9. Hukuk Dairesi 2015/1261 E. , 2015/10927 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : İŞ MAHKEMESİ
DAVA :Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde davalılardan ... avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili davacının 12/10/2010- 31/12/2013 tarihleri arasında davalı asıl işverenin bünyesinde Zabıta Hizmet Destek Personeli adı altında Zabıta Memuru olarak çalıştığını, davacının .... İş Mahkemesi 2013/696 E. Sayılı dosyasında muvazaa nedeniyle maaş fark alacak davası açtığını, davacının dışında aynı iş yerinde çalışan 5 işçi ayrıca aynı nitelikte alacak davası açtığını ve davacının ve diğer dava açan işçilerin 31/12/2013 tarihinde iş akdinin sözlü olarak feshedildiğini, dava açmayan diğer alt işveren işçilerinin işine devam ettiğini, davalının hem asıl işveren hem de alt işverenin davacıya yazılı çıkış sebebini bildirmediğini, davacının muvazaa iddiasının bulunduğunu, işverenlerin sürekli değiştiğini ancak işçilerin değişmediğini, zabıta memurluğunun alt işverenlere verilmeyeceğini, zabıta işi belediyelerin asıl işi niteliğinde olduğunu, iki ayrı bağımsız işverenin varlığının söz konusu olmadığını, davalı şirketin, davacının ve diğer işçilere bir çok yıllık izinini kullandırmadığını ve yine zabıta memurunun aylık brüt kazancına oranla davacının ve diğer taşeron işçilerin aylık brüt kazancının neredeyse yarı yarıya oranında olduğunu, davacının 2010 yılından beri fazla mesai ücreti de almadığını beyan ederek davanın kabulü ile davacının işe iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili; davalı Belediye"nin ihale eden sıfatı ile bulunduğunu ve davacının işe alımından sorumlu olmadığı gibi işçinin ne suretle işten çıktığına ilişkin de bir bilgiye sahip olmadığını, davalı Belediye"nin her yıl Kamu İhale Kanunu gereğince yapılan ihale ile Zabıta Destek Hizmet Alımı işini tespit edilen firmaya verdiğini ve söz konusu firmanın kendi işçileri ile bir sene süre ile çalıştığını, işçiler üzerinde bir selahiyeti olmayan Belediyenin fiili bir olgu olan işten çıkma olayının ne suretle gerçekleştiğini bilmediğini, davacı ile diğer davalı ... arasındaki sözleşmenin süreli bir iş sözleşmesi olduğunu, davalı Belediye ile diğer davalı arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu iddiasının yerinde olmadığını, davacının yaptığı işin zabıta işi olmadığını, geri hizmetlerin yürütülmesi ve emek yoğun işlerin hizmet alımı yoluyla gördürülmesi işini yaptığını beyanla haksız davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davalı şirket vekili; davacının davalı şirket ile ... arasında yapılan ihale sözleşmesi doğrultusunda davalı tarafından işe alandığını ve işine de aynı şekilde son verildiğini, işçi alımlarında davalı şirketin herhangi bir belirleyiciliğinin bulunmadığını, diğer davalı kurumun davalı şirkete işe alınacakların isim listesini gönderdiğini ve bu doğrultuda davalı şirkette söz konusu listedeki şahısların ihale süresince kendi bünyesinde istihdam edildiğini, aynı şekilde işten çıkarmaları da davalı kurum belirlemediğini, davacıların iş akitlerinin ihale süresince olduğunu, davalı şirketin sözleşmenin fesih edildiği yönünden herhangi bir işlem ve bildirim yapmasını gerektirecek durum olmadığını, davalı şirketin mali haklardan sorumlu tutulması yönündeki talebinin reddi gerektiğini, çünkü davalı şirketin asıl işveren olmadığını, söz konusu personelin asıl davalı belediye çalışanı olduğunu, davalı şirketin mali haklardan sorumlu tutulmasının hakkaniyete aykırı olduğunu beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davalılar arasında geçerli bir asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmadığı, bu nedenle davacının davalı Belediye nezdinde işe iadesine, işe iadenin mali sonuçlarından davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmalarına karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davalılardan ... vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunu’nun 21. maddesi uyarınca, mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işçinin başvurusu üzerine işveren tarafından bir ay içinde işe başlatılmaz ise işçiye ödenmek üzere en az 4 en çok 8 aylık ücreti tutarında tazminatın belirlenmesi gerekir. Dairemizin yerleşik uygulaması gereği, iş güvencesi niteliğindeki bu tazminat işçinin kıdemi, fesih sebebi gibi olgular dikkate alınarak belirlenmelidir. Maddenin alt ve üst sınırları aşılamaz. Üst sınırın aşılmasının tek istisnası 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25. maddesindeki sendikal nedenle yapılan fesihlerdir. Bu Kanun yürürlüğe girdikten sonra sendikal nedenle yapılan fesihlerde tazminat; işçinin başvurusu, işe başlatma ve başlatılmama şartına bağlı olmaksızın işçinin en az bir yıllık ücreti tutarında belirlenecektir. Dairemizin uygulaması bu yöndedir. (12.12.2013 gün ve 2013/8422 Esas, 2013/33052 Karar sayılı ilamımız). Dairemiz yıllık ücretli izinle ilgili 53. maddedeki kıdem sürelerini dikkate alarak 6 ay ile 5 yıl arasında kıdemi olan işçi için 4, 5 yıl ile 15 yıl arasında kıdemi olan işçi için 5, 15 yıldan fazla kıdemi olan işçi için 6 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatın belirlenmesini öngörmekte, fesih sebebine göre bu miktarlarda azami sınır 8 aya kadar da çıkmaktadır.
Somut olayda, genel muvazaa kriterleri dikkate alındığında davalılar arasındaki ilişkinin muvazaalı olduğu ve yazılı fesih bildirimi olmadığından feshin geçerli olmadığı yönündeki kabul dosya içeriğine uygun olmakla birlikte davacı 12.10.2010-31.12.2013 tarihleri arasında çalışmış olup kıdem süresi ve fesih sebebine göre işe başlatmama tazminatının 5 ay yerine 4 ay olarak belirlenmesi dosya içeriğine uygun olacaktır.
4857 sayılı İş Yasasının 20/3 maddesi uyarınca Dairemizce aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:
Yukarda açıklanan gerekçe ile;
1. Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının ... nezdinde İŞE İADESİNE,
3. Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı ... tarafından süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminattan her davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmaları kaydıyla tazminatın miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 4 aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4. Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5. Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6. Davacının yaptığı 131.05 TL yargılama giderinin davalılardan tahsili ile davacıya verilmesine, davalıların yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7. Karar tarihinde yürürlükte bulunan tarifeye göre 1.500 TL ücreti vekaletin davalılardan alınarak davacıya verilmesine,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde ilgilisine iadesine,
Kesin olarak oybirliği ile 18/03/2015 tarihinde karar verildi.