Davacı....Ltd.Şti. ile davalı ...Ş. aralarındaki istirdat davasına dair....Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 25.06.2013 günlü ve 2009/96 E.-2013/208 K.sayılı hükmün onanması hakkında dairece verilen 11.06.2014 günlü ve 2014/1201 E.-2014/9366 K.sayılı ilama karşı davacı vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiştir.
Düzeltme isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı elemanları tarafından davacı şirketin kaçak elektrik kullandığından bahisle, 11/05/2007 tarihli kaçak elektrik tutanağının tanzim edildiğini, 427.266,34 TL tahakkuk faturası gönderildiğini, faturanın ödenmemesi hâlinde elektriğin kesileceğinin şirkete bildirildiğini, davacı şirketin kaçak elektrik kullanmamasına rağmen ticarî fâaliyetinin durmaması için (4) taksit ile toplam 448.175,54 TL ödemek zorunda kaldığını, bu miktarın baskı altında ödendiğini, yapılan haksız ödeme sebebiyle 109.000,00 TL maddî, 20.000,00 TL manevî tazminatın davacıya ödenmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının kaçak elektrik kullandığından bahisle fatura çıkarıldığını, davacının itirazi kayıt öne sürmeden ödeme yaptığından bahisle davanın reddini istemiştir.
Mahalli Mahkemece; açılan davanın, kaçak elektrik kullanımı nedeni ile fazla ödenen paranın istirdatı istemine ilişkin olduğu, yapılan yargılama ve alınan bilirkişi raporuna göre davacının kuruma kaydı olmadan zati sayaç bağlamak sureti ile kaçak elektrik kullandığı, bilirkişi tarafından hesap edilen 427.266,34 TL"lik kaçak kullanım bedelinin yerinde olduğundan bahisle istirdat ve manevî tazminat konusundaki talebinin reddine karar verilmiş, iş bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairenin 11/06/2014 tarih 2013/1201 Esas, 2014/9366 Karar, sayılı ilâmı ile onanmış, davacı vekili süresinde karar düzeltme talebinde bulunmuştur.
Karar Düzeltme istemi yolu ile dairenin önüne gelen uyuşmazlık; kaçak elektrik kullanımlarında da, kaçak kullanım bedeline “kayıp-kaçak, iletim, dağıtım ve perakende satış hizmeti” bedellerinin ilave edilip edilemeyeceği, buradan varılacak sonuca görede bilirkişi tarafından kaçak bedeline ilave edilen sözkonusu bedellerin davacıya iade edilip edilmeyeceği noktasında toplanmaktadır. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 21/05/2014 tarih, 2013/7-2454 Esas, 2014/679 Karar sayılı ilâmı ile; elektrik enerjisi kullanan abonelerden “kayıp-kaçak” bedelinin alınamayacağına karar vermiştir. Dairede 21/05/2014 tarihine kadar dağıtım şirketlerinin elektrik abonelerinden kayıp-kaçak bedeli tahsil edebileceği görüşünde iken, Genel Kurul kararındaki ilkeleride benimseyerek bu tarihten sonraki kararlarında, dağıtım şirketlerinin elektrik abonelerinden kayıp-kaçak bedeli tahsil edemeyeceğine oy çokluğuyla karar vermiştir.
Bundan ayrı olarak, daire dağıtım şirketlerinin, abonelerden kayıp-kaçak bedeli dışında, dağıtım, iletim, sayaç okuma ve perakende satış hizmeti bedellerinide tahsil edemeyeceklerini 20/10/2014 tarih, 2014/7090 Esas, 2014/13588 Karar, 03/11/2014 tarih 2014/7083 Esas, 2014/14256 Karar sayılı kararları ile hüküm altına almıştır. Hatta; 25/11/2014 tarih 2014/11556 Esas, 2014/15435 Karar sayılı kararında da; kaçak elektrik kullanımlarında da kaçak bedeline söz konusu bedellerin ilave edilmemesi gerektiğine karar vermiştir.
Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğine göre; davacının kaçak elektrik kullandığı, mahkemenin ve raporuna itibar edilen bilirkişininde kabulündedir. Bilirkişi tarafından hesap edilen kaçak bedeline “kayıp-kaçak” bedelinin ilave edilip edilmediği hususunda bir açıklık yoksada; bilirkişi tarafından yönetmelik gereğince hesaplanan kaçak bedeline, “dağıtım, iletim ve perakende satış hizmeti” bedellerininde eklendiği açıktır.
Davacı vekili karar düzeltme dilekçesine, Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21/05/2014 tarih, 2013/7-2454 Esas, 2014/679 Karar sayılı kararının bir suretini de ekleyerek, kaçak kullanılan elektrik bedeline “kayıp-kaçak” bedelinin ilave edilmemesi gerektiğini öne sürmüştür.
Dairenin 201/10/2014 tarih, 2014/7090 Esas, 2014/13588 Karar, 03/11/2014 tarih, 2014/7083 Esas, 2014/14256 Karar, sayılı ve diğer kararlarına göre;
Elektrik abonelerinden alınmakta olan;
Kayıp-kaçak bedelinin; elektrik sisteminde ortaya çıkan teknik ve teknik olmayan kaybın maliyetinin, kayıp-kaçak hedefi oranları ölçüsünde karşılanabilmesi amacıyla belirlenen bir bedel olduğu, 20/02/2001 tarihli 4628 Sayılı Kanunun 1/1., 4/1., 10/05/2006 tarihli 5496 Sayılı Kanunun 6., geçici 9., 14/03/2013 tarihli 6446 Sayılı Kanunun 1/1.,5/4., 17/1., 4., 27., geçici 1., maddeleri ve bu kanunların temel amaçları çerçevesinde çıkarılan yönetmelikler ve kanunun verdiği yetkiye dayanılarak alınan EPDK kurul kararları ve tebliğleri çerçevesinde alınmakta olduğu,
Dağıtım bedelinin; dağıtım sistem kullanım fiyatını kapsamakta olup, dağıtım hizmeti sunabilmek için dağıtım sistemine ilişkin yatırım harcamaları, işletme ve bakım giderleri dikkate alınarak hesaplanan bedel olduğu, 4628 Sayılı Kanunun 13/1-b-4. bendi, 6446 Sayılı Kanunun 17/6-ç bendi, Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliğinin 9., Dağıtım Sistemi Gelirinin Düzenlenmesi Hakkında çıkarılan EPDK tebliğleri gereğince alındığı,
İletim bedelinin; elektrik enerjisinin tüketici sayaçlarına kadar ulaştırılmasında, üreticilerle dağıtım sistemi arasında yer alan iletim sisteminin kullanılmasından kaynaklanan maliyetlerin karşılanması için alıdığı, 4628 Sayılı Kanunun 13/1-b-2. bendi, 6446 Sayılı Kanunun 17/6-b bendi, Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliğinin 8.maddesi ile EPDK kurul kararları ve tebliğlerine göre tüketicilere yansıtıldığı,Parekende satış hizmeti bedelinin ise; perakende satış hizmeti maliyetini (söz konusu fâaliyete ilişkin düzenlemeye esas net yatırım harcamasının itfa tutarı, faturalama ve tahsilat giderleri, tanıtım ve pazarlama giderleri, müşteri hizmetlerine ilişkin giderler, perakende satış ve hizmete ilişkin diğer işletme giderleri, düzenleme giderleri payı, fâaliyet giderleri payı, olağan ve olağan dışı giderler payından fâaliyet ile ilgili diğer gelirler payı ve olağan dışı gelirler payının düşülmesi suretiyle bulunan esas net işletme gideri ve amortisman itfa süresi farkı vergi tutarını) yansıtan bedel olduğu, 4628 Sayılı Kanunun 1/1., 13/1-b-5. bendi, 6446 Sayılı Kanunun 17/6-d bendi, Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliğinin 4/36. bendi, 5/e bendi ve 10. maddesine göre alındığı,
Kayıp-kaçak, perakende satış hizmeti, iletim sistemi kullanım ve dağıtım bedellerinin, EPDK tarafından çıkarılan kurul kararları ve tebliğleri ile belirlendiği,
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının, Vergi Ödevi Başlıklı 73. maddesinde; “Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin kanunla konulacağı, değiştireleceği veya kaldırılacağı, Vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerinde kanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklik yapmak yetkisinin Bakanlar Kuruluna verilebileceği",
