MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki iflasın ertelenmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hüküm müdahil ... Nak. Pet. İnş. Zah. Hurda Met. Oto İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti vekilince duruşmalı, diğer müdahil ... Kağıt Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti.tarafından duruşmasız olarak temyiz edilmiştir.
Temyize konu karar niteliği gereği duruşmaya tâbi olmadığından duruşma isteminin reddiyle incelemenin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten ve temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

-K A R A R-
Davacı vekili, 1994 yılından bu yana kağıt ve karton üretimi ve ticareti ile iştigal eden müvekkil şirketin yaşanan ekonomik krizin etkisiyle borçlarını ödeyemez duruma düştüğünü, iyileştirme projesinin uygulanması halinde borca batıklıktan ve iflastan kurtulabileceğini ileri sürerek, davacı şirketin iflasının bir yıl ertelenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Müdahillerden ... Nak. Pet. İnş. Zah. Hurda. Met. Oto. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.vekili, usulune uygun açılmayan davanın reddini istemiş, diğer .. ... San. Tic. A.Ş. temsilcisi müdahil son duruşmada müdahale talebinden feragat etmiştir.
Mahkemece, dosya kapsamı ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; borca batık durumda olan davacı şirketin sunduğu iyileştirme projesinin inandırıcı olduğu, davacının bölgede alanında faaliyet gösteren tek şirket olduğu, iflasının ertelenmesi halinde borca batıklıktan kurtulabileceği gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmişitr.
Kararı, müdahillerden ... Nak. Pet. İnş. Zah. Hurda Met. Oto İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. vekili ve hüküm tarihinden sonra müdahale ve temyiz dilekçesi veren ... Kağıt Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
...-Müdahil ... Nak. Pet. İnş. Zah. Hurda. Met. Oto. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazları yönünden; Mahkemece iflâsın ertelenmesi talebi hakkında verilen hüküm temyiz eden müdahil ... Nak. Pet. İnş. Zah. Hurda. Met. Oto. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. vekiline 08...2012 günü tebliğ edildiği halde, temyiz dilekçesi İİK.nın 164. maddesinde öngörülen ... günlük yasal süre geçirildikten sonra ......2012 tarihinde verilmiştir. Süresinden sonra yapılan temyiz istemleri hakkında mahkemece bir karar verilebileceği gibi, 01.06.1990 gün ve 1989/... Esas, 1990/... Karar sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında ... tarafından da karar verilebileceği kabul edilmiş olmakla, temyiz isteminin reddi gerekmiştir.
...-Müdahil ... Kağıt Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarına gelince;
a-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, müdahil Erka Kağıt Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
b-Dava, borca batıklık nedeniyle iflasın ertelenmesi istemine ilişkindir. İflasın ertelenmesi, borca batık durumda bulunan şirket tarafından sunulan; somut öngörüler içeren, ciddi ve inandırıcı bir iyileştirme projesi çerçevesinde bu durumdan kurtulması kuvvetle muhtemel bulunan kooperatiflerle sermaye şirketleri için öngörülmüş bir hukuki korunma yoludur (İİK.m.179). İflasın ertelenebilmesi için şirketin borca batık durumda olması, sunulacak ciddi ve inandırıcı bir iyileştirme projesi kapsamında şirketin mali durumunu düzeltebileceğine dair somut veriler ileri sürmesi ve fevkalade mühletten yararlanmamış olması gerekir (TTK.m.324, İİK.m.179 vd.). Şirket ortaklar kurulu tarafından alınan karar sonrasında yapılan talep üzerine mahkeme, İİK"nın 166/.... maddesine uygun ilan yapmalı (somut olayda yapılmıştır), borca batıklığı, TTK’nın 324. maddesinde gösterilen şekilde belirlenen varlıkların rayiç değerine ve İİK’nın 178/.... madde ve fıkrasında belirtilen alacaklılar listesinde gösterilenler ile gerçek anlamda tespit edilebilecek diğer borçların tutarına göre belirlemelidir. Bunun için borçlu şirket tarafından mahkemeye ibraz edilen bilanço ile mali durumun iyileştirilebilmesi amacıyla şirket tarafından bildirilen proje üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak, rayiç değerler ve yapılan araştırma ve