleşmesi kurulduğunun kabulü de gerekir. (Bkz. Prof. Dr. B. Kuru, Hukuk Muhamekeleri Usulü, El Kitabı, ... 1995, Sh. 174 vd.) HMK"nın .... maddesindeki, "" taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça” hükmünün bu anlama geldiği kabul edildiği taktirde bu madde anlam kazanacaktır.
Bu durumda süresinde ilk itiraz olarak mahkemenin yetkisiz olduğu ileri sürülmediğinden ve kesin yetki de bulunmadığından mahkemenin, HMK"nın .... maddesi uyarınca yetkili hale geldiği gözetilerek, davaya bakmakla yetkili olduğunun kabulü ile davanın esası incelenip sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı olarak HMK"nın .... maddesindeki münhasır yetki kuralına kesin yetki anlamı verilerek, sonuca ulaşılması doğru görülmemiştir.
...-Kabule göre, HMK"nın 114/ç ve 115/.... maddesi uyarınca dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken, dava dilekçesinin yetki yönünden reddine karar verilmesi de doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda ... nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere ....04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.