20/01/2001 tarih 4628 sayılı ve 14/03/2013 tarih 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunlarının; Amaç, Kapsam ve Tanımlar başlıklı 1. maddelerinin 1. fıkralarında; elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreyle uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre fâaliyet gösteren, mâli açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetim yapılmasının sağlanmasının amaçlandığı,
İlgili mevzuatta amaçlanan hususun; 1 kw elektrik enerjisinin kullanıcılara ulaşıncaya kadarki maliyet ve kâr payı olup, yoksa Enerji Piyasası Düzenleme Kurumuna sınırsız bir fiyatlandırma ve tarife unsuru belirleme yetkisi ve görevi verilmediği,
Elektrik dağıtım şirketlerinin EPDK kurul kararları ve tebliğleri çerçevesinde, elektrik kullanan abonelerin faturalarına yansıtarak aldıkları, kayıp-kaçak, perakende satış hizmeti, iletim sistemi kullanım ve dağıtım bedellerinin elektrik enerjisi kullananlara (sanayi, ticarî ve mesken abonelerine) aktif tüketim bedeli dışında ek bir mâli yük ve külfet getirdiğini, oysaki; Türkiye Cumuriyeti Anayasasının 73. maddesi gereğince; vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin kanunla konulacağı, değiştirileceği veya kaldırılacağı, nitekim elektrik faturalarına yansıtılan %2 TRT payınında kanunla getirildiği ve kanunun verdiği açık ve şeffaf yetkiye dayanarak tahsil edilmekte olduğu, Elektrik Piyasası Kanunun temel amaçları çerçevesinde getirilen ve EPDK kurul kararları ve tebliğleri gereğince alınan; kayıp-kaçak, sayaç okuma, perakende satış hizmeti, iletim sistemi kullanım ve dağıtım bedellerinin; vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin kanunla konulacağı, değiştirileceği veya kaldırılacağı, ayrıca Elektrik Piyasası Kanunun düşük maliyetli enerji temini ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasası oluşturulması ilkelerine uygun düşmediği,
Kayıp-kaçak bedeli hakkında verilen ve Dairece de benimsenen HGK"nun 21/05/2014 günlü ve 2013/7-2454 Esas, 2014/679 Karar sayılı kararında da; elektrik enerjisinin nakli esnasında meydana gelen kayıp ile kaçak kullanılan elektrik bedellerinin abonelerden tahsili yoluna gitmenin, hukuk devleti ve adalet düşünceleri ile bağdaşmayacağı, öte yandan, nihai tüketici olan abonenin; kayıp-kaçak bedeli gibi dağıtım şirketi tarafından faturalara yansıtılan; dağıtım bedeli, perakende satış hizmeti bedeli ve iletim bedelinin hangi miktarda olduğunu apaçık denetleyebilmesi ve hangi hizmetin karşılığında ne bedel ödediğini bilmesi, eş söyleyişle şeffaf bir hukuk devletinin vazgeçilmez unsurları olduğu, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca kanunun verdiği genel ve soyut yetkiye dayanarak çıkarılan yönetmelik, kurul kararları ve tebliğlerinin de, Elektrik Piyasası Kanununun temel amaçları ve ilkelerinden olan, şeffaflık ve düşük maliyetli enerji temini unsurlarını taşıdığının kabulünün mümkün olmadığı,
Gerekçeleriyle; kayıp-kaçak, dağıtım, perakende satış hizmeti, sayaç okuma ve iletim bedellerinin faturalara yansıtılamayacağına karar verilmiştir.
Bu nedenle, davacı vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile, Dairenin 11/06/2014 günlü ve 2014/1201 Esas, 2014/9366 Karar sayılı onama ilâmının kaldırılmasına oy birliğiyle karar verilerek dosyanın incelemesine geçilmiştir.
Somut olayda ise; davacı, elektrik enerjisini, kuruma kaydı olmayan mühürsüz zati sayaç (sayaç ve ölçü devreleri mühürsüz olduğu hâlde) takmak suretiyle kullanmıştır. Davacının bu eylemi Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre kaçak kullanımdır.
