10. Hukuk Dairesi 2008/17942 E. , 2010/2399 K.
"İçtihat Metni"......
Dava, 506 sayılı Yasa kapsamında çakışan süreler dışında 01.07.1996 - 24.04.2003 tarihleri arası dönemde .....sigortalısı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı ... Avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 2926 sayılı Yasanın 2,6 ve 9. maddeleridir. 2926 sayılı Yasanın 2. maddesi uyarınca “...Diğer sosyal güvenlik kuruluşları kapsamı dışında kalan ve herhangi bir işverene hizmet akdiyle bağlı olmayan tarımsal faaliyette bulunan kimseler......... sigortalısı sayılırlar.” Öte yandan, sigortalılığın sona ermesini düzenleyen Yasanın 6. maddesinde ise, bu gibilerin diğer sosyal güvenlik kuruluşları kapsamına tabi bir işte çalışmaları halinde çalışmaya başladıkları tarihten itibaren sigortalılıklarının sona ereceği öngörülmüştür. Ancak anılan Yasanın 5. maddesinde yerini bulduğu üzere sigortalılığın zorunlu oluşu ve kapsama dahil bulunmak koşuluyla sigortalı olmak hak ve yükümünden vazgeçilemeyeceği gibi kaçınılamayacağı olgusu, Yasanın 9. maddesinde yer alan Kurumun resen tescil yükümü ile birlikte gözetildiğinde, davacının ....... tabi çalışmalarının bitiminde tekrar 2926 sayılı Yasa çerçevesinde tarımsal faaliyetlerine yeniden başlayarak devam etmesi halinde davalı ...’un bu sonradan gerçekleşen tarımsal faaliyete değer vermesi zorunludur.
Davacının, 01.07.1996 tarihinden itibaren başlatılan .......sigortalılığının; 506 sayılı Yasa kapsamında, 15.03.1997 – 30.06.1997 tarihleri arasında ....’deki işyerinden bildirilen 107 gün, 01.10.1999 – 02.10.1999 tarihleri arasında ...’daki işyerinden bildirilen 2 gün, 15.05.2000 – 20.07.2000 tarihleri arasında ....’taki işyerinden bildirilen 66 gün, yine, ......’daki işyerinden bildirilen 02.08.2000 – 31.05.2001 tarihleri arası 299 gün, 01.06.2001 – 11.06.2001 tarihleri arası 11 gün, 18.07.2001 – 31.01.2002 tarihleri arası 188 gün ve 05.03.2002 – 01.07.2002 tarihleri arası 113 günlük süreler gözetilerek, hizmet sözleşmesine dayalı çalışmasının başladığı tarihe göre, 15.03.1997 tarihinde durdurulduğu, 14.08.2002 tarihli prim ödemesi gözetilerek, 01.09.2002 – 24.04.2003 tarihleri arasında yeniden tarım Bağ-Kur sigortalısı sayıldığı görülmüştür.
.....
Mahkemece, davacının, uyuşmazlık konusu dönemde çakışan 506 sayılı Yasa kapsamındaki süreler dışında......olduğunun tespitine karar verilmiş ise de; yargılamada elde edilen deliller karar vermeye yeterli değildir.
Mahkemece, 2926 sayılı Yasanın 2,3 vd. maddelerinde aranan yasal unsurların tespiti amacıyla, tarımsal kuruluşlara kaydı bulunmayan, tapuya kayıtlı olup hissesine düşen çok az arazisi bulunan davacının, uyuşmazlık konusu dönemlerde hizmet sözleşmesine dayalı çalışmaların farklı illerde gerçekleştiği ve yoğun olduğu da gözetildiğinde, tarımsal faaliyetinin, hizmet sözleşmesine dayalı çalışma sonrasında da devam edip-etmediği yönünde tapu kayıtları ile çiftçilik belgesinin bulunup bulunmadığı, kendi arazisinde mi, yoksa kiraladığı arazide mi tarım yaptığı, kiralanan arazide tarım yapıldığının iddia edilmesi durumunda kiralamaya ilişkin sözleşmelerin varlığı, hangi ürünleri elde ettiği ve elde edilen ürünleri ne şekilde değerlendirdiği, geçimini ağırlıklı olarak nereden temin ettiği, tarımsal faaliyetinin geçimini temine yeterli olup- olmadığı, traktörünün ve tarımsal aletlerinin bulunup-bulunmadığı vb. incelenip araştırılmalı, elde edilen deliller birlikte değerlendirilerek, oluşacak kanaate göre karar verilmesi gerekir.
Mahkemenin yukarıda açıklanan maddi ve hukuki esaslar doğrultusunda yargılama yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı ... vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 23.02.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.
......