inceleme sonucu elde edilen gerçekçi verilere göre bilirkişilerce yeniden oluşturulacak şirket bilançosu (borca batıklık bilançosu) da dikkate alınıp bir sonuca gidilmelidir. İflasın ertelenmesinin amacı, borca batık sermaye şirketinin mali durumunu düzelterek borca batıklıktan kurtulmasının sağlanmasıdır. Borca batıklıktan kurtulma ise tüm borçların ödenmesi anlamına gelmeyip, aktifin pasiften fazla olmasını ifade eder. Gerek borca batıklık ve gerek iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olup olmadığı hususunda (muhasebe ve işletme ekonomisi bilgisi özel ve teknik bilgi niteliğinde bulunduğundan ve hâkimin bunları genel ve mesleki bilgisiyle çözmesi beklenemeyeceğinden) HMK’nın 266. maddesinde gösterildiği şekilde bilirkişinin oy ve görüşüne müracaat edilmesi ve bu raporun da hukuka uygunluğunun hakim tarafından denetlenmesi gerekir. Öte yandan somut verilere dayalı, çelişmeyen öngörüler içeren, özellikle sermaye ve/veya kârlılık artışını netleştiren unsurların varlığının, proje için vazgeçilmez hususlar olduğu gözden kaçırılmamalı; iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olduğunun bu yolla tesbiti cihetine gidilmelidir.
Bir sermaye şirketinin borca batıklık bildiriminde bulunarak iflasını istemesi halinde, bu durumun mahkemece re"sen tesbiti gerekir. Bu tesbitin yapılmasında, davacının sunduğu delillere ek olarak, mahkemece gerekli görülen diğer delillerin toplanması, bu kapsamda ilgisi görülen kamu kurumlarından alınacak bilgiler, yapılacak keşif ve mahkemece atanacak bilirkişilerce düzenlenecek raporlar da değerlendirilmelidir.
Borca batıklığın tesbitinde sadece davacının kayıtlarına değil, varlıklarının rayiç değerlerine de özellikle bakılmalı, bu noktada, konusunda uzman bilirkişilerin görüşüne başvurulmalıdır.
Dava teorisindeki genel ilkenin bir istisnası olarak, borca batıklık sadece dava tarihi itibariyle değil, yargılam safhasındaki olumlu veya olumsuz gelişmeler de dikkate alınarak belirlenmelidir.
Açıklanan durum karşısında davacı şirketin mevcut kayıtları; mahkemece ulaşılabilecek tapu, trafik, sanayi ve ticaret odaları, ticaret sicil kayıtları gibi hakkında bilgi
alınabilecek belgeler, varlık kalemlerinin rayiç değerlerine ilişkin uzman (teknik) bilirkişi görüşleri ve somut olay bakımından özellik arz edebilecek diğer verilerin toplanmasından sonra, konusunda uzman bir bilirkişi heyetinden alınacak teknik, detaylı ve denetime elerişli rapor sonucuna göre borca batıklığın yukarıda gösterilen ilkeler çerçevesinde tesbiti ile varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekir.
Öncelikle, iyileştirme projesi şirketi iflas halinden kurtaracak ölçüde ciddi ve inandırıcı olmalı, somut bilgi ve belgelere dayanmalı, inandırıcılığı mahkemece yaptırılacak bilirkişi inçelemesi sonucu hazırlanacak kurul raporuyla tesbit edilmelidir. Somut olayda, iflas erteleme talebinde bulunan şirketin iyileştirme projesine göre; "" 2013 yılı başında sermayenin 50.000,00 TL artırılacağı, fonksiyonunu yitiren makinelerin elden çıkartılması, yabancı kaynaklı ortaklık tekliflerinin değerlendirilmesi, 6183 sayılı Yasa kapsamına giren borçların yeniden yapılandırıldığı ve taksitle ödemelere devam olunacağı, teknik ve idari konularda profesyonel yeni yönetici tayini, şirket ortağı ..."e ait konut satılarak borçların ödenmesi, ayrıca ortak ..."in kayınvalidesine ait, Bursa Nilüfer İlçesindeki evin satılarak satış bedelinden 80.000,00 TL"sinin davacı şirkete aktarılarak borçların ödenmesi, borçların hukuken yeniden yapılandırılarak tedarikçilerin alacaklarının bir kısmından feragat etmesinin sağlanması, mevcut işlerin devam edeceği, iyileştirme tedbirlerinin 01.07.2012"den itibaren uygulanacağı"" öngörülmekte olup, bu haliyle iyileştirme
projesinin somut bilgi ve belgelere dayanmadığının anlaşıldığı, bunun yanı sıra bilirkişi kurulunca da iyileştirme projesinin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği, gerçekleşebilecek ise ne şekilde gerçekleşebileceği hususunda herhangi bir somut araştırma yapılmadığı, hatta hükümden sonra alınan 05.01.2013 tarihli kayyım raporunda iyileştirme projesindeki tedbirlerden herhangi birinin uygulandığı hususunda bir bilgi bulunmadığı anlaşılmaktadır.