Mahkemecede itibar edilen 25/05/2012 tarihli üçlü bilirkişi raporunda; Kaçak Elektrik Tüketim tahakkukuna; 145,18 TL Dağıtım, 9,56 TL Perakende Satış Hizmet, 25,80 TL İletim, Kaçak Ek Tahakkukuna; 4.474,88 TL Dağıtım, 315,42 TL Perakende Satış Hizmet, 839,96 TL İletim bedelleri ilave edilmiştir. Ayrıca, bilirkişi raporunda, 753,97 TL kaçak elektrik tüketim ve 25.099,24 TL kaçak ek tahakkuklarına ne kadar kayıp-kaçak bedeli ilave edildiği hususunda bir açıklık yoktur.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu; 21/05/2014 gün ve 2013/7-2454 Esas, 2014/679 Karar sayılı kararı ile; elektrik enerjisini kaçak kullanmayan abonelerden kayıp-kaçak bedeli alınamayacağı ictihadında bulunmuştur. Dairede Genel Kurul kararındaki ilkeleride benimseyerek, kayıp-kaçak bedeli yanında, sayaç okuma, perakende satış hizmeti, iletim sistemi kullanım ve dağıtım bedellerinin de dağıtım şirketleri tarafından elektrik abonelerinden alınamayacağına karar vermiştir.
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun 21/03/2003 tarih 122 sayılı ve 29/12/2005 tarih 622 kurul kararlarına göre; kaçak elektrik enerjisi kullananlara, (kaçak bedeli tahakkukunun) dahil olduğu abone grubu üzerinden aktif enerji bedelinin (1,5) katı olarak, tekerrürü hâlinde ise (2) katı gözönüne alınarak hesaplanacağı hüküm altına alınmıştır. EPDK"nun bu kararından da anlaşıldığı üzere kaçak kullanımlarda kaçak tahakkuku normal kullanım bedelinin (1,5) katı, kaçak kullanımın tekrarı hâlinde ise (2) katı olarak hesaplanmaktadır.
Elektiriği kaçak kullananlar kurul kararı gereğince, kaçak bedelini cezalı bedel üzerinden ödemektedirler. O hâlde elektriği kaçak olarak kullanmayan abonelerin ödemediği bedelleri, daha yüksek (cezalı) tarife üzerinden ödeyen kaçak kullanıcılardan tahsil etmek; hak, nesafet, eşitlik ve hukukun genel ilkeleriyle bağdaşmaz. Söz konusu bedellerin elektriği kaçak kullananlardan alınmaması kaçak kullanımı teşvik veya kaçak elektrik kullananları koruma gibide algılanamaz. Zira kaçak kullananlar zaten daha yüksek tarife üzerinden kaçak elektrik bedeli ödemektedirler.
Hâl böyle olunca; mahkemece, yukarıda açıklanan ilke ve esaslar gözetilerek, daha yüksek tarife üzerinden hesaplanan kaçak tüketim bedeli yanında, (aboneli kullanımlarda kabul edildiği gibi) kayıp-kaçak, dağıtım, iletim ve perakende satış hizmeti bedellerinin tahsil edilemeyeceği kabul edilip, kaçak ve kaçak ek tahakkukuna; kayıp-kaçak, dağıtım, iletim ve perakende satış hizmeti bedelleri dahil edilmeden, Yargıtay denetimine açık, bilimsel verilere ve yönetmeliğe uygun şekilde bilirkişiden alınacak rapor doğrultusunda karar verilmesi gerekirken, aksine gerekçelerle karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Ne var ki; mahkeme kararının açıklanan bu gerekçeler ile bozulması gerekirken, zuhulen onandığı anlaşılmakla davacı tarafın bu yöne ilişkin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairenin 11/06/2014 gün ve 2014/1201 Esas, 2014/9366 Karar sayılı onama ilâmının kaldırılarak, ... 2.Asliye Hukuk Mahkemesinden verilen 25/06/2013 gün ve 2009/96 Esas, 2013/208 Karar sayılı kararının yukarıda açıklanan sebeplere binaen BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 04.12.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.