İflasın ertelenmesi kurumu mali bakımdan zor durumdaki şirket ve kooperatiflerin bu zor durumdan kurtulması ve devamlılığının sağlanması için düzenlenmiş hukuki bir yol olup, tasfiye amacıyla kullanılamaz. Projede yer alan makina ve ekipman satışı esasen varlık durumunu olumsuz etkileyeceğinden, bir finansal kaynak olarak kabul edilemeyeceği gibi şirketin de tasfiyesi sonucunu doğuracağından, iflasın ertelenmesi projesi olarak kabul edilemez. Öte yandan, şirket aktiflerinin ve duran varlıkların paraya çevrilmesi yolundaki çözümün bir iyileştirme tedbiri olmayıp tasfiye işlemi olduğu, bunun şirket faaliyetinin devamlılığının sağlanmasını amaçlayan iflas erteleme kurumunun mahiyetiyle bağdaşmadığının kabulü gerekir .
Bunun yanı sıra, iflas erteleme koşullarının mevcudiyetinin araştırılması, iyileştirme projesinin uygulanabilirliğinin tartışılması için görevlendirilen bilirkişilerin ....06.2012 tarihli raporunda rayiç değerlere göre davacı şirketin borca batık olduğu, aktifinin pasifini karşılama oranının %68 olduğu, iyileştirme projesinin çoğunlukla uygulanabilir olduğu soyut olarak belirtilmiş, ayrıca şirket ortağı Tuncay Şahin"e ait ..."deki ev ile kayınvalidesine ait . ... ilçesindeki evin mahallinde keşif ... edilmeksizin inşaat mühendisi bilirkişi tarafından değerlerinin ne şekilde takdir edildiği de anlaşılamamıştır. Yargılama boyunca davacı şirkete kayyım atanmadığından şirketin iyileştirme tedbirlerine uyup uymadığı da denetlenememiştir. Bu şekliyle bilirkişi raporlarının denetime açık ve yeterli olduğu söylenemez.
Bu durumda, mahkemece şirket varlıklarının rayiç değerlerinin ve bu kapsamda borca batıklığın tesbiti, bu şartın yerine geldiğinin anlaşılması halinde de iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olup olmadığının, somut verilere dayalı olarak, bilimsel şekilde değerlendirilmesi gerektiğinden, yeni bir bilirkişi heyetinden bilirkişi raporu ile hükümden
sonra alınan kayyım raporu arasındaki çelişkiyi gideren, şirketin mali durumunu ve iyileştirme projesini açık ve somut dayanaklarla değerlendiren; açıklamalı, gerekçeli ve denetime elverişli bir rapor alınması, raporun sadece sonuç bölümüne değil, bütün kapsamına bakılması suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
Öte yandan, İİK"nın dava tarihi itibariyle yürürlükte olan 179/a bendi uyarınca hüküm fıkrasının ilanının gerekçede doğru olarak yazılı olduğu şekilde İİK"nın 166/.... maddesindeki usulle ilanına karar verilmesi gerekirken, İİK"nın 176/.... maddesi uyarınca ilanına hükmedilmesi de doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (...) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, müdahil ... Nak. Pet. İnş. Zah. Hurda. Met. Oto. İth. İhr. San. Tic. Ltd .Şti. vekilinin temyiz isteminin süre yönünden REDDİNE, (2a) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, müdahil ... Kağıt Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2b) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, müdahil ... Kağıt Ambalaj San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün bu müdahil yararına BOZULMASINA, peşin alınan harçların istek halinde temyiz edenlere iadesine, kararın tebliğinden itibaren ... gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, ....04